Van'da en az 15 bin madde bağımlısı var

Van, özellikle Afganistan’da üretilen uyuÅŸturucunun sevkiyatında önemli geçiÅŸ noktalarından biri. Her yıl  yapılan operasyonlarda tonlarca uyuÅŸturucu madde ele geçiriliyor.

Van’da uyuÅŸturucu kullanımında da rakamlar dikkat çekici boyutlarda. Van Emniyet MüdürlüÄŸü'nün resmi rakamlarına göre, kentte yaklaşık 15 bin madde bağımlısı bulunuyor ve bu rakam her geçen gün artıyor.

Üstelik baÅŸlama yaşında da deÄŸiÅŸiklikler var. UyuÅŸturucuya baÅŸlama yaşının 14’lere kadar düÅŸtüÄŸü kentte kısa bir süre önce Van Bölge EÄŸitim AraÅŸtırma Hastanesi bünyesinde AMATEM kuruldu. 

Al Jazeera Türk, Van AMATEM'de bağımlılılar ve klinik sorumlularıyla konuÅŸtu.

Sadece bir hekimin bulunduÄŸu 12 yataklı merkeze, 18 yaşından büyük bağımlılar kabul ediliyor. Merkeze yedi ayda 981 bağımlı baÅŸvurdu. BaÅŸvuranlardan 127 bağımlı yatarak tedavi olmak istedi. Ancak ÅŸu ana kadar 40 bağımlı tedavi olabildi. Merkeze baÅŸvuranların yüzde 95'inin eroin kullandığı tespit edildi. Bağımlıların yüzde 70'i ise 23 yaşın altında uyuÅŸturucu kullanmına baÅŸlamış. 

Uyuşturucu kullanımın arttığı kentte AMATEM merkezi hem yatak, hem de hekim konusunda yetersiz kalıyor.

"Uyuşturucu satıcıları heryerde"

Merkezde tedavi gören 19 yaşındaki S.T, uyuÅŸturucuya 3 yıl önce baÅŸlamış. Eroin kullanıyor. Ä°lk kez tedavi olmaya karar vermiÅŸ ve eroinden kurtulmak istiyor.

S.T, ÅŸehirlerarası otobüslerde muavinlik yaparken uyuÅŸturucuya bir arkadaşının önerisiyle baÅŸladığını söylüyor. Çocuk yaÅŸta eroin kullanmaya baÅŸlayan S.T, hikayesini ÅŸöyle anlatıyor:

‘’Van’da eroin satan çok kiÅŸi var. Merkezde, mahallelerde her yerde uyuÅŸturucu satanlar var. Eroin kullandıktan sonra iÅŸimden de oldum. Ä°çici olduÄŸundan satıcılara kolay ulaÅŸma ÅŸansın oluyor. Tanıyorsun. Eroin bulmakta zorluk yaÅŸadığım zamanlarda oldu. Satıcılar ağırdan alıyor. Yanında ne kadar çok eroin olursa olsun içiyorsun. Yarını, bir saat sonrasını ve parasızlığı düÅŸünmeden hepsini bitiriyorsun. Sonrası malum kriz. Çok kötü zamanlarım oldu.’’

Eroin bağımlısı S.T, uyuşturucuyu bırakmakta kararlı

UyuÅŸturucu kullandığını ilk zamanlar ailesinden sakladığını anlatan S.T,‘"Ailem öÄŸrendikten sonra tedavi için arayışları oldu. AraÅŸtırdılar, AMATEM'in açıldığını duyduk. AMATEM’de tedavi olmaya karar verdim. Eroin kullandığım dönemde ailemle aram çok kötü derecede bozuldu. Babam bana ‘seni ya evlatlıktan reddedeceÄŸim ya da tedavi olacaksın’ dedi. Ben de karar verdim. Ayakta tedavi dönemi geçirdim. Ama baÅŸarılı olamadım. Åžimdi yatarak tedavi oluyorum. Ä°nÅŸallah bu ilk ve son olacak. Bırakmaya kesin kararlıyım. Ailem çok istekli ben de onları mahcup etmeyeceÄŸim, kendime yakıştıramıyorum. Tedavi olmaya kararlıyım’’ dedi.

"12 yaşında kullanıcılar var"

Van’da uyuÅŸturucuya ulaÅŸmanın çok olduÄŸunu ifade eden S.T, ÅŸöyle devam etti:

"UyuÅŸturucu kullanınca etrafınızda çok satıcı olur. Çok rahat ulaÅŸabilirsiniz. Son zamanlar sürekli bulabiliyordum. Eroin burada çok ucuz. Burada 10 liraya aldığımı Antalya’da veya baÅŸka bir yerde çok daha pahalıya alabiliyoruz. Benim gördüÄŸüm 12 yaşında kullanıcı çocuklar var. Hiç tahmin etmediÄŸim kiÅŸiler uyuÅŸturucu kullanıyor. Ürkütücü bir boyutta çocuk kullanıcılar var. BildiÄŸin halde hem sevdiklerine hem de cebine zarar veriyorsun. Ben içtiÄŸim süre zarfında kimseye ne aşıladım ne de düÅŸürdüm. Evimiz bir okula yakın yerde. Ä°çmediÄŸim dönemler o okul önünde torbacı beklerdi. Onu sırf sattığından ötürü dövmüÅŸtüm, ÅŸimdi ben düÅŸtüm’’

21 yaşındaki Y.E.D ise, uyuÅŸturucuya baÅŸlama nedeni olarak kendisiyle yaşıt dayısını gösteriyor ve çok piÅŸman olduÄŸunu söylüyor: 

‘’Dayımla arkadaÅŸ gibiydik. Bir arkadaşıyla beraber içiyordu. Sigarayla birlikte içiyorlardı. Kokusu tuhaf geldi. Merak ettim. kimse bir ÅŸey söylemedi direkt uzatıp içmemi söylediler. Ben de birkaç yudum aldım.  Ona da aşılayan bir arkadaşıydı. Åžimdi Ä°stanbul’da yaşıyor. Orada bırakmaya çalışıyor. Birkaç ay içmiyor. Sonra Van’a dönüp tekrar bir kaç ay içiyor. Eroine baÅŸlama nedenim olan dayıma eskiden kırgındım. Oysa onun suçu deÄŸil benim suçumdu. Evden bunalıma girdiÄŸim için kendimi bu maddeye verdim."

