Dünyanın sıfır noktası Greenwich değil İstanbul'muş

Ä°stanbul Sıfır Meridyen Çalıştayı 24 Aralık PerÅŸembe günü baÅŸlıyor. Tarih boyunca kordinat sistemleri ve haritacılık konulu çalıştay Ä°stanbul Aydın Üniversitesi Florya Kampüsü'nde yapılacak. 130 yıl öncesine kadar dünyanın sıfır noktası olarak kabul edilen ve Ä°stanbul Ayasofya Meydanı'nda bulunan "Sıfır taşı"yla ilgili önemli bilgilerin verileceÄŸi çalıştaydan bir bölüm...

"DÜNYA, SAATÄ°NÄ° Ä°STANBUL'A GÖRE AYARLARDI"

Åžuan dünyada "sıfır" noktası olarak, Ä°ngiltere'nin Greenwich kasabası kabul edilir. Oysa 130 yıl öncesine kadar, dünyanın "sıfır" noktası Ä°stanbul'un Sultan Ahmet Meydanı idi.

Ä°stanbul sadece Osmanlı'nın baÅŸkenti olmamıştır. Ä°stanbul, yaklaşık 1.500 yıldır dünyanın baÅŸkentidir. Dünyanın "sıfır noktası" kabul edilmiÅŸtir. Bizans ve Roma'ya baÅŸkentlik yapmış, tüm dünya, saatini Ä°stanbul'a göre ayarlamıştır. 1884 yılına kadar tüm dünya, saatini Ä°stanbul'a göre ayarlardı. Arzın merkezini simgeleyen "milyon taşı", bir diÄŸer adıyla "sıfır taşı" buradadır.

'SIFIR TAÅžI' Ä°STANBUL AYASOFYA MEYDANI'NDA YER ALIRDI

Yaklaşık 1500 yıldır, dünyanın saatini ayarlarken merkez kabul ettiÄŸi taÅŸ, Ä°stanbul'da, ama çok az insan biliyor bunu. Ä°stanbul'da Sultan Ahmet Meydanı'nda, Yerebatan Sarnıcı'nın giriÅŸinin yanında. Yüzbinlece insan, yanından gelip geçiyor, ama ne olduÄŸunu bilmiyorlar.

Haritalar buna göre yapılır, saatler buna göre ayarlanır, yön buna göre tayin edilirdi. Ama unutmayın bu kabul, sadece Osmanlı döneminde deÄŸil, Bizans ve Roma döneminde de var. Onlar da saatini, yönünü bu taÅŸa göre yapmıştır.

Bu taş aynı zamanda uzaklıkların hesaplanmasında da "merkez"di.

1880'li yılların başında Ä°ngiltere'de bir CoÄŸrafya Kongresi düzenleniyor ve 1884 yılından itibaren, Ä°ngiltere'nin Greenwich kasabası, "BaÅŸlangıç Meridyeninin GeçtiÄŸi Yer" olarak kabul ediliyor. Ve zamanla dünya, saatini artık Greenwich'e göre ayarlamaya baÅŸlıyor. Saat dilimi için kullanılan "GMT" ifadesi de buradan geliyor. Yani Greenwich Mean Time.. Ä°stanbul, dünyanın; saat, uzaklık, yön merkezi olmaktan böylece çıkarılıyor.

"SIFIR TAÅžI"NIN KISA TARÄ°HÄ°

"Sıfır Taşı", Ä°stanbul'da, Aya Sofya camii karşısında Sultanahmet Meydanı'nın kuzeybatı köÅŸesinde Yerebatan Sarnıcı'nın giriÅŸinin yakınında, tramvay yolunun yanında bulunur.

Bizans Ä°mparatorluÄŸu'nda Konstantinopolis ÅŸehrine ulaÅŸan tüm Antik Roma yollarının baÅŸlangıç noktası ve dünya üzerindeki diÄŸer ÅŸehirlerin bu ÅŸehre olan uzaklığının hesaplanmasında kullanılan sıfır noktasıdır.

Ä°mparator I. Konstantinus tarafından 4. yüzyılda yerleÅŸtirildiÄŸi kabul edilir. Bazı tarihi kaynaklarda, Ayasofya'da yapılan kimi imparatorluk törenlerinin kiliseden sonra bu anıt taşın altında devam ettiÄŸi yazılmıştır.

Ä°ÅžTE O HARÄ°TA

BaÅŸbakanlık Osmanlı arÅŸivindeki tarihi harita Osmanlı döneminde sıfır meridyeninin Ä°stanbul'dan geçtiÄŸini net bir ÅŸekilde ortaya koyuyor. Günümüzde Ä°ngiltere'nin Greenwich kasabasından geçen sıfır meridyeni 130 yıl öncesine kadar Ä°stanbul'dan geçiyordu. BaÅŸbakanlık Osmanlı arÅŸivinden çıkan tarihi harita 3 imparatorluÄŸa baÅŸkentlik yapan Ä°stanbul'un önemini ve gücünü belgeleyen bir nitelik taşıyor...



Dünyanın ÇeÅŸitli Kentlerinin "Sıfır Taşı"na Uzaklıkları

Tokyo - 8954 Km

London - 2502 "

Moskova - 1757 "

Mekke - 2407 "

Berlin - 1740 "

Amsterdam - 2214 "

Bakü - 1756 "

Tahran - 2040 "

Roma - 1377 "

Paris - 2258 "

Åžam - 1488 "

LefkoÅŸa - 1846 "

DÜNYA Ä°STANBUL'UN DOÄžUSU VE BATISI DÄ°YE Ä°KÄ°YE AYRILIRDI

Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanı Kadir TopbaÅŸ konuyla ilgili, "1884 yılına kadar Ä°stanbul Yerebatan Sarayı'nın önündeki milenyum taşı ve Ayasofya kubbesinin üzerindeki hilalin içinden geçtiÄŸi var sayılan meridyen 'sıfır' numaralı meridyen idi. Haritalar buna göre yapılır, saatler buna göre ayarlanır, yön buna göre tayin edilirdi, DoÄŸu Roma, Batı Roma gibi... Ä°ÅŸte bu yüzden bir tarihçiye göre, dünya, 'Ä°stanbul'un doÄŸusu' ve 'Ä°stanbul'un batısı' diye ikiye ayrılır. Napolyon, iÅŸte bu yüzden, 'Ä°stanbul, dünya tek ülke olsaydı baÅŸkent olurdu' açıklamasını yaptı.

stargazete.com