Irkçılıkla mücadenin sembol ismi: Mandela

Güney Afrika’nın efsanevi lideri Nelson Mandela, geçtiÄŸimiz yıl 5 Aralık günü 95 yaşında hayatını kaybetmiÅŸti.

Güney Afrika'daki ırkçı beyaz rejime karşı yürüttüÄŸü mücadele nedeniyle ömrünün 27 yılını demir parmaklıklar ardında geçiren Mandela, ülkesine 5 yıl devlet baÅŸkanı olarak hizmet etmiÅŸti.

ABD'NÄ°N TERÖR LÄ°STESÄ°NDEYDÄ°

Ömrünü ırkçılıkla mücadeleye adayan Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ilk siyahi baÅŸkanı Nelson Mandela bir zamanlar ABD'ye göre ‘terörist’ti.

Ülkesindeki ırk ayrımcılığına karşı verdiÄŸi mücadele yıllarında, 1980'de Ronald Reagan tarafından "terör listesine" alınan Mandela, 2 Temmuz 2008 yılında George W Bush'un imzaladığı kararla, Nobel Barış ödülünü aldıktan yıllar sonra, 90. doÄŸum gününden iki hafta önce listeden çıkarılmıştı.

Tasarı kabul edildikten sonra bir açıklama yapan ve o dönem senatör olan John Kerry, "Bugün Amerika BirleÅŸik Devletleri büyük bir lideri terör listesine dahil etme utancından kurtuldu" demiÅŸti.

Mandela 1993 yılında Nobel Barış ödülünü aldığı, 1994-1999 arasında Güney Afrika devlet BaÅŸkanı olduÄŸu dönemlerde de ABD'nin terör listesindeydi.

MANDELA'NIN ARDINDAN... / DÜBAM DOSYASI

IRK AYRIMCILIÄžIYLA MÜCADELENÄ°N SEMBOL Ä°SMÄ°YDÄ°

Mandela, ırk ayrımcılığıyla mücadelenin sembol ismiydi. 

Güney Afrika'da Tembu kabilesinin ÅŸefinin oÄŸlu olarak 18 Temmuz 1918'de dünyaya gelen Mandela,  Fort Hare University College'daki hukuk eÄŸitimine, ırkçı yönetime karşı organize ettiÄŸi öÄŸrenci eylemleri nedeniyle bir süre ara vermek zorunda kaldı. 

Mandela, 1942'de Witwaterstrand Üniversitesi'nden mezun olmasının ardından Güney Afrika tarihindeki ilk siyahi avukat oldu.

Siyahların ırk ayrımcılığıyla mücadele etmek amacıyla kurduÄŸu Afrika Ulusal Kongresi'ne (ANC) 1948'de katılan Mandela, 1950'de  baÅŸkanlığa seçildi. 

Güney Afrika'da beyazların ırkçılığa dayalı rejimine karşı sürdürdüÄŸü mücadele nedeniyle ilk kez 5 AÄŸustos 1962'de tutuklanan Mandela ömrünün 27 yılını cezaevlerinde geçirdi. 

Irkçılıkla mücadelenin tüm dünyada büyük bir hız kazanması üzerine, ırk ayrımclığıyla mücadelenin sembolü haline gelen Mandela, 1990'da 71 yaşındayken dönemin Devlet BaÅŸkanı Frederik Willem de Klerk'in çıkardığı afla serbest bırakıldı.  

Hapisten çıktıktan sonra demokratik bir Güney Afrika kurulması için çalışan Mandela'nın çabaları, 18 Mart 1992'de de Klerk tarafından hazırlanan, siyahlara eÅŸit vatandaÅŸlık hakkı verilmesini öngören anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi teklifinin halk oylamasıyla kabul edilmesi sonucu amacına ulaÅŸmış oldu.

Siyahların eÅŸit vatandaÅŸlar olarak kabul edilmesinin ardından Güney Afrika CumhurbaÅŸkanlığı seçimlerini kazanan Mandela, 10 Mayıs 1994'te yemin ederek ülkenin ilk siyahi cumhurbaÅŸkanı oldu. 

CumhurbaÅŸkanlğı görevini sürdürdüÄŸü 5 yıl boyunca  ülkenin yeni anayasasını oluÅŸturan Mandela,  geçmiÅŸte yapılan insan hakları ihlallerini araÅŸtırmak amacıyla Hakikat ve UzlaÅŸma Komisyonu giriÅŸimini baÅŸlattı.  

Görevde kaldığı sürece toprak reformunu destekleyen, yoksullukla mücadele ve saÄŸlık hizmetlerinin yaygınlaÅŸtırılması çalışmalarına önem veren Mandela, cumhurbaÅŸkanlığını bir dönem daha sürdürmesi yönündeki teklifi geri çevirerek yerini yardımcısı Thabo Mbeki'ye bıraktı. 

CumhurbaÅŸkanlığından ayrıldıktan sonra, kurduÄŸu Nelson Mandela Vakfı aracılığıyla yoksullukla ve HIV/AIDS hastalığıyla mücadele etmeye yönelik hayır amaçlı faaliyetlerde bulunan Mandela, daha sonra inzivaya çekilerek hayatının kalan kısmını doÄŸduÄŸu köy Qunu'da geçirdi. 

Mandela  2011'de yakalandığı solunum enfeksiyonu sorunu nedeniyle tedavi görüyordu.

Hayatı boyunca pek çok barış ödülü kazanan Mandela, "Güney Afrika'daki ırk ayrımcılğına dayanan rejimin barışçı yollardan ortadan kaldırılması ve yeni bir demokratik Afrika'nın temellerini atmak" yönündeki çalışmaları nedeniyle 1993'te de Klerk ile Nobel barış ödülüne layık görüldü.