İbadi: IŞİD'siz 14 kent daha var, yatırım yapın

Irak BaÅŸbakanı Haydar el-Ä°badi, BaÅŸbakan Ahmet DavutoÄŸlu ile birlikte katıldığı Türkiye-Irak arasındaki ekonomik ve ticari iliÅŸkilerin çok önemli olduÄŸunu belirterek, "Türkiye en önemli komÅŸularımızdan ve stratejik ortaklarımızdan biridir" dedi. Türkiye-Irak Ä°ÅŸ Konseyi toplantısı'nda konuÅŸan Irak BaÅŸbakanı, iki ülke arasındaki iliÅŸkilerin pekiÅŸtirilmesi için bu ziyareti gerçekleÅŸtirdiÄŸini vurgularken, "Türkiye en önemli komÅŸularımızdan ve stratejik ortaklarımızdan biridir. Türk ÅŸirketleri Irak'ta her zaman önceliklidir. Türk ÅŸirketlerine karşı hiçbir zaman kötülük olmasını istemeyiz. Türk iÅŸ adamlarının güçlü ÅŸekilde Irak pazarına girmelerini istiyoruz" dedi.

Ä°badi IŞİD'in varlığı nedeniyle 'bazı güvenlik problemleri'nin olduÄŸunu anımsatarak, "Ancak Irak'ta 14 il daha var. Oralarda hiçbir karışıklık yok" dedi. Bu bölgelerin imara ve yatırıma ihtiyacı olduÄŸunu belirten Ä°badi, yatırımlar için kapıları ardına kadar açtıklarını vurguladı.

'Bürokratik engelleri kaldırıyoruz'

Ä°badi, yabancı yatırımcıların iÅŸini kolaylaÅŸtırmak için gerekli çalışmaları yaptıklarını kaydederek, "Bürokratik engelleri kaldırıyoruz. Yabancı yatırımcıların ve özellikle Türk ekonomistlerin sadece mal satmak deÄŸil, ortaklığın devamını getirebilecek güçlü bir zemin kurulması için iÅŸbirliÄŸi yapmalarını bekliyoruz" dedi. 

Ä°ki ülke arasında yapılacak anlaÅŸmanın ekonomik entegrasyonu saÄŸlayacak ÅŸekilde gerçekleÅŸtirilmesinin önemine dikkati çeken Ä°badi, ÅŸunları söyledi:

"Yatırımlar için gerekli yasal çalışmaları da sürdürüyoruz. Bütçe güvenlik konularındaki sorunlarımız geçicidir, birçok imkana sahibiz. Irak, gelecek vadeden bir ülkedir. Petrol fiyatlarındaki düÅŸüÅŸ bütçeyi olumsuz etkiledi ve kuzeydeki petrol akışında sıkıntı yaÅŸandı. Bu da bizi etkiledi. Ancak BaÄŸdat ile Kürdistan yönetimi arasında anlaÅŸma imzalandı. Parlamentonun bu ay içinde bu anlaÅŸmayı onaylayacağını umuyoruz."

Ä°badi ayrıca bankacılık konularının da yeniden düzenlenmesine çalıştıklarını ifade ederek, ortak bankaların kurulmasını ve Türk bankalarına da çaÄŸrı yaptı. 

Türk ÅŸirketlere Irak çaÄŸrısı

BaÅŸbakan DavutoÄŸlu da Türk ÅŸirketlerinden Irak'ın her yerinde faal olmalarını istedi, "Irak'taki sıkıntılar konjonktüreldir. Bu sıkıntılar aşıldığında Irak çok geniÅŸ imkanları ile dünya ekonomisine entegre olacaktır. Bu entegrasyonda Türk ÅŸirketleri Irak'a yardımcı olmalıdır" dedi.

Türkiyle ile Irak'ın yan yana olduÄŸunu söyleyen DavutoÄŸlu, "Åžimdi kaybedilmiÅŸ vakitleri süratle telafi etme zamanıdır. Önümüzdeki 10 yıl içinde Irak yükselen bir güç olacaktır" diye konuÅŸtu.

