Bağdat-Erbil arasında nihai anlaşma

KDP'nin Dış Ä°liÅŸkiler Sorumlusu Hemin Havrami, BaÄŸdat hükümetiyle Erbil'deki Kürt yönetimi arasında petrol gelirlerinin dağılımı ve bütçe konularında anlaşıldığını söyledi.

Havrami, anlaÅŸmayla ilgili detay vermezken Irak devlet televizyonu Kürt yönetiminin günlük 300 bin varil petrol karşılığında bütçenin yüzde 17'sini almayı kabul ettiÄŸini duyurdu.

Irak Maliye Bakanı HoÅŸyer Zebari ise, Kerkük'ten çıkan 300 bin varil petrolün BaÄŸdat'a gönderileceÄŸini, Kürt bölgesinden çıkan 250 bin varil petrolün ise Türkiye üzerinden ihraç edileceÄŸini açıkladı. 

BaÄŸdat ile Erbil, petrol ihracı ve bütçe paylaşımında yaÅŸadıkları sorunları çözmek için 13 Kasım'da uzlaÅŸmaya varmıştı.

Buna göre Irak hükümeti, Kürt yönetimine bütçeden ilk etapta 500 milyon dolar göndermeyi, Erbil ise bunun karşılığında Ceyhan'daki petrolün günlük 150 bin varilini BaÄŸdat'a vermeyi kabul etmiÅŸti.

Taner Yıldız'dan açıklama

AnlaÅŸmanın ardından açıklama yapan Enerji Bakanı Taner Yıldız, "Ankara Erbil BaÄŸdat'ın mutabakat zemini oluÅŸmuÅŸtur. Gelecek hafta ya da sonraki hafta BaÄŸdat'a gideceÄŸim, iki gün içinde de Irak Elektrik Bakanı gelecek. Yeni bir açılım yapacağız" dedi.

AnlaÅŸma öncesi

AnlaÅŸmazlığın perde arkasında Irak Anayasası'ndaki çeliÅŸkili maddeler ve bir önceki Irak BaÅŸbakanı Nuri Maliki'nin tutumu yatıyor. Erbil, anayasada özerk bölgelere tanınan hakka atfen kendi petrolünü BaÄŸdat'tan bağımsız iÅŸleyip satmak istiyordu. BaÄŸdat merkezi hükümetiyse, petrolün hangi bölgede olursa olsun yalnızca SOMO aracılığıyla ihraç edilmesi gerektiÄŸi fikrini savunuyor.

Henüz meclisten onay almayan 2007 tarihli hidrokarbon yasası ise BaÄŸdat'ın tüm petrol gelirlerinden Erbil'e yüzde 17 pay vermesini öngörüyor. 

BaÄŸdat yönetimi, Kürtlerin merkezi hükümetten izinsiz petrol satışı yaptığı gerekçesiyle, Kürt yönetimine merkezi bütçeden gönderdiÄŸi payı kesti. Bu pay ağırlıklı olarak memur maaÅŸlarının ödenmesinde kullanılıyordu.

Erbil-BaÄŸdat anlaÅŸması, gerginliÄŸi bitirme açısından tarihi bir önem taşıyor. Eski baÅŸbakan Nuri Maliki sık sık Erbil'e petrol ödeneklerini kesmiÅŸ, Kuzey Irak petrollerinin Türkiye üzerinden satılmasını uluslararası mahkemelere taşımıştı.  

Kaynak: Al Jazeera ve Reuters