'Charlie deÄŸil; Naci'yiz'

Filistinli karikatürist Naci Ali 1948 yılında Ä°srail’in köyünü tamamen yok etmesi ile bu köyden sürgün edilen 893 kiÅŸiden birisiydi. Henüz 10 yaşındaydı. Ailesi bir süre Lübnan’daki mülteci kamplarında yaÅŸadı.

Ä°srail yanlısı aşırı falanjist milislerin çocuklar dâhil 3 binden fazla Filistinli'yi dönemin Ä°srail Savunma Bakanı olan Ariel Åžaron’un yönlendirmesi ile öldürdüÄŸü ve Sabra ve Åžatilla kamplarını basarak yaptıkları katliamı bizzat gördü.

Henüz Lübnan’da kamplarda yaÅŸarken politik karikatürler çizmeye baÅŸladı. Bu yaÅŸlarda Arap milliyetçi hareketlerine katılmaya baÅŸladı. 1960 yılında Lübnan Güzel Sanatlar Akademisi’nden mezun oldu. Özellikle Filistin meselesine vurgu yapan karikatürleriyle kısa bir süre sonra Arap dünyasının en çok tanınan karikatüristlerinden biri oldu.

Naci Ali, 22 Temmuz 1987’de Londra’da bir suikastla öldürüldü. Suikastı kimin yaptığı tam olarak hiçbir zaman kanıtlanamadı ama Naci Ali’nin yakınları suikasttan Ä°srail istihbaratı MOSSAD’ı sorumlu tuttu. Naci Ali’nin öldürülmesine hemen hemen hiçbir ülkeden ciddi bir tepki gelmedi.

Önce ülkesinin Ä°srail tarafından iÅŸgale uÄŸraması, sonra Lübnan’da henüz 10 yaşındayken yaÅŸadığı mülteci kampları ve ardından Sabra ve Åžatilla katliamlarını görmesi, bir taraftan Ali Naci’nin acısını büyüttü, politik bilincini geliÅŸtirdi; öte yandan dünyanın yaÅŸananlara karşı sessizliÄŸi onu reddiyeci bir küskünlüÄŸe itti. Naci Ali, 10 yaşında ayrıldığı Filistin’i hayatı boyunca bir daha göremedi.

 

Naci Ali 1984 yılında eşiyle

Hanzala: Hep 10 yaşında

Naci Ali, 1969 yılında, en çok bilinen karikatürünü çizdi: Hanzala, 10 yaşında bir çocuk. Hanzala hep 10 yaşında kaldı, hiç büyümedi. Çünkü Naci Ali Filistin’i terk etmek zorunda kaldığında henüz 10 yaşındaydı. Filistin’de yaÅŸananlara sessiz kalınmasından dolayı küskünlüÄŸün bir ifadesi olarak Hanzala’nın sırtı sürekli okura dönüktür. Hanzala üstü başı yırtık, yamalı bir çocuktur. Dikenlerini silah olarak kullanan bir kirpi gibi saçları diken dikendir. Dışardan bakıldığında kirli ve çirkindir ama Naci Ali’ye göre içi misk-ü amber gibidir.

Babasının adı: Önemli deÄŸil.

Annesinin adı: Nakba (Filistin topraklarında Ä°srail'in kurulduÄŸu 15 Mayıs 1948’i temsil eder).

Kız kardeşinin adı: Fatıma.

Ayakkabı numarası: Bilinmiyor çünkü hep yalınayak dolaşır

Ancak yine de onu temelde diÄŸer çocuklardan ayıran ÅŸey küskün ve reddiyeci olmasıdır.

Sırtı okuyucuya dönük, elleri arkada birleÅŸmiÅŸ Hanzala’nın reddettiÄŸi ÅŸey ise ülkesinin iÅŸgal edilmesidir. Rahat bir çocuk deÄŸildir. Filistin mücadelesini izler, direniÅŸçileri ve Arapların acısını temsil eder. Ancak bir yandan da Arapların bölünmüÅŸlüÄŸünü ve Filistin halkının acısına kayıtsızlığı eleÅŸtirir. Arapların sessizliÄŸine, Ä°srail’in iÅŸlediÄŸi savaÅŸ suçlarına, dünyanın çifte standartlı uygulamalarına, Arap yönetimleri ve Filistin’deki örgütler içindeki yozlaÅŸmaya sırtını dönmüÅŸtür.

