Film 2011'de kopmuÅŸ

BDDK’nın imtiyazlı pay sahiplerinin yüzde 63 ile ilgili belgelerin ÅŸeffaf ve açık bir ÅŸekilde sunulmadığı gerekçesiyle TMSF tarafından yönetimine el konulmasını kararlaÅŸtırdığı Bank Asya’yla ilgili ilginç bilgiler ortaya çıktı. Bankanın 2011-2013 yıllarında A grubu imtiyazlı ortaklık yapısında, hisse adedi, hisse tutarı, ortakların hisse devri, devrin oluÅŸ ÅŸekli, ödemenin ne ÅŸekilde yapıldığı gibi bankacılık kanununun esasını teÅŸkil eden bilgilerin hiçbirisine BDDK’nın sahip olmadığı belirlendi.

2008’E KADAR DÜZENLÄ° BÄ°LDÄ°RMÄ°ÅžLER

Bank Asya’nın ortaklık yapısı konusunda saÄŸlıklı bilgilerin 2008 yılına kadar oldukça düzenli olduÄŸu tespit edildi. Ancak, paralel yapının darbe hazırlıklarını baÅŸlattığı 2011'den itibaren bankadaki ortaklık yapısının ve ortaklıklar arası deÄŸiÅŸimin BDDK’ya verilmediÄŸi ortaya çıktı. Bankanın ortaklık yapısındaki yoÄŸun deÄŸiÅŸikliklerin 2011-2013 yıllarında olması dikkat çekerken, BDDK’nın bankayla ilgili yasal olarak ‘olmazsa olmaz’ bilgilere sahip olmadığı ise Arılık 2014'te ortaya çıktı.

MÄ°LAT 2011 OLDU

Hakan Fidan’ın 17 Nisan 2009 tarihinde MÄ°T MüsteÅŸar Yardımcılığı, 25 Mayıs 2010'da de müsteÅŸarlığa atanmasının ardından Türkiye’de yoÄŸun dinlemelerin de baÅŸladığına dikkat çeken yetkililer; MÄ°T krizinin çıkışı, Ä°srail’in Fidan hakkında suçlayıcı açıklamalar yaptığı dönemin de bu yıllarda olmasının kafalarda soru iÅŸareti oluÅŸturduÄŸunu belirtildi.

BDDK ELE GEÇÄ°RÄ°LDÄ° GÖREV Ä°HMAL EDÄ°LDÄ°

Bank Asya’nın; sermayesini 900 milyon liraya çıkardığı 2008 yılına kadar olan dönemde bankacılık iÅŸlemlerinde her türlü hassasiyete dikkat ettiÄŸi belirlendi. Bankanın A grubu imtiyazlı ortaklarının listesinin ortaklık paylarının düzenli olarak tutulduÄŸu, hazırlanan finansal tablolarda ortaklar arasındaki akrabalık iliÅŸkilerinin listelendiÄŸi tespit edildi.

'PARALEL YAPI'YA YAKIN ATAMALAR

Ancak, Türkiye’de yasa dışı dinleme operasyonlarının en yoÄŸun olduÄŸu 2011 yılından itibaren BDDK’ya da Bank Asya grubuna yakın kiÅŸilerin atanması dikkat çekti. Bu tarihten itibaren BDDK tarafından banka üzerinde etkili bir incelemenin yapılmadığı belirlendi. Bank Asya ile ilgili spekülasyonların çıkmasıyla birlikte baÅŸlatılan incelemeler sonucu BDDK’dan bankanın ortaklık yapısına iliÅŸkin bilgiler istendi. BDDK ise ellerinde ortaklık konusunda hiçbir bilginin olmadığı cevabını verdi. Yapılan derin incelemelerde bazı ortakların bankacılık yapmaya uygun profilleri olup olmadığının bilinmedığı tespit edildi.

Tapelerle ortaya çıktı

Fethullah Gülen’e yakın isimler arasında geçen ÅŸu diyalog, paralel yapının BDDK'da nasıl konumlandığını ortaya koyuyor:
Mesela orada Zafer Bey var. Zafer Bey’le kim görüÅŸecekse görüÅŸse Zafer Bey bize ne yapılması gerekiyorsa anlatsa. Yönetimde ya.

Zafer kim abi?

Orada (BDDK) Yönetim Kurulu’nda ya. Teknik arkadaÅŸ.

Bunla alakalı olabilir. O da olur ama teknik dili konuşan Ahmet de olabilir.

O zaman ya Ahmet olsun ya Zafer.

Tamam. Aynı dili konuştuklarından teknik bir şey olacaksa Ahmet olursa size daha rahat izah edebilirler bunlar.

Olsun. O izah etsin o zaman.

