Cemevlerine 'ibadethane' kararı

Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi'nin (AÄ°HM) inançlara ve ibadete saygı kapsamında, cemevlerinin ibadethane olmasına yönelik aldığı kararı deÄŸerlendiren Ä°zmir Karşıyaka Belediyesi, konuyu meclis gündemine taşıdı. Ä°lçedeki cemevlerine resmi ibadethane statüsünün verilmesi ve 'kültür merkezi' diye anılan bu mekanların da resmi ibadet yerleri olarak kabulünü içeren karar, Karşıyaka Belediyesi'nin CHP'li meclis üyeleri tarafından oy çokluÄŸuyla kabul edildi. AK Partili 4 üyeden 3'ü 'ret' oyu kullanırken, Ersin Güngör, partili arkadaÅŸlarından farklı olarak 'kabul' oyu verdi. AK Partili üyeler karar sonrasında salonu terk etti.

Cemevlerinin ibadethane olması konusunun Türkiye'de yıllardır tartışıldığını söyleyen BaÅŸkan Hüseyin Mutlu Akpınar, "Cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmemesi Alevi yurttaÅŸlarımızı çok derinden incitmiÅŸtir. Dinle siyaseti bir tarafa ayırmak gerekiyor. Bu kültürlere, bu dini inançlara özgürlükler tanımıyorsanız bunun adına ileri demokrasi denmez" dedi.

"CümbüÅŸ evi deÄŸil"

BaÅŸkan Akpınar "Cemevleri ibadethanedir" diyerek ÅŸöyle devam etti:

"Cemevleri birilerinin söylediÄŸi gibi hiçbir zaman cümbüÅŸ evi olmamıştır. Tam tersine cemevleri bir kültür yuvası olmuÅŸtur. Cemevlerinin bugün Türkiye'de ibadethane olarak kabul edilip, dedelerinin de cami imamlarımızla aynı statüde deÄŸerlendirilmesi gerekiyor. Karşıyaka Belediye Meclisi'nin böyle önemli bir konuda göstermiÅŸ olduÄŸu duyarlılığa teÅŸekkür ediyorum. Umarım herkese örnek olur."

Konak da "ibadethane" dedi

Konak Belediye Meclisi de, AÄ°HM kararları doÄŸrultusunda cemevlerinin ibadet yeri olarak kabul edip, belediye olanaklarından diÄŸer ibadethaneler gibi yararlanmasını oy çokluÄŸuyla kabul etti. Önergeye AK Parti grubu olumsuz yaklaÅŸtı. 

AK Parti Grup BaÅŸkanvekili Ömür Åžanlı, hükümetin bu konuda bir düzenleme hazırlığında olduÄŸunu, bunun beklenmesi gerektiÄŸini söyledi. Konak Belediye BaÅŸkanı Sema PekdaÅŸ ise, AÄ°HM kararının kesin ve açık olduÄŸunu, hükümetin de Alevi açılımı yaptığını belirterek, "Laik bir hukuk devletinde herkesin inancını özgürce yaÅŸaması teminat altına alınmıştır. Bu önerge AÄ°HM kararı doÄŸrultusunda onaylanmıştır" dedi. Önerge AK Parti grubunun ret oylarına karşın oy çokluÄŸuyla onaylandı.

Genel Merkez'in talimatı var

AÄ°HM'nin cemevlerinin ibadethane sayılması yönündeki kararı doÄŸrultusunda CHP Genel Merkezi'nin talimatıyla harekete geçen CHP teÅŸkilatları belediye meclislerinde bu kararı hayata geçirmeye baÅŸladı. Ä°zmir'in KarabaÄŸlar Belediye Meclisi'nde CHP grubunun önergesi AK Parti grubunun da desteÄŸiyle oybirliÄŸiyle kabul edilirken, Bornova Belediye Meclisi'nde ise AK Parti grubunun muhalefeti nedeniyle oyçokluÄŸuyla cemevlerinin ibadethane sayılması kararı alındı.