Ä°ki lider Ä°ÅŸ Forumu öncesinde yaptıkları basın toplantısında de basın toplantısında da iÅŸbirliÄŸi mesajları verdi. Irak BaÅŸbakanı Haydar Irak petrollerinin Türk topraklarından geçerek dünya pazarına ihraç edilmesini istediklerini söyledi.

"Irak bütçesiyle ilgili anlaÅŸmalar gerçekleÅŸti. Tabii ki bütçe ve petrol Türkiye topraklarından geçmek suretiyle Ceyhan Limanı'na gelerek, oradan da dünya pazarına açılması konusu gündeme gelmiÅŸtir. Biz Türkiye üzerinden ihracatımızı yapmak istiyoruz. Ekonomi ve ticaret yönünden de Türkiye açısından önem arz etmekte. Bu Irak’ın da çıkarına."

'Irak’a her türlü desteÄŸe hazırız'

BaÅŸbakan DavutoÄŸlu DEAÅž ve PKK'ya karşı mücadelede iki ülkenin ortak tavır içinde olduÄŸunu vurguladı.

"Ä°ki ülke arasındaki iliÅŸkileri geliÅŸtirme iradesini en güçlü ÅŸekilde vurgulamış olduk. Ä°lk kez Irak’ta kurmuÅŸ olduÄŸumuz YDÄ°K (Yüksek Düzeyli Ä°ÅŸbirliÄŸi Konseyi) toplantısını gerçekleÅŸtirmiÅŸ olduk. En önemli alanlarda bakanlarımız kendi aralarında kapsamlı görüÅŸmeler gerçekleÅŸtirdi. Yepyeni bir dönem, yepyeni bir sayfa açarak bütünüyle ele aldık. Åžu anda her ÅŸeyden önce birinci gündem maddemiz güvenlik konusudur. Bir terör örgütü olan DEAÅž’ın yaptığı saldırılarla ortaya çıkan güvenlik riski sadece Irak’ta deÄŸil tüm bölgeyi etkilemektedir. Tüm bölge ve Türkiye’ye tehdit, risk mahiyeti taşımaktadır. Irak’ın toprak bütünlüÄŸüne, güvenliÄŸine ve istikrarına Türkiye’nin güvenliÄŸi ve istikrarı gibi bakıyoruz. Irak’a bu konuda her türlü desteÄŸi vermeye hazırız. Bölgede var olan bütün terör örgütlerine karşı ortak tavırda mutabıkız. Gerek DEAÅž gibi son dönemde çıkan terör örgütleri, gerekse on yıllardır Irak topraklarından Türkiye’ye saldırılar yürüten PKK’ya karşı ortak tavır içindeyiz."

'Enerji büyük bir iÅŸbirliÄŸi imkânı'

DavutoÄŸlu da enerji alanındaki iÅŸbirliÄŸinin altını çizdi.

"Ä°nÅŸallah Irak’ın güvenlik güçlerinin ve peÅŸmergenin saÄŸladığı baÅŸarılardan sonra Irak’ta kalıcı istikrar saÄŸlanır. Türkiye bu noktada her zaman destek vermeye hazırdır ve bu desteÄŸi sürdürecektir. Ekonomik iliÅŸkiler baÄŸlamında baÅŸta enerji olmak üzere gözden geçirdik. Türkiye-Irak arasında enerji büyük bir iÅŸbirliÄŸi imkânıdır. Irak’la her türlü iÅŸbirliÄŸine hazırız, Irak Anayasası’na dayalı olarak bu iÅŸbirliÄŸi dönecektir. Irak Anayasası'nın öngördüÄŸü prensipler etrafında iÅŸbirliÄŸini sürdürmek için kararlıyız. Irak ve Türkiye birbirinin en önemli dış ticaret ortaklarından biridir. Güvenlik ÅŸartları bu ticareti etkilemiÅŸti. Güvenlik ÅŸartları inÅŸallah iyileÅŸtikçe, gittikçe artan bir ivme kazanacaktır. Kasım ayındaki ziyaretten sonra bazı Türk firmalarına bazı bürokratik, teknik engellerle ilgili olarak çok kararlı adımlar attılar. TeÅŸekkürü borç bilirim. Yine suyu iÅŸbirliÄŸi alanı olarak görerek atılacak ortak adımlar konusunda her türlü iÅŸbirliÄŸine hazırdır. Suyun yönetimi ve en az israfla tasarrufunu da öngören bu ortak tutumumuzu ileri götürmeye kararlıyız."

