Madde madde 'iç güvenlik' kavgası

Halkların Demokratik Partisi (HDP) ile hükümet arasında 'iç güvenlik paketi' nedeniyle baÅŸlayan tartışma sürüyor. HDP'ye göre TBMM gündemine gelen yasa, çözüm süreci ile baÄŸdaÅŸmayacak nitelikte ve hükümetin otoriterleÅŸme eÄŸilimini yansıtan düzenlemeler içeriyor. Düzenlemeyi "Bu bir susturma yasasıdır" diye tanımlayan HDP EÅŸ Genel BaÅŸkan Yardımcısı Meral Danış BeÅŸtaÅŸ ÅŸu deÄŸerlendirmeyi yaptı: 

"Kamu güvenliÄŸi endiÅŸesine sığınarak polis devletinin yasallaÅŸtığı bir yasa düzenlemesidir. Hatta polise verilen yetkiler ayrıca deÄŸerlendirildiÄŸinde polis devletini bile aşıyor. Bu paket, güvenlik politikasını merkezine alan, hak ve özgürlüklerden tümüyle sarf-ı nazar eden bir paket. Bu infazların yolunu açacak bir paket."

BeÅŸtaÅŸ partisinin itirazlarını madde madde örneklerle anlattı. Al Jazeera HDP'nin itirazlarıyla tasarı metnindeki düzenlemeleri karşılaÅŸtırdı:

'Bilye ve sapan bulunduran öldürülebilir'

Paketin en çok tartışılan maddelerinden biri molotofkokteyli bulundurma ve yüzü kapalı eylemciler ile ilgili cezaların artırılması. Meclis komisyonundaki tasarıda molotofkokteylinin de içinde bulunduÄŸu eylemlerde kullanılan bazı malzemeler ile ilgili yeni düzenlemeler 3. maddede yapılıyor.

Tasarı ne diyor?

"AteÅŸli silahlar veya havai fiÅŸek, molotof ve benzeri el yapımı olanlar dahil patlayıcı maddeler veya her türlü kesici, delici aletler veya taÅŸ, sopa, demir ve lastik çubuklar, boÄŸma teli veya zincir, demir bilye ve sapan gibi bereleyici ve boÄŸucu araçlar veya yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı eczalar veya diÄŸer her türlü zehirler veya her türlü sis, gaz ve benzeri maddeler taşıyarak veya kimliklerini gizlemek amacıyla yüzlerini tamamen veya kısmen bez vesair unsurlarla örterek katılanlar iki yıldan dört yıla kadar cezalandırılır."

HDP ne diyor?

"Hükümet yetkililerinin en çok ifade ettiÄŸi havai fiÅŸek, molotof, demir bilye ve sapan da ateÅŸli silah kapsamına alınmış. Berkin'in elinde bilye ve sapan vardı. UÄŸur Kaymaz'ın elinde hiçbir ÅŸey yoktu. Bilye ve sapanın ateÅŸli silah kabul edildiÄŸi baÅŸka bir ülke yoktur. Sapan ve bilyeyi silah saymak bunu taşıyan insanların öldürülebilmesi demektir. Molotofkokteyli konusunda da kamuoyu yanıltılıyor, zaten molotof cezasız bırakılmıyor. Zaten yüksek cezalar veriliyor. Molotofu öne sürerken bu hükümet baÅŸka bir gayeyi gizlemeye çalışıyor.

'Üniforma sorun yaratır'

Aynı maddeyle yapılan bir diÄŸer düzenleme ise eylemlere katılanların kıyafetleri ile ilgili. 

Tasarı ne diyor?

Yasadışı örgüt ve topluluklara ait amblem ve iÅŸaret taşıyarak veya bu iÅŸaret ve amblemleri üzerinde bulunduran üniformayı andırır giysiler giyerek katılanlar ile kanunların suç saydığı nitelik taşıyan afiÅŸ, pankart, döviz, resim, levha, araç ve gereçler taşıyarak veya bu nitelikte sloganlar söyleyerek veya ses cihazları ile yayınlayarak katılanlar altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır."

HDP ne diyor?

"Diyelim ki 10 kiÅŸi birden kırmızı giydi, polis diyecek ki 'Bu bana yasadışı ÅŸu örgütü anımsatıyor' ve gidecek bunu suç dosyasına ekletecek. Rihanna geçen günlerde YPJ kıyafeti giymiÅŸti, Türkiye'de yaÅŸamış olsaydı hükümet onu da soruÅŸturabilirdi."

Polisin arama yetkisi

HDP'nin polisin arama ve durdurma yetkilerinin artırılmasına da itirazı var.

Tasarı ne diyor?

"El ile dıştan kontrol hariç kiÅŸinin üstü ve eÅŸyası ile aracının dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin aranması; Ä°çiÅŸleri Bakanlığı tarafından belirlenecek esaslar dahilinde mülki amirin görevlendireceÄŸi kolluk amirinin yazılı, acele hallerde sonradan yazıyla teyit edilmek üzere sözlü emriyle yapılabilir. Kolluk amirinin kararı 24 saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur."

HDP ne diyor?

"Her birimiz sokakta günün herhangi bir saatinde polis tarafından durdurulabilir, üstümüz aranabilir. Åžu anda en azından bir karar var, savcılık, hâkim kararı gerekiyor. Ama ÅŸu anda polise bu yetkiler suçüstü haline bile ihtiyaç duymadan veriliyor. Polise, dur ihtarına uymayanlara ateÅŸ açma yetkisi veriliyor. Polisin görevi bir kiÅŸiyi durdurmaktır ve orantılı güç kullanmaktır. Burada polise öldürme yetkisi verildiÄŸini söyleyebiliriz."

Polisin ifade alması

Meclis'teki tasarı polisin ifade alması ile ilgili de deÄŸiÅŸiklikler içeriyor. 

Tasarı ne diyor?

"Polis, müÅŸteki, maÄŸdur veya tanık ifadelerini, ikamet ettikleri yerlerde veya iÅŸyerlerinde de alabilir. Bu fıkranın kapsamı ile uygulanmasına iliÅŸkin usul ve esaslar Ä°çiÅŸleri Bakanlığı'nca belirlenir."

HDP ne diyor?

"Polis, savcının ve hâkimin yetkilerini alarak sanıkların müÅŸtekilerin ifadesini kendisi alabilecek. Üstelik anayasal ve yasal olarak bu sadece mahkemelerin kullanabileceÄŸi bir yetkidir."

HDP ayrıca tasarıyla polise verilen 24 saat gözaltı yetkisine, eylemlerde tazyikli suyla birlikte boya kullanılmasının yasal olarak önünün açılmasına da itiraz ediyor. HDP EÅŸ Genel BaÅŸkan Yardımcısı Meral Danış BeÅŸtaÅŸ, polisin bu düzenleme ile sokak çatışmalarına hazırlandığını da öne sürdü. BeÅŸtaÅŸ bu tasarıya karşı miting ve eylemler yapacaklarını söyledi. 

Kaynak: Al Jazeera