Kirli mesaj

Türkiye’nin Somali’deki kalkınma hamlesiyle simgeleÅŸen Afrika açılımına yönelik bir saldırı daha gerçekleÅŸti. 70 kiÅŸiden oluÅŸan Türk heyetinin kaldığı otele yönelik düzenlenen saldırının CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın Etyopya, Cibuti ve Somali ziyareti sırasında gerçekleÅŸmesi, gözleri bölgedeki faal güçlere çevirdi. Ä°ki kiÅŸinin bombalı araçla gerçekleÅŸtirdiÄŸi ve 3 Somalili polisin öldüÄŸü intihar saldırısında Türk heyetinden kimse zarar görmedi. 
PROGRAMINI DEĞİŞTİRMEDİ
Ancak saldırının yeri ve zamanlaması, küresel aktörlerin kirli senaryolarını akıllara getirdi. Çünkü, Türkiye’nin Afrika kıtasına yönelik CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan öncülüÄŸünde baÅŸlayan insani ve siyasi yardım baÅŸarısının Ä°ngiltere ve Ä°srail baÅŸta olmak üzere birçok ülkeyi endiÅŸelendirdiÄŸi biliniyor. Dünkü saldırıyla ErdoÄŸan’a “Somali’ye gitme” mesajı verildi ama CumhurbaÅŸkanı ziyaret programını deÄŸiÅŸtirmedi. 
Ä°STANBUL SEVDASI
Somali hükümeti 2011 yılında ülkelerini ziyaret eden ErdoÄŸan’ı, “Halk Adamı” ilan ederken ülkede yeni doÄŸan çocuklara ve caddelere ErdoÄŸan, Ä°stanbul ve Türkiye adları verilmeye baÅŸlandı.  
Afrika kıtasına yapılan insani yardımlar ve insani politikalar Türkiye’nin bu ülkelerde “Sömürgeci olmayan ülke” imajını kazanmasına neden oldu. Türkiye’nin resmi ve sivil kuruluÅŸlarının baÅŸarılı çalışmaları bölgede aynı zamanda ülkemizin siyasi sermayesini de güçlendirdi. Türk iÅŸ adamı ve yatırımcıları batılı iÅŸ adamı ve yatırımcılarından bir adım öne geçti. 21 Åžubat 2012'de Londra’da düzenlenen “Uluslararası Somali Konferansı”na katılan Ä°ngiliz yetkilileri, “özellikle de Türkiye ile Katar’ın Somali’de siyasal Ä°slamın yükseliÅŸini teÅŸvik edeceklerinden endiÅŸe ediyor gibi görünüyorlardı” ifadelerini kullanmıştı. Ä°ngiliz yetkililerinin bu endiÅŸelerini açıkça dile getirmelerinin ardında bu ülkedeki emellerine karşı ancak Türkiye’nin engel olabileceÄŸi gerçeÄŸi yatıyor. 2012’den bu yana hiçbir ülkenin cumhurbaÅŸkanı seviyesinde Somali’yi ziyaret edemediÄŸi kaydediliyor. En son AÄŸustos 2012’de Recep Tayyip ErdoÄŸan, BaÅŸbakan olarak Somali’yi ziyaret etmiÅŸti.
HER KÖÅžEDE TÜRK BAYRAÄžI 
BBC Afrika Editörü Mary Harper’ın World Policy Journal dergisinin 2012 Kış sayısında, Türkiye’nin Afrika’da düzenlediÄŸi yardım çalışmalarının baÅŸarısı konu alındı. Dergideki analizde, “Ä°ngiltere DışiÅŸleri Bakanlığından en üst düzey Afrika yetkililerinden birinin, MogadiÅŸu sokaklarında her köÅŸe başında bir Türk bayrağı görülmesini deÄŸerlendirdiÄŸinden söz ediyor” denildi. BBC muhabiri Harper bu durumun Ä°ngiliz yetkililerini endiÅŸelendirdiÄŸinin altını çizmiÅŸti. 
GELECEĞİN PAZARI AFRİKA
Türkiye’nin Afrika yardım programı insani ve vicdani olarak her geçen yıl artarak sürüyor. CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın 2011 yılındaki Somali ziyareti öncesi açtığı Büyükelçiliklerden sonra Afrika kıtasında Zambiya, Mozambik, Moritanya, Zimbabve, Somali, Gambiya ve Nijer’de de büyükelçilikler açıldı. 2012 yılı sonu itibarıyla Afrika’da 2011’in baÅŸlarında sayısı 22’yi bulan elçilikler 33’e çıkarıldı. 

Somali yalnız kalmayacak

GeçtiÄŸimiz yıllarda da benzer senaryolara baÅŸvuran odaklar, ÅŸimdi de CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın Somali ziyaretinden bir gün önce Türk heyetinin kaldığı otele saldırı düzenledi. Türk heyetine yönelik saldırıda bir Türk hafif ÅŸekilde yaralanırken, ikisi saldırgan beÅŸ kiÅŸi öldü. GeçtiÄŸimiz yıllarda Türk elçilik binasına düzenlenen saldırıda bir özel harekat polisi ÅŸehit edilmiÅŸti. Diplomasi kaynakları, tüm yıldırma giriÅŸimlerine raÄŸmen Türkiye’nin Somali’yi yalnız bırakmayacağını vurguluyor.

