İşsiz madenciler İŞKUR kapısında

Manisa'nın Soma ilçesi, Mayıs ayında 301 madencinin hayatını kaybettiÄŸi facianın ardından ÅŸimdi de iÅŸsizlik ÅŸoku yaşıyor. Soma Kömür Ä°ÅŸletmeleri A.Åž. 13 Mayıs’ta, 301 madencinin hayatını kaybettiÄŸi Eynez bölgesindeki ocak ile Atabacası ocağında çalışan toplam 2 bin 831 madencinin iÅŸine son verdi. Ä°ÅŸten çıkarılan iÅŸçilerin 2 bin 181'i Eynez ocağındaydı. Eynez'de kalan malzemenin tahliye edilmesi için 400 iÅŸçinin bir süre daha çalışmaya devam edeceÄŸini açıklayan ÅŸirket, faaliyette olmayan ocakları gerekçe göstererek, 'çalışmayan iÅŸçilere artık maaÅŸ ödeyecek güçlerinin kalmadığını' bildirdi.

 

Madenciler, Ä°ÅžKUR kapısında kuyrukta. [FotoÄŸraf: Turaç TOP / Al Jazeera]

İşsizlik maaşı kuyruğu

Pazar gecesi cep telefonlarına Sosyal Güvenlik Kurumu SGK tarafından gönderilen mesajla iÅŸsiz kaldıklarını öÄŸrenen iÅŸçiler, Kaymakamlık binası ve Ä°ÅžKUR Soma Hizmet Merkezi önünde beklemeye baÅŸladı. Ä°ÅŸçilerden bazıları yeni bir geliÅŸme olup olmayacağını beklerken, bazıları ise Ä°ÅžKUR’a giderek iÅŸsizlik maaşı baÅŸvurusunda bulundu. BaÅŸvuruların yoÄŸunluÄŸu nedeniyle Ä°ÅžKUR kapısı önündeki kalabalık her geçen dakika arttı, merdivenlerde kuyruk oluÅŸtu. 

“Ä°ÅŸ bulmak için yine göçeceÄŸim”

BeÅŸ yıldır Eynez ocağında çalışan Ahmet Tanrıverdi, Mayıs ayındaki faciadan sonra kendileriyle ilgili hiçbir yol kat edilmediÄŸini savundu:

“Altı aydır çalışmadan hakkımızda verilecek kararı bekliyorduk. Birçok yetkili ilçemize geldi, gitti, bir sürü vaatte bulundu. Ancak o vaatlerden hiçbiri olmadı ve bir yere varılmadı. Sonucunda iÅŸsiz kaldık. Ölen 301 arkadaşımızın faturası geride kalan iÅŸçilere kesildi. Biri üniversiteye hazırlanan dört çocuÄŸum var. Åžimdi ben onların geçimini nasıl saÄŸlayacağım? Geçimimiz maden, kömürdü. Bizim baÅŸka mesleÄŸimiz yok. Kazma, kürek elemanıyız biz. Çıkarılan iÅŸçilerin ailelerini de katarsak 30 bine yakın kiÅŸi ÅŸu an maÄŸdur. Bu maÄŸduriyet acilen ortadan kaldırılmalı. Baktık çözüm yok, tasımızı tarağımızı toplayıp iÅŸ bulmak için yine diyar diyar gezeceÄŸiz.”

 

Ä°ÅŸçilerden Ahmet Tanrıverdi. [FotoÄŸraf: Turaç TOP / Al Jazeera]

“Ä°ÅŸimizi geri istiyoruz“

On yıldan beri aynı madende çalışan Sami Yavuz iÅŸini geri istiyor. Çıkarılan iÅŸçilerin çoÄŸunun Somalı olmadığını dile getiren Yavuz ÅŸunları söyledi:

“Soma’da 16 bin kiÅŸi geçimini madenlerden saÄŸlıyor. Çıkarılan iÅŸçilerin yüzde 80’i buranın yerlisi deÄŸil. Ben Bursa’dan geldim. Türkiye’nin her tarafından buraya çalışmaya gelenler var. Madenlerde kömür rezervinin yüksek olması ve uzun soluklu iÅŸ bulabileceÄŸimiz için Soma’yı tercih ettik. Maden olmasa zaten buraya gelmezdik. Åžimdi kim, nasıl evine ekmek götürecek? Dört çocuÄŸum, 20 bin lira kredi borcum var. Bunlarla nasıl mücadele edeceÄŸim? Kış günü çektiÄŸimiz çileye bak. Biz iÅŸimizi geri istiyoruz. Devlet bize sahip çıksın. Üç, beÅŸ deÄŸil ki, 2 bin 800 kiÅŸi. Bu insanlar ne yapar? Bu kadar insan iÅŸsiz olunca Soma esnafı ne yapar? Tüm bunlar düÅŸünülmeli, ona göre bir çözüm bulunmalı.”