Hiç kimse Hanzala’nın yüzünü görmemiÅŸtir. “Hanzala’nın yüzünü ne zaman göreceÄŸiz?” diye Naci Ali’ye sorulduÄŸunda, “Arapların saygınlığı tamir edildiÄŸinde, Filistin özgür olduÄŸunda” cevabı alınır. Hanzala’nın ellerini sürekli arkada kavuÅŸturması da Ali Naci’ye göre “Filistin’e Amerikan usulü çözümler sunulduÄŸu bir zamanda, Hanzala’nın ellerini arkada kavuÅŸturması bir itirazdır”.

Hanzala, okuyucusuna sırtını dönüp ellerini arkada kovuÅŸturarak dünyanın Filistin’deki adaletsizlik karşısındaki sessizliÄŸini protesto etmeye baÅŸlayalı 46 yıl geçti. Hanzala hâlâ 10 yaşında ve hâlâ sırtı dönük. Hanzala’nın büyümesinin tek koÅŸulu Filistin’e dönebilmesidir.

Hanzala, Naci Ali’nin kendi hayat tecrübesinin bir yansımasıdır. Çizerinin acısını temsil eder. 1948’de ayrıldığı ülkesine bir daha dönememiÅŸtir ve tıpkı büyümesi gibi yüzünü de okur, ancak Filistin özgürleÅŸtiÄŸinde ve bastırılmış haysiyetini yeniden kazandığında görebilecektir.

Naci Ali, Hanzala’nın baÅŸlangıçta yalnızca bir Filistinli çocuk olduÄŸunu ama bilinci geliÅŸtikçe önce ulusal, sonra da bir küresel düÅŸünce ufkuna sahip olduÄŸunu söylüyor.

Ali Naci’nin Hanzala karikatürü, Filistin direniÅŸinin bugün de sembolü olmaya devam ediyor. Aradan geçen 40 yılı aÅŸkın sürede, ellerini arkada kavuÅŸturmuÅŸ, sırtı dönük 10 yaşındaki bu küskün, yalınayak ve Ä°srail iÅŸgalini aralıksız protesto eden çocuÄŸun karikatürü, Filistin meselesi ile ilgili hemen hemen her yerde var oldu.

Bu yüzden Hanzala karikatürleri yalnızca ABD’yi, onun müttefiki Ä°srail’i, onlarla iÅŸbirliÄŸi yapan Arap rejimlerini veya Filistinli kimi liderlerin ikiyüzlülüklerini teÅŸhir etmekle kalmadı, Vietnam ve Güney Amerika’daki protestolarda da adaletsiz yönetimlere karşı yapılan protestolarda kendisini gösterdi. Hanzala karikatürleri aktivistlerce hâlâ Arap BirliÄŸi toplantıları sonrasında, NATO, BM ve daha birçok uluslararası zirve sonrasında protesto için fotoÄŸraflara iliÅŸtiriliyor. Böylece küresel güçlere “Hanzala’nın temsil ettiÄŸi Filistin’in reddiyeci maÄŸduriyeti sizin kayıtsızlık ve ikiyüzlülüÄŸünüzü bir hayalet gibi her yerde takip ediyor ve ifÅŸa ediyor” mesajı veriliyor.

Naci Ali’nin yakınları tam da Hanzala’nın bu gücünden dolayı Ali’nin öldürüldüÄŸünü söylüyor.

“Charlie deÄŸil Naci’yiz”

Almanya’da, Ä°slam karşıtlarına karşı düzenlenen gösterilerde de Naci Ali’nin karikatürleri vardı. Ä°srail iÅŸgalinin sembolü, dünyaya sırtını dönen 10 yaşındaki çocuk Hanzala karikatürü ise en dikkat çekici olandı. Filistin asıllı göstericilerin çoÄŸu ise “Charlie deÄŸil Naci Ali’yiz” pankartları taşıyordu.

Kaynak: handala.org, newint.org