Moskova görüşmeleri çöktü

Ahmed Muaz Hatib, Facebook sayfasındaki açıklamasında, Ocak ayı sonunda Moskova'da Suriyeli farklı grupları bir araya getirmesi öngörülen görüÅŸmede bulunmak üzere Rusya'dan davet aldıklarını, ancak yapılan istiÅŸarelerden sonra toplantıya katılmama kararı aldıklarını açıkladı.

Hatib, "Çünkü görüÅŸmelerin baÅŸarısı için gerekli koÅŸulların oluÅŸmadığına inanıyoruz. Aynı zamanda halkımızın bombalanması ve öldürülmesine son verilmesi taleplerimize de cevap alamadık" ifadelerini kullandı. Hatib ÅŸöyle devam etti: 

"Bununla birlikte halkımızın sıkıntılarını giderecek hiçbir görüÅŸmeye karşı deÄŸiliz. Daha sonra rejimle yapılacağı ilan edilen görüÅŸmeler ise, özellikle kadın ve çocuk tutuklular serbest bırakılmadan olmaz.

Hatib, Ocak ayı başında Suriye Vatan Grubu adlı yen ibir siyasi oluÅŸum kurduklarını ilan etmiÅŸti. Hatip, Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu'nun da eski baÅŸkanıydı. 

Rusya'nın girişimi

Rusya Aralık ayında, 20 Ocak'tan sonra Suriye iç ve dış muhalefetinden temsilcilerin Moskova’da ağırlanacağını ve gelecek grubun Suriye'nin içindeki ve dışındaki muhalefeti kapsamasının da beklendiÄŸini açıklamıştı. 

Rusya DışiÅŸleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, "Taraflar resmi olmayan bir ortamda kendi vizyonlarını ve krizin nasıl çözüleceÄŸine dair kendi önerilerini dile getirecekler" ifadeleri yer aldı.

Suriye DışiÅŸleri Bakanlığı ise kısa bir süre sonra, Rusya'nın ortaya koyduÄŸu rejimle muhalefeti bir araya getirme giriÅŸimini kabul ettiÄŸini ve muhaliflerle bir araya gelmeye hazır olduÄŸunu duyurdu.

Bu açıklamaların ardından dönemin Suriye Muhalif ve Devrimciler Koalisyonu (SMDK) BaÅŸkanı ve Suudi Arabistan’a yakın bir isim olarak bilinen Hadi Bahra konuyla ilgili temaslarda bulunmak üzere Kahire’ye gitmiÅŸti.

Suriye geçici hükümetinin baÅŸbakanı ve Müslüman KardeÅŸler’e yakın bir isim olan Ahmed Toma ise istiÅŸarelerde bulunmak üzere Katar'a gitmiÅŸti.

SMDK'dan olumsuz yanıt

Rusya'nın Moskova'daki görüÅŸmelere davet ettiÄŸi 28 muhalif figür arasında bulunan ve Suriye muhalefetinin Kahire'deki görüÅŸmelerinde yer alan SMDK Siyasi Komite üyesi Bedir Camus, Rusya'nın Suriye giriÅŸimini 'göstermelik bir balon' olarak nitelemiÅŸ ve hayata geçirilmesinin de söz konusu olmadığını belirtmiÅŸti.

5 Ocak Pazartesi günü Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu'nun (SMDK) 18. Genel Kurulu'nda Halid Hoca 56 oyla baÅŸkanlığa seçilmiÅŸ.

Hoca, salı günü Ä°stanbul'daki basın toplantısında, SMDK'nın, Rusya'nın baÅŸkenti Moskova'da yapılması planlanan müzakerelere davet edilmediÄŸini, sadece bazı muhalif kiÅŸilere davet gittiÄŸini belirterek, ‘Ne SMDK'nın ne de diÄŸer muhalif grupların gündeminde rejimle diyalog var’ dedi.

SMDK'nın gelecek dönemde Suriye içindeki muhalefetle birlikte kontrolü ele alacağını belirten Hoca, Suriye halkı ve tüm devrimci güçleri SMDK etrafında toplanmaya çağırdı.

Türkiye'nin tavrı

De Mistura planıyla ilgili çekincelerini açıklayan ve Esed rejiminin daha önceki ateÅŸkesleri ihlal ettiÄŸini vurgulayan Türkiye ise Moskova'da yapılacak görüÅŸmelerden hiçbir kesimin dışlanmamasını istiyor.

DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, Rusya'nın giriÅŸimiyle ilgili ÅŸu ifadeleri kullandı:

"Süreci gerek muhalefetle, gerekse Rus yetkililerle yakından takip ediyoruz. Bizim için Suriye halkının meÅŸru temsilcisi Suriye Ulusal Koalisyonu'dur. Ve Suriye Ulusal Koalisyonu'nun diÄŸer muhalif gruplarla da temas halinde olduÄŸunu ve bundan memnun olduÄŸumuzu söylemeliyiz. Suriye'de istikrarı, kalıcı barış ve huzuru getirmek, varolan sorunların çözülmesini istiyorsak siyasi dönüÅŸüm ÅŸart. Cenevre Deklarasyonu da bu siyasi dönüÅŸümün temelini oluÅŸturuyor. Bu siyasi dönüÅŸümde hiç kimse dışlanmamalıdır. Suriye içinde de kimse dışlanmamalı. Hıristiyanlar, Nusayriler, Åžiiler, Sünniler, Araplar, Türkmenler, Kürtler herkes iÅŸin içinde olmalıdır. Ama Esad rejiminin meÅŸruiyetini kaybettiÄŸini defalarca söyledik. En son Ä°ran ziyaretinde de açık bir ÅŸekilde söyledik. Ama bu siyasi dönüÅŸümü saÄŸlarken hiçbir ülke de dışlanmamalı, buna Rusya ve Ä°ran dahil. Bugün Suriye ve özellikle Esed rejimi konusunda farklı düÅŸündüÄŸümüz için bu iki ülkenin ismini verdim. Herkesin siyasi dönüÅŸümde desteÄŸi olmalıdır, hiç kimsenin de endiÅŸesi olmamalıdır. Dolayısıyla bu yönde muhalefetle Rusya'nın görüÅŸmesi de gayet doÄŸaldır. Ä°letiÅŸimimiz de gayet ÅŸeffaf bir ÅŸekilde devam ediyor."

Rusya 'merkez ülke' olmak istiyor

Rusya son dönemde Suriye krizinde ağırlığını koymaya ve ‘merkez ülke’ haline gelmeye çalışıyor.

Rusya’nın hedefi Moskova’da Suriye rejimi ve muhalefetini bir araya getirerek yeni bir Cenevre süreci baÅŸlatmak.

Suriye iç savaşını sonlandırmayı hedefleyen ancak baÅŸarısızlıkla sonuçlanan Cenevre görüÅŸmeleri de ABD ve Rusya inisiyatifinde gerçekleÅŸmiÅŸti.

Suriyeli muhalifler, De Mistura’nın planını muhalefeti bitirme planı olarak görüyor ve kendilerine 'Esed'i bırak, IŞİD ile savaÅŸ' baskısının yapıldığını iddia ediyor.

Suriye’de sahadaki etkisini 'koz' olarak kullanmaya çalışan Ä°ran da, bu noktada Esed’in koltuÄŸunu korumasını saÄŸlayacak bir ‘siyasi çözümü’ hayata geçirmek için uÄŸraşıyor. De Mistura’nın planına Ä°ran’ın yanı sıra Rusya ve ABD de destek veriyor.

'Muhalefeti bitirme planı'

Suriyeli muhalifler, De Mistura’nın 'dondurulmuÅŸ bölgeler' planını muhalefeti bitirme planı olarak görüyor ve kendilerine ‘Esed’i bırak, IŞİD ile savaÅŸ’ baskısının yapıldığını iddia ediyor.

Suriye krizinde Esed’i rahatlatan bir diÄŸer geliÅŸme ise, en büyük destekçisi Ä°ran ile ABD’nin, Irak’ta IŞİD’e karşı mücadele adı altında adı konulmamış bir ortaklığa gitme ihtimalinin doÄŸmuÅŸ olması oldu.

Sahadaki etkisini 'koz' olarak kullanmaya çalışan Ä°ran, bu noktada Esed’in koltuÄŸunu korumasını saÄŸlayacak bir ‘siyasi çözümü’ hayata geçirmek için uÄŸraşıyor. De Mistura’nın planına Ä°ran’ın yanı sıra Rusya ve ABD de destek veriyor.

 

 

Kaynak: Al Jazeera ve AFP