Tamam. Yani iÅŸadamlarının bulunması ve bu iki husus diyorlar bankayı daha kemikli hale getirir. Dolayısıyla bu süreci baltalar. Bu süreçte böyle bir duruÅŸ sergilememizde fayda var diyorlar çünkü fon açısından biraz daha bankanın mevduata ihtiyacı var diyorlar. Hocaefendi bunu yapalım o zaman dedi. Åžu süreçte bir zarar görmemek için bunu yapalım dedi. Ama normal ÅŸartlar altında endiÅŸeye mahal bir durum yok. Çünkü orada BaÅŸkan Yardımcısı’nı geçmeleri lazım. Daire BaÅŸkanı’nı geçmeleri lazım. Onun altında Daire BaÅŸkan Yardımcısı’nı geçmeleri lazım. Bunların hepsi bizim arkadaşımız. Olur da bir talimat gelirse endiÅŸesinden dolayı bunu yapıyoruz.

BDDK’da nüfuzları artınca...

17-25 Aralık operasyonları sırasında Fethullah Gülen’in internete düÅŸen bir ses kaydında ‘BDDK’da adamlarımız var’ ÅŸeklindeki konuÅŸması da paralel yapının BDDK içerisinde nasıl örgütlendiÄŸi gözler önüne serilmiÅŸti. Gülen’in Aralık 2013 tarihinde iÅŸadamları, medya ve BDDK’ya yönelik ses kaydında, THY’nin Bank Asya’dan paralarını çekeceÄŸi yorumları üzerine, “BDDK’da adamlarımız var” baÅŸlığıyla yayınlanan konuÅŸmada Gülen’in “10 büyük iÅŸadamının 300 milyon TL kadar mevduatı Bank Asya’ya getirmesi” önerisi yer almıştı.

Ortakların kredi hesabı 2,5 kat şişmiş

BDDK’nın el koyarak yönetimini TMSF’ye devrettiÄŸi Bank Asya’da ÅŸimdiye kadar gizlenen imtiyazlı ortaklara iliÅŸkin bilgilerin yanısıra bankanın ortaklarla olan hesap hareketleri de dikkat çekiyor. 2014’ün ilk yarısına iliÅŸkin bilançosunda Bank Asya’nın ortaklarına saÄŸladığı gayrinakdi kredilerin tutarında 2,5 kat artış oldu.

136 MÄ°LYONDAN 340 MÄ°LYONA

136,4 milyon lira olan söz konusu kredi tutarı 340 milyon liraya çıkması. Bu artışa karşın bankanın kredi hacminde yüzde 37’ler oranında daralma oldu. Böylece ilk yarıda bir önceki yılın aynı dönemine göre 20,7 milyon lira olan kredi miktarı 13.3 milyar liraya geriledi.

UYUM GÖREVLÄ°SÄ°NÄ° DEĞİŞTÄ°RDÄ°

Bank Asya yönetimi, MASAK, BDDK ve SPK gibi inceleme birimlerinin banka ile ilgili ÅŸüpheli iÅŸlemleri izlemeye aldığını fark edince uyum görevlisini deÄŸiÅŸtirdi. Bankaların yaptığı kara para aklama dahil tüm ÅŸüpheli iÅŸlemleri MASAK, BDDK ve SPK gibi inceleme birimlerine ileten aynı zamanda bankanın personeli olan çalışana uyum görevlisi deniliyor.

Kapalı devre hesap dönemi

Bank Asya’da 17-25 Aralık darbe giriÅŸimlerinin ardından hesaplardaki anormal hareketliliÄŸi saklamak için olmadık yöntemlere baÅŸvulduÄŸu ortay çıktı. BDDK’ya yakın kaynaklardan elde edilen bilgilere göre; 17 Aralık öncesi Bank Asya Genel Müdürlük ve Merkez Åžube’de çalışan yönetici personel, Bankaya giren ve çıkan yüklü para trafiÄŸini görebilme yetkisine sahipti. Yeni getirilen sisteme göre yönetici personel bankaya giren ve baÅŸka hesaplara gönderilen para miktarına eriÅŸim hakkını kaybetti. BDDK ve TMSF yetkililerinin dikkatini çeken bu durum, banka personeli arasında büyük ÅŸaÅŸkınlığa neden oldu.

HESAP HAREKETLERÄ° Ä°NCELENÄ°YOR

17 Aralık sonrası Bank Asya’da yapılan deÄŸiÅŸiklik bunlarla sınırlı kalmadı. Daha önce yetkisi olan personelin dahi banka merkezindeki kasaların bulunduÄŸu bölgeye ve bazı odalara giriÅŸleri yasaklandı. Oda ve kasaların kilitleri deÄŸiÅŸtirildi.

Yeni yönetim kararlı

Bank Asya Yönetim Kurulu BaÅŸkanlığına TMSF BaÅŸkan Yardımcısı Mehmet Ali Ä°slamoÄŸlu atandı. Genel MüdürlüÄŸü görevini ise yönetim kurulunda da yer alacak Aydın GündoÄŸdu yürütecek. Bank Asya’nın Yönetim Kurulu’nda ayrıca TMSF BaÅŸkan Yardımcısı Zülfikar KanberoÄŸlu, TMSF Daire BaÅŸkanları Ä°smail Güler, Ahmet Mutlu ve Abdullah Güzeldülger’in yanı sıra Ä°dris Turan Ä°lter, Mehmet Ali Gökçe ve Bedri Sayın olacak.

Cihat Arpacık,Cahit SaraçoÄŸlu / YENÄ° ÅžAFAK

TÄ°METÜRK