CHP, Necip Fazıl kazanınca ödülü iptal etmiş

CHP’nin 1947’de açtığı piyes yarışmasında, Necip Fazıl’ı “Sabır Taşı” adlı piyesiyle birinciliÄŸe layık gören jürinin kararını benimsemediÄŸi için ödülü iptal ettiÄŸi ortaya çıktı.

Türk Edebiyatı dergisinin bu ayki sayısında Selçuk Karakılıç imzasıyla yayımlanan makale CHP eliyle Necip Fazıl Kısakürek’e uygulanan bir sansür belgeleniyor. Makale, CHP’nin 1947 yılında düzenlediÄŸi Sanat Mükâfatı Piyes Müsabakası’na katılan Necip Fazıl Kısakürek’in birinciliÄŸinin nasıl iptal edildiÄŸini gözler önüne seriyor.

O dönem, CHP’nin Sanat Mükafatı Piyes Müsabakası’nda jüri Sabri Esat SiyavuÅŸgil, Kenan Akyüz ve Bedrettin Tuncel, Afif Obay, Ä°. Galip Arcan, Ali Süha Delilbaşı ile Lütfi Ay’dan oluÅŸuyor. “1940 yılından sonra yazılmış ve basılmış veya basılmamış, oynanmış veya oynanmamış yalnız telif eserler kabul edilecektir” ÅŸartıyla ilan edilen yarışmaya katılım beklenenin çok altında olunca, parti yönetimi yarışmanın baÅŸvuru süresini uzatıyor.

Tam bu dönemde yarışmadan haberdar olan Necip Fazıl Kısakürek, aslında bu yarışmada kazanamayacağını bilerek, fakat CHP’nin gireceÄŸi çıkmazdan nasıl sıyrılacağını merak ederek, 1936-1941 yılları arasında yayımlanan ve Åžehir Tiyatroları’nda oynanan Sabır Taşı isimli piyesinin yanında Tohum, Bir Adam Yaratmak, Künye gibi piyeslerini de baÅŸvuru dosyasına ekler ve beklemeye baÅŸlar. Bütün üyelerin katılımıyla yapılan toplantılarda yetmiÅŸ dokuz eser okunup incelenir ve birincilik, ikincilik ve üçüncülük ödülüne layık görülenlerin tespiti için de gizli oy kullanılır.

Bu yolla yapılan derecelendirme sonunda, birinciliÄŸi oy çokluÄŸuyla Necip Fâzıl Kısakürek’in Sabır Taşı, ikinciliÄŸi Ahmet Muhip Dıranas’ın Gölgeler’i ve Ä°lhan Tarus’un Bir Gemi’si, üçüncülüÄŸü ise Bekir Büyükarkın’ın Dökmeci isimli eseri kazanır. Ancak Necip Fâzıl’ın yarışmaya katılmasından çok, jüri heyetinin onu birincilikle ödüllendirmesi CHP ileri gelenlerini, özellikle Behçet Kemal ÇaÄŸlar’ı ÅŸaÅŸkına çevirir. Necip Fâzıl gibi sıkı bir muhalifin birinciliÄŸe layık görülmesini kabul edemeyen Behçet Kemal ÇaÄŸlar, parti kurullarında kulis yapar; ÅŸartnamedeki bazı teknik ayrıntıları ileri sürerek jürinin kararını deÄŸiÅŸtirmeye çalışır.

CHP VE JÜRÄ° ARASINDA SOÄžUK SAVAÅž

CHP Genel SekreterliÄŸi ile jüri arasında cereyan eden soÄŸuk savaÅŸ bir yana, yarışma sonuçlarının Halkevlerinin kuruluÅŸunun 15’inci yıldönümü olan 23 Åžubat 1947’de açıklanacağı duyurulmuÅŸ olmasına raÄŸmen, bırakın resmî bir açıklamayı, kutlama törenlerinde bile söz edilmez. Necip Fâzıl’ın Sabır Taşı eserini oy çokluÄŸuyla birinci seçen jürinin aksine CHP yönetimi, “birinciliÄŸi kazanan eserin ÅŸartnamede istenilen vasıfları ve ÅŸartları” taşımadığı için iptal eder ve gerekçe olarak yarışmaya gönderilen eserlerin “1941 yılı içinde yazılmış olmasını” öne sürer. Oysa 14 Åžubat 1947 tarihli jürinin yaptığı toplantıda, “1940 yılı” kabul edilmiÅŸtir.

Son Posta Gazetesi, Necip Fazıl’ın jüri kararının niçin bozulduÄŸuna dair açıklamasını 2 Mart 1947 tarihli nüshasında haber yapyor. Aynı gazetenin 4 Mart 1947 tarihli nüshasında ise bu skandalla ilgili olarak açılan davanın haberi yer alıyor.

Jüri kararına raÄŸmen CHP SekreterliÄŸi’nce ödülün iptalini duyuran dilekçe:

Dünya Bülteni