Ä°badi: IŞİD’in kontrolü zayıflamaya baÅŸladı

Türkiye’nin güvenliÄŸine önem verdiklerini belirten Irak BaÅŸbakanı Ä°badi, IŞİD'le mücadelenin seyri konusunda da umutlu konuÅŸtu.

"YDÄ°K anlaÅŸmasını tekrar hayata geçirmek istiyoruz, bu bölgenin ve ülkelerimizin çıkarına olacak ÅŸekilde. IŞİD sadece Irak ve bölge için deÄŸil global çerçevede tehdit oluÅŸturmaktadır. Irak kuvvetleri ve peÅŸmerge güçleri terörizmle mücadele etmektedir. IŞİD’in kontrol ettiÄŸi bölgelerden onları çıkarmaya baÅŸlamıştır. Åžu anda IŞİD’in kontrolleri zayıflamaya baÅŸlamıştır. Irak güvenlik güçlerinin eÄŸitimi, silahlanma alanında Türkiye’nin yardımlarına teÅŸekkür etmek istiyoruz. Ekonomi, güvenlik ortaktır, bize yönelik tehditler ortaktır. Türkiye’nin güvenliÄŸine önem vermekteyiz, halel gelmesini istemeyiz. Irak topraklarından Türkiye’ye herhangi bir müdahaleye izin vermeyiz."

Ä°badi, "Bölgede mezhep kutuplaÅŸması vardır. Bu baÄŸlamda da iÅŸbirliÄŸi yapmak gerekiyor. Mezhepler arasındaki çatışmaları bertaraf etmek için tüm bölge halklarının dokusuna zarar veren bu tehditlere karşı iÅŸbirliÄŸine hazırız. Bir iyimserlik içerisindeyiz. Ä°liÅŸkileri gerçek olumlu bir çıtaya çıkarmak için sadece sorunları konuÅŸmak deÄŸil yapıcı iliÅŸkiler kurarak tam bir açılım içerisinde olmak istiyoruz" dedi.

Ä°badi: Bütün aÅŸiretlere elimizi uzatıyoruz

Soru-cevap bölümünde ise Ä°badi'ye Sünni aÅŸiretlerin IŞİD ile mücadele için destek beklentisi olduÄŸu ve Türkiye'nin Irak ordusuna verdiÄŸi eÄŸitim hatırlatıldı. Irak BaÅŸbakanı buna ÅŸöyle yanıt verdi:

"Irak özgür demokratik bir ülkedir. Burada birtakım sıkıntılar var siyasi bir dayanışma var ülke içerisinde. EleÅŸtiriler Sünni bölgelerden geliyor, biz bunları saygıyla karşılıyoruz. Åžii bölgelerden de var silahlanma, sivillerin korunması konusunda. Uluslararası toplum bile kendisini savunacak durumda deÄŸil IŞİD’e karşı. Uluslararası baÄŸlamda bir desteÄŸin olması gerekiyor. Biz bunu talep ettik. Bombardıman, eÄŸitim, silahlanma konusunda talepte bulunduk. IŞİD’i ancak bu ÅŸekilde bertaraf edebiliriz. Bu siyasi eleÅŸtirileri saygıyla dinliyoruz, olabilir elbette. Siyasi konumumuz buna açıktır. Biz bütün aÅŸiretlere elimizi ulaÅŸtırıyoruz. Bu bölgelerdeki savaÅŸçıları, gençleri, cesur gençleri alıyoruz IŞİD’e karşı mücadele etmek için silahlı kuvvetler baÄŸlamında. Ancak herkesi alamayız, bu mümkün deÄŸil, ÅŸu an askeri yönden mücadele veriyoruz."