Afrika'da Batı'nın kara gölgesi

Stratejik konumu ile uluslararası aktörlerin ilgi odağı olan Somali, Afrika Boynuzu’nun en önemli ülkelerinden. ErdoÄŸan’ın ziyaretinin 3 ayağı olan Etiyopya, Somali ve Cibuti ile birlikte Eritre’nin kapsadığı Afrika Boynuzu uzun yıllardır Batı’nın iÅŸtahını kabartıyor. SüveyÅŸ Kanalı’na yakınlığı nedeniyle Kızıldeniz’e dar bir geçiÅŸ kapısı olan ve dünya ticaretinde önemli yeri olan Bab-ul Mendeb BoÄŸazı sınırında yer alan Somali, geniÅŸ altın, uranyum, petrol ve doÄŸalgaz kaynaklarına sahip bir ülke. Somali ayrıca, dünyanın en büyük petrol ve doÄŸalgaz yataklarına ev sahipliÄŸi yapan Arap Yarımadası’nın, Aden Körfezi’nin ve ABD’nin Ä°HA saldırılarına maruz kalan ve son günlerde Ä°ran destekli darbe giriÅŸimine sahne olan Yemen’in yanı başında yer alıyor. DiÄŸer taraftan Hint Okyanusu’nda ABD üç donanmayı hazır tutuyor. Somali’nin yanı başındaki Cibuti’deki Amerikan üssünden kalkan insansız hava araçları operasyonlar yapıyor

Tarihi hamleyi ErdoÄŸan baÅŸlattı 

Açlık ve iç savaÅŸ nedeniyle zor ÅŸartlarda yaÅŸanılan Somali’de, Türkiye’nin desteÄŸiyle yüzler güldü. TÄ°KA’nın giriÅŸimleri ve Ä°HH gibi yardım kuruluÅŸlarının desteÄŸiyle pek çok proje sırayla hayata geçti. CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın BaÅŸbakanlığı döneminde 19 AÄŸustos 2013 tarihine rastlayan Somali ziyaretinin ardından baÅŸta baÅŸkent MogadiÅŸu olmak üzere ülkenin pek çok bölgesinde hareketlilik yaÅŸandı. Yıllardır evinden dışarı çıkmaya korkan halk için Türk hükümeti ve yardım kuruluÅŸlarının desteÄŸiyle Somali’nin kalkınması için baÅŸlatılan çalışmalarda sona gelindi. 

Havalimanına Türk damgası

TekirdaÄŸ’ın Çerkezköy Ä°lçesi’nde faaliyet gösteren Türk ÅŸirketi Favori LLC, Somali’nin baÅŸkenti MogadiÅŸu’daki 15 uçak kapasiteli havalimanının yarısını yıkarak  kapasiteyi 5 bin yolcu ve günlük 60 uçaÄŸa çıkardı. Önceki yıllarda pasaportsuz giriÅŸ çıkışların yaÅŸandığı Somali’de, MogadiÅŸu Aden Adde Havalimanı’yla birlikte turizmin de artması hedefleniyor. Havalimanının kapasite artırım projesinin yaklaşık 10 milyon dolara mal olduÄŸu öÄŸrenildi.  Öte yandan Somali’nin sivil havacılık kapasitesini kurma görevini de üstlenen Türkiye, havacılık faaliyetlerini geliÅŸtirmek amacıyla bir dizi projeye imza attı. Projeler kapsamında hava trafik kontrolü, sivil havacılık konusunda uzman personel yetiÅŸtirmek için eÄŸitim programlarına hız verildi. Havacılık EÄŸitim Merkezi Binası’nın ihalesi TÄ°KA’nın giriÅŸimleriyle 26 Åžubat 2014 tarihinde MogadiÅŸu Program Koordinasyon Ofisinde gerçekleÅŸmiÅŸti.

NOTLAR

Plan Eritre’de yapıldı

Alınan istihbarat bilgilerine göre saldırı planı Eritre de yapıldı ve Eritre üzerinden talimatlar Somaliye ulaÅŸtırıldı. Eylemin gerçekleÅŸtirilmesi için Eritre’de görüÅŸmelerin yapıldığı ardından CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın Afrika programının geçtiÄŸimiz pazartesi günü saldırganlara ulaÅŸtırıldığı iddia ediliyor.

Hedef ziyaretti 

Eylem, elçilik veya sivil toplum kuruluÅŸlarına deÄŸil doÄŸrudan delegasyonun kaldığı otel yakınında oldu. Bu da CumhurbaÅŸkanı’nın gezisinin hedef alındığını ortaya koyuyor.

Bir Türk hafif yaralı

DışiÅŸleri Bakanlığı tarafından yapılan bilgilendirmede, Türk ön heyet üyelerinin kaldığı otele yönelik bir saldırı olduÄŸu ve patlamanın otelin kontrol noktasında meydana geldiÄŸi ifade edildi. Türk tarafından can kaybı olmadığı, bir kiÅŸinin otelin kırılan camları nedeniyle hafif yaralanmış olabileceÄŸi belirtildi.