“Mesaj geldi mi korkuyordum”

1.5 yıldır çalıştığı madendeki iÅŸinden çıkarılan Ahmet Güngör de, psikolojisinin ve evindeki huzurun bozulduÄŸunu söylüyor: 

“Mayıs'tan beri iÅŸe gitmiyordum. O dönemde bile maaşımı almama raÄŸmen huzurum yoktu. Cep telefonuma her gelen mesajdan korkuyordum. Aslında biz bugünü bekliyorduk. Ama bu kadar kötü olacağını tahmin etmiyordum. Åžimdi bugünler ilerledikçe hepimizde, ‘Faciada keÅŸke biz de ölseydik’ düÅŸüncesi hakim olmaya baÅŸlayacak. Bari çoluk çoÄŸumuz rahat ederdi. Bu psikolojiyle yaÅŸanır mı? Hepimizin borçları var. Benim de 15-20 bin banka borçlarım var. Bize patron deÄŸil, devlet sahip çıkmalı. Ama devletin ne yapacağını beklemek yerine hızlı hareket etmem gerektiÄŸi için Ä°ÅžKUR’a gittim, baÅŸvurumu yaptım. 15 gün içinde haber vereceklermiÅŸ.”

 

Musa Yılmaz, doÄŸum gününde iÅŸsizlik maaşı kuyruÄŸunda. [FotoÄŸraf: Turaç TOP / Al Jazeera]

DoÄŸum gününde Ä°ÅžKUR kapısında

Ä°ÅŸçilerden Musa Yılmaz doÄŸum gününde Ä°ÅžKUR kapısında olmanın üzüntüsünü yaşıyor. Çiftçilikten baÅŸka çaresinin kalmadığını belirten Yılmaz ÅŸunları söyledi:

“27. yaşımı kutlayacakken iÅŸ peÅŸine düÅŸtüm. 4.5 yıldır o madende çalışıyordum. Ä°yi kötü geçimimi saÄŸlıyordum. Evlenmek istiyordum ancak ÅŸimdi bunu ertelemek zorundayım. Bir mesajla iÅŸsiz kaldım. Anlamadığım, bizim haklarımız ne oldu? Elimizde ne evrak, ne belge var. Biz ÅŸimdi hakkımızı nasıl arayacağız? Soma’daki diÄŸer Ä°mbat madenciliÄŸe iÅŸ baÅŸvurusuna gittim, onlar da iÅŸe almadı. Ortada kaldık. Artık çiftçilik yapacağım.”

 

Ä°ÅŸçilerin tedirgin bekleyiÅŸi sürüyor. [FotoÄŸraf: Turaç TOP / Al Jazeera]

“DiÄŸer firmalarla görüÅŸüyoruz”

Soma Kaymakamı Bahattin Atçı ise, iÅŸçilerin iÅŸ bulması konusunda çalışmalarını sürdürdüklerini belirterek, ÅŸu açıklamayı yaptı:

“Ä°ÅŸsiz kardeÅŸlerimizin iÅŸe girmeleri konusunda Soma’daki diÄŸer maden firmalarıyla görüÅŸüyoruz. Ayrıca, iÅŸçileri iÅŸten çıkaran iÅŸletmenin müfettiÅŸ incelemesi süren ocağında uygun görülmesi halinde istihdam saÄŸlamaya çalışıyoruz. Ä°ÅŸten çıkarılan iÅŸçilerin yarısı Ä°ÅžKUR’a baÅŸvurularını yaptı. Tazminatlarının ödenmesinde de sorunları var. Åžirket ödemeyeceÄŸini söylüyor ancak bakanlıklarla görüÅŸüp alternatif yollar arayışında.”

Kaynak: Al Jazeera