Yargıtay: Cemevi'ne statü yargının işi değil

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, cemevlerinin ibadethane olup olmadığının yargı kararıyla belirlenemeyeceÄŸine ancak cemevi yaptırmak üzere dernek kurulabileceÄŸine hükmetti.

Ankara Ä°l Dernekler MüdürlüÄŸü'nün itirazı ile Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı, tüzüÄŸünde "cemevlerini ibadet yeri olarak" nitelendirdiÄŸi için Çankaya Cemevi Yaptırma DerneÄŸi hakkında kapatma davası açmıştı.

Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi, davayı, "cemevlerini ibadethane" olarak niteleyen hükmün anayasanın 2. maddesine aykırılık taşımaması ve kanunlarla yasaklanmaması gerekçesiyle reddetmiÅŸ ve derneÄŸin faaliyetlerine izin vermiÅŸti. 

Karar savcılık tarafından temyiz edilince, dosyayı görüÅŸen Yargıtay 7. Hukuk Dairesi, mahkemenin kararını oy çokluÄŸuyla bozmuÅŸtu. Yargıtay bozma gerekçesini, Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı'nın "633 sayılı Yasa ve düzenlemeler karşısında cami ve mescit dışında bir yerin ibadethane olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı" görüÅŸüne dayandırmıştı.

Bozma kararının ardından tekrar görülen davada Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi, önceki kararında direnmiÅŸti.

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesinin direnme kararı,  Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nda görüÅŸüldü. Kurul, davayla ilgili son kararını vererek, ÇankayaCemevi Yaptırma DerneÄŸi hakkındaki kapatma davasını reddeden yerel mahkeme kararını oy çokluÄŸuyla onadı.

Kurul'un, tebligat eksiklikleri nedeniyle üç hafta önce gündemine aldığı dosyanın ilk görüÅŸmesinde, Daire görüÅŸünü savunacak üye bulunmadığı için dosya çekildi. 

Dosyanın geçen haftaki Hukuk Genel Kurulu görüÅŸmesinde ise karar almak için salt çoÄŸunluk saÄŸlanamadığından, dosya Hukuk Genel Kurulu'nun bugünkü görüÅŸmesine kaldı. 

Kurul'daki görüÅŸmede, Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi'nin (AÄ°HM) cemevleriyle ilgili son kararının, resmi tercüme olmadığı için incelenmediÄŸi ancak üyeler tarafından gündeme getirildiÄŸi bildirildi. 

GörüÅŸmelerde Kurul kararının, "Bir yerin ibadethane olup olmadığı konusunda yargı kararları belirleyici olamaz. Herhangi bir yerin ibadethane olup olmadığını kiÅŸi kendisi belirler" görüÅŸüne dayanarak alındığı kaydedildi. 

Bu görüÅŸ doÄŸrultusunda, Kurul'un, "cemevlerinin ibadethane olduÄŸuna dair bir kabulde bulunulmadığı yalnızca cemevi açmak ve yaptırmak için dernek kurulabileceÄŸini kabul ettiÄŸi ve bu yöndeki yerel mahkeme kararını onadığı" bildirildi. 

Kurul çoÄŸunluÄŸunun, dernek tüzüÄŸünde yer alan cemevi yaptırılmasına iliÅŸkin maddelerin, 677 sayılı Tekke ve Zaviyelerin Kapatılmasına iliÅŸkin Kanuna aykırı olsa bile "temel hak ve özgürlüklere iliÅŸkin milletlerarası andlaÅŸmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuÅŸmazlıklarda milletlerarası andlaÅŸma hükümleri esas alınır" hükmünü içeren Anayasa'nın 90. maddesi gereÄŸi, Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi (AÄ°HS) ve diÄŸer milletlerarası sözleÅŸmelere aykırı olmadığına karar verdiÄŸi belirtildi. 

Kurul'un gerekçesini, yaklaşık 1 ay sonra yazması bekleniyor.