DavutoÄŸlu ise, "Ä°ki ülke arasında teröre karşı iÅŸleyen mekanizmalar zaten var. Daha da geniÅŸleyecek bu ziyaretten sonra. Askeri eÄŸitim manasında destek çalışmalarımız oldu. Bugün savunma bakanlarımız görüÅŸmeler yaptılar. Bu konularda verilecek destek hususunda daha kapsamlı ne yapılacaksa, eÄŸitim ve destek alanında ne yapılacaksa hazırız. Savunma bakanlarımız ve ilgili birimlerimiz daha detaylı çalışmayı yürütecekler" dedi.

DavutoÄŸlu: Yabancı savaÅŸçılara kapatılmalı

Ä°ki lidere, "Türkiye tarafından Irak’a terörle mücadele konusunda sunulan desteÄŸin türü ve yabancı savaÅŸçıların Irak’a geçiÅŸi konusunda verdiÄŸiniz destek nedir? Irak, Türkiye’den ne bekliyor?" soruları da soruldu. 

DavutoÄŸlu buna ÅŸöyle yanıt verdi:

"Bu konuda Kuzey Irak’ta DEAÅž’a karşı savaÅŸan peÅŸmerge güçlerine verdiÄŸimiz askeri eÄŸitim faaliyetleri var. Erbil’e gittiÄŸimde orada da görüÅŸmeler yaptık. BaÄŸdat ziyaretinde de vurguladık. Irak merkezi hükümetine bu konularda verilecek destek hususunda her türlü fikre açığız. Gerekli desteÄŸi, eÄŸit donat desteÄŸi konusunda da Iraklı güvenlik birimleriyle her türlü desteÄŸe hazırız. Gerek Irak gerek Suriye’de hiçbir savaÅŸçı olmaması, hem yabancı savaÅŸçılara hem de DEAÅž gibi dışarıdan gelerek terörist savaÅŸçılara Suriye kapatılmalı. Suriye, Suriye halkına; Irak, Irak halkına aittir. Her iki ülkenin halkı dışında hiçbir yabancı güç bu ülkelerde olmamalıdır. Yabancı savaÅŸçı konusunda Türkiye ilkesel bir tutuma sahiptir, her türlü desteÄŸe hazırdır."

Ä°badi: Ä°stihbari iÅŸbirliÄŸine ihtiyaç duyuyoruz

Ä°badi de istihbaratta iÅŸbirliÄŸine daha fazla ihtiyaçları olduÄŸunu söyledi.

"IŞİD tüm bölgenin güvenliÄŸini tehdit etmektedir. Sayın BaÅŸbakan bu yardımı sunacağını söyledi. Askeri istihbari eÄŸitim silah konusunda bu konuÅŸmalar geçti. Güçlerimizi seferber ederek bu konuda bütün komÅŸu ülkelerin desteÄŸiyle bertaraf edebiliriz bu örgütü. IŞİD savaÅŸçısı geçiÅŸinin kolaylaÅŸtırılması söz konusu deÄŸildir, uluslararası kanunlar çerçevesinde de bulunmuyor. Türkiye izin vermemektedir ancak bazı kimlikleri belirsiz kiÅŸiler geçebilmektedir. Bu konularda istihbari yönden daha fazla iÅŸbirliÄŸine ihtiyaç duyuyoruz. Halk içerisindeki oluÅŸumlarda etnik mezhebi çatışmalara karşıyız, Suriye’de de keza. Her ülkede etnik gruplar azınlıklar var, bu konuda iÅŸbirliÄŸi yapmamız gerekiyor. Bu gibi oluÅŸumları deÅŸifre etmemiz gerekiyor istihbari iÅŸbirliÄŸi ile."

Kaynak: Al Jazeera