Ombudsman'dan Soma Raporu

Kamu DenetçiliÄŸi Kurumu, Soma’da 301 madencinin hayatını kaybettiÄŸi maden kazasıyla ilgili bir rapor hazırladı. Raporu Kamu Denetçisi ve ombudsman Mehmet Elkatmış Meclis’te düzenlediÄŸi basın toplantısında açıkladı. Raporda madencilik mevzuatı, iÅŸ güvenliÄŸi ve iÅŸletme koÅŸulları ile madencilik ile ilgili kurumların idari yapılanmasına iliÅŸkin öneri ve tespitlere yer verildi.  Raporda maden kazalarının önlenmesine iliÅŸkin  yer alan öneriler ÅŸunlar:

‘ MÄ°GEM yeniden yapılandırılmalı’

Raporda sektörün temel kuruluÅŸu olan Maden Ä°ÅŸletmeleri Genel MüdürlüÄŸü’nün ( MÄ°GEM), idari yapılanma, insan kaynağı ve teknik kapasite bakımından ihtiyacı karşılamaktan uzak olduÄŸu belirtildi. Madencilik sektöründe güçlü ve yetkin bir kuruma ihtiyaç bulunduÄŸu ifade edilerek “ MÄ°GEM’in fonksiyonunu tam olarak yerine getirebilmesi için yeniden tasarlanması, teÅŸkilat ve kadro yönünden güçlendirilmesi, personel yapısı, fiziki ve teknik imkânlarının, milli servetimiz olan madenlerimizi konu alan bu sektöre yön verecek bir yapıya kavuÅŸturulması gerekmektedir” denildi.

‘Denetim MÄ°GEM’e verilmeli’

Maden iÅŸletmelerindeki teftiÅŸ ve denetimlerin tek elden yapılması gerektiÄŸi ifade edilen raporda  madencilik sektöründeki denetimin ayrı bir uzmanlaÅŸmayı gerektirdiÄŸi belirtildi ve bu nedenle denetimin Çalışma Bakanlığı’na baÄŸlı Ä°ÅŸ TeftiÅŸ Kurulu BaÅŸkanlığı’ndan alınarak MÄ°GEM’e verilmesi gerektiÄŸi ifade edildi. MÄ°GEM tarafından yapılacak denetimlerin ÅŸeffaf güvenilir ve kalıcı bir iÅŸleyiÅŸ mekanizmasına kavuÅŸturulması gerektiÄŸi belirtildi.

‘ Havza madenciliÄŸi’

Havza madenciliÄŸi planı hazırlanması da raporda yer alan bir diÄŸer öneri oldu. “ Kömür havzaları bir bütün olarak deÄŸerlendirilmeli, havalandırma, nakliyat, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenilÄŸi yatırımları havza bütünü ele alınarak projelendirilmelidir. Aynı havzada farklı iÅŸletmelerin deÄŸiÅŸik ya da aynı zamanda yaptıkları planlama ve üretimi birbirinden bağımsız habersiz, birbirlerini olumsuz etkileyebilecek ÅŸekilde yerine getirmelerine meydan verilmemelidir” dendi

‘Soma’da bürokratların sorumlu olduÄŸu kuÅŸkusuz’

Rapora göre Soma’daki maden kazasının meydana gelmesinde bürokrasinin sorumluÄŸu var. Raporda “ Soma maden kazasının meydana geliÅŸinde hükümet fonksiyonundan çok ,idari fonksiyonun ve bunun başında bulunan üst düzey bürokratların sorumlu olduÄŸu kuÅŸkusuzdur. Bu facia karşısında bürokratların gerekli demokratik tavrı siyasilerden önce göstermeleri beklenmektedir. Siyasi irade görevden almadan , bu makamlardan ayrılmalarının gerektiÄŸi abartılı bir tespit olarak görülmemelidir” denildi.

'Dayıbaşılık sistemi kaldırılsın'

Raporda madenlerdeki taÅŸeron sistemi ve dayıbaşılık uygulamasına iliÅŸkin olarak da “ Dayıbaşılık olarak adlandırılan ancak sözleÅŸmelerde yasaklanan taÅŸeronluk sisteminin yaygınlaÅŸmaması ve ortadan kaldırılması için yasal müeyyideler konularak bu kiÅŸilerin takibi yapılmalı. Bu uygulamalar caydırıcı müeyyidelerle engellenmeli” görüÅŸüne yer verildi.

‘Mesleki eÄŸitim’

Raporda ayrıca maden iÅŸçilerine mesleki eÄŸitim ve sertifika verilmesi gerektiÄŸi önerisine yer verildi. Maden mühendisliÄŸi eÄŸitiminin de dünya standartlarında verilmesi gerektiÄŸi de ifade edildi.

‘YaÅŸam odası zorunlu olsun’

Ä°nsan hayatının her türlü maliyet kaygısından ayrı tutulması gerektiÄŸi ifade edilen raporda “ Jeolojik yapı ve teknik nedenler yönünden yaÅŸam odası kurulmasına müsait olmayan ocaklar haricindeki maden ocaklarında yaÅŸam odası kurulmasını zorunlu kılan düzenlemeler yapılmalıdır” önerisi dile getirildi.

‘Vardiya deÄŸiÅŸimi’

Raporda yer alan bir diÄŸer öneri de vardiya deÄŸiÅŸimine iliÅŸkin oldu;  “ Ä°yi ülke uygulamalarında olduÄŸu gibi, vardiya deÄŸiÅŸimlerinin ocak içinde deÄŸil, yer üstünde yaplması saÄŸlanmalı”dendi.

Kaynak: Al Jazeera