Sosyal Medya

Kültür Sanat

Türkistan işgali 150'inci yılında

Çarlık Rusya'sı bundan 150 yıl önce dramatik bir şekilde Türkistan'ı işgal etmeye başlamıştı.



Türkistan iÅŸgalinin 150'inci yılına girildi. 1865 yılında Çarlık Rusya'sının ordusu Türkistan topraklarına ilk saldırılarını baÅŸlanmıştı. O günden itibaren, Müslüman Türkistan halklarının önce Çarlık Rusya'sına sonra Sovyet Rusya'sına karşı bağımsızlık mücadelesi 1990'lara kadar devam etti.

Ä°mam Buhari, Ä°mam Tirmizi, UluÄŸ Bey ve Biruni gibi alimlerin vatanı olan Türkistan, Timur ve Babür devletlerinin yıkılmasından sonra büyük gerileme ve parçalanma sürecine girdi. Türkistan birbirini reddeden Buhara, Hokand ve Hiva hanlıklarını bölünmüÅŸtü. 2'inci Dünya savaşından hemen sonra Stalin ve Mao'nun kendi aralarında anlaÅŸması sonrası, Türkistan’ın DoÄŸusu Çin’e teslim edilmiÅŸti. O günden beri DoÄŸu Türkistanlı Müslüman halk Çin’in ne zaman biteceÄŸi belli olmayan büyük  soykırım politikalarına maruz kalmaya devam ediyor.
Yerel hanlıklar kendi aralarında anlaÅŸamasa da Türkistan halkı Rus istilacılarına güçleri yettiÄŸi kadar direndi. Daha önce, yani 18'inci ve 19'uncu yüzyılların baÅŸlarında Türkistanlıkların yardım talebine Osmanlı padiÅŸahları müspet cevap veremediler.

Ä°nsan ve silah açısından üstün olan Ruslar Türkistan ÅŸehirlerini birer birer ele geçirdiler. Son olarak Buhara EmirliÄŸi ÅŸeklen mevcudiyetini korusa da, Emirin kendisi bir Rus subayı makamında 1920'li yıllara kadar Rusların hizmetinde idi.

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler BirliÄŸi (SSCB) döneminde (1917-1991) Türkistan halkları tamamen Moskova’nın komünist rejiminin asimilasyon politikasına maruz kaldılar. KolektifleÅŸtirilme adı altında Ruslar bu bölgede bir katliam daha yaptılar. Bu dönemde Kazakların yüzde 50'si öldürüldü ve Kazaklara  ait yaklaşık 40 milyon at ve baÅŸka hayvanlar telef edildi.
Ancak eski Sovyet Komünist Partisi yöneticilerinden biri olan ve son 25 yıldır Özbekistan’da yönetimi elinde tutan Ä°slam Kerimov rejimi bugün Türkistan’ın Ruslar tarafından iÅŸgal edilmesi konusunda kendi halkını suçluyor.
Özbek hükümetinin resmi görüÅŸlerini yayınlayan vesti.uz internet sayfasında konu ile ilgili bir makale yayınlandı. Makalede Rusların Türkistan’ı istila etmesinin nedeni o zamanlar Türkistan halkının kuzey sınırlarda binlerce Çarlık Rusya’sı vatandaşını kaçırdığı ve bu kiÅŸileri TaÅŸkent, Semerkant ve baÅŸka ÅŸehirlerde köle olarak sattığı iddia edildi. Bu nedenlerle Ruslar'ın Türkistan’ı iÅŸgal etmeye mecbur kaldığı, iÅŸgalci Rusların Türkistan’da katliam yapmadığı, bunun aksine Müslümanlara saygı göstererek, onların sosyal ve ticari açıdan geliÅŸmesine yardımcı olduÄŸu ileri sürüldü.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.