Ä°zmir'de ilçe belediye meclislerinde cemevi önergesi AK Parti muhalefeti ile karşılaşırken KarabaÄŸlar Belediye Meclisi'nde AK Parti grubunun desteÄŸini de aldı. Oylamada CHP ve AK Parti grupları cemevinin ibadethane sayılması yönünde karar verdi. AK Parti Grup BaÅŸkanvekili Nazmi Kalyoncu, "Cemevleri ile camiyi birbirinin rakibi olarak görmememiz gerekir. Birbirlerine alternatif deÄŸildir. Türkiye'nin çok daha hızlı geleceÄŸe koÅŸması için özgürlüklerin önünü alabildiÄŸince açmamız gerekir. Ama aynı zamanda toplumun yıllardır çözülemeyen önemli baÅŸlıklarını kavga ettirmeden ve siyasete kurban etmeden çözmemiz gerektiÄŸine inanıyorum. Bu çerçevede cemevlerini her türlü ihtiyaçlarının karşılanması noktasında her türlü desteÄŸi vereceÄŸiz. AK Parti Grubu olarak özgürlüklerin önünü açmak için önergeye evet oyu vereceÄŸiz. Yalnız bu önergenin muhatabı TBMM'dir. Belediye deÄŸildir" dedi.

TBMM'ye iÅŸaret ettiler

Bornova Belediye Meclisi'nde ise aynı önerge AK Parti'nin muhalif oylarına karşın CHP grubunun oylarıyla kabul edildi. OyçokluÄŸuyla kabul edilen önergeyle ilgili konuÅŸan AK Parti Grup BaÅŸkanvekili Fahri TaÅŸtan, bu kararın alınma yetkisinin TBMM'de olduÄŸunu söyledi.

TaÅŸtan, "Bu konuyla ilgili diÄŸer ilçelerde de bir takım kavram kargaÅŸaları ortaya çıktı. AK Parti olarak din ve inanç özgürlüklerini toplumun her alanında savunuyoruz. Ancak böyle bir karar almak TBMM'ye aittir. Kendi yetkimiz olmayan bir kararı almış oluruz" diye konuÅŸtu.

Ä°stanbul'da da harekete geçildi

Ä°zmir'deki dört belediyenin kararının ardından Ä°stanbul'daki Avcılar Belediyesi'nin son toplantısında da 21 CHP'li üyeden toplantıya gelen 20 üye, cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilerek belediye hizmetlerinden yararlandırılması konusunun gündeme alınması için önerge verdi. 

Avcılar Belediyesi'ndeki AK Parti'li 16 Meclis üyesinden toplantıya gelen 13'ü buna itiraz etti. AK Partili meclis üyeleri yapımı süren Merkez Camii için 25 milyon TL harcandığı halde Avcılar Belediyesi'nin hiçbir katkıda bulunmadığını, cemevlerinin ibadethane kabul edilmesi kararını yerel yönetimin deÄŸil TBMM'nin vermesi gerektiÄŸini savundu.

Önergeye ilk imzayı atan CHP'li Meclis üyesi Celal Fırat, hükümetin cemevleri konusunda 12 yıldan bu yana Alevileri oyaladığını, hiçbir ilerleme kaydedilmediÄŸini ifade ederken, "Bizlere siz de camiye gidin diyorlar. Bu yanlış ve zorlamadır" dedi.
Bu konuda verilen önerge oylanarak gündeme alınırken gelecek toplantıya kadar hazırlanacak rapor hazırlanması ve bu konunun ele alınması kararlaÅŸtırıldı.

AÄ°HM'nin 2 Aralık 2014 tarihli kararı 5 bin 393 sayılı Belediye Kanunu'nun 14/b ve 15'inci maddesinin 5'inci fıkrasının son cümlesi, cemevlerinin ibadet yeri sayılması ve diÄŸer ibadet yerlerine tanınan haklardan ayrımcılık yapılmadan yararlandırılması gerektiÄŸini içeriyordu.