Y.E.D, 16 yaşında eroine baÅŸladığını söyledi

 

16 yaşında uyuÅŸturucuya kullanmaya baÅŸladığını anlatan Y.E.D,  ÅŸöyle devam ediyor;

"Krize giren insan her ÅŸekilde eroin bulabilir. Ä°ster kaçarak ister koÅŸarak olsun düÅŸe kalkarak olsun bir ÅŸekilde bulabilir. Paramızı verir alırdık. Paramız olmadığında aileme zorluk yaÅŸatmamak için çabalardım. Çünkü biliyordum kendi hatam olduÄŸunu. Bu hatamın içinde kendi kendimi taşımaya ve toparlamaya çalışıyordum. Sonra AMATEM’e geldim. Kendime güvenim tam deÄŸil. Dışarı çıktığımda ne olacak ne olmayacak bilmiyorum. Dışarı çıktığımda içme ihtimalim olsa bile kendimi birkaç gün olsa da arındırmış olurum. En azından biraz da aileme teselli moral olur. Ä°çmemek için çabalayacağım"

‘’Kendimi çaresiz hissediyorum’’

Ä°.A, 30 yaşında. 12 yıldır eroin kullanıyor, 11. kez bırakmayı deniyor. Bu defa kesinlikle bırakacağını söyleyen Ä°.A, "Tedavi sonrası iÅŸsizlik yüzünden bir daha bulaşıyorum. Bu kez gerçekten kendimi çaresiz hissediyorum. Her seferinde geri dönüyorum. Annem çok zorluk yaşıyor. Bu kez annemi kırmak  istemiyorum" dedi.

Defalarca üzerinde uyuÅŸturucu ile yakalandığını aktaran Ä°.A, ÅŸöyle devam etti:

"Küçük yaÅŸta uyuÅŸturucu kullanan tanıdığım 20’ye yakın çocuk var. Bu çocuklar sahipsiz. Okumamış, iÅŸsiz güçsüz çocuklar. Emniyette bu konuda çok yetersiz kalıyor. Ben defalarca yakalandım. Hiç üzerine düÅŸmüyor. Maddeyi kimden, nasıl aldın diye sormuyor. Üzerindeki maddeyi alıyor. Seni bırakıyor. Polisin üstüne düÅŸmesi, daha ketum olması gerekir. Bu iÅŸ sadece polisle de çözülmez. Bizim de gayret göstermemiz lazım. Çevremizi düzeltmemiz gerek. Ä°ÅŸ imkanımız olsa uzak durabiliriz.’’

"Ailelerin eÄŸitilmesi gerekli"

AMATEM kliniÄŸi sorumlu hekim Psikiyatrist Doktor Özgür Deniz DeÄŸer, Van’da artan kullanımla ilgili Al Jazeera’ya deÄŸerlendirmelerde bulundu.

 

 

 Van’ın uyuÅŸturucu sevkiyatında önemli bir yol olduÄŸunu belirten DeÄŸer, ÅŸu bilgileri verdi:

‘’Van uzun zamandır güzergah üzerinde bulunuyor. Afganistan’da üretilen eroin, Van üzerinden dünya ülkelerine gidiyor. Ä°pek yolu gibi bir eroin yolu güzergahı var. Van, bu güzergah üzerinde. Öte yandan aşırı bir göç alması sebebiyle iÅŸsiz nüfusun bir anda arttığı bir kent. Ä°nsanlar ayak uyduramadı. Ä°ÅŸsiz kaldılar. Bir ÅŸekilde bu bataÄŸa saplandılar. Bu tür alanlar satıcının da iÅŸine geliyor. Ucuz olduÄŸunda tüketim artıyor. Ä°stanbul’da bonzai çok fazla çünkü Avrupa’dan geliyor. Çok ucuz. Van’daysa eroin ucuz, bonzai pahalıdır. Bu yüzden eroin bağımlıları daha fazla"

Yedi aylık süreçte bine yakın baÅŸvuru geldiÄŸini anlatan DeÄŸer, ÅŸöyle devam etti:

"Ä°ÅŸsizliÄŸin ve sosyoekonomik olarak insanların düzeyinin düÅŸmesi eroine ulaÅŸmanın da kolaylaÅŸması eroin ve diÄŸer bağımlılıklarda bir artış görüyoruz. Maddelere ulaşım çok kolay. Ä°nternet ve kiÅŸiler arası iletiÅŸimle maddeye ulaşılabiliyor. UyuÅŸturucuyla mücadele konusunda çalışmalar hiçbir ÅŸekilde yeterli olmuyor. Biz talebi azaltma konusunda ki yönü oluÅŸturuyoruz. KiÅŸi kullanmayı bırakacak ya da bir süre kullanmayarak eroine olan talebi azaltmış olacak. Ama bunun baÅŸka yolları da var. Sınır güvenliÄŸi, polisiye tedbirler olması gerekir. Ama en başında toplumun iyi bilgilendirilmesi gerekiyor. Aile desteÄŸi olmayan bir toplumda madde daha çok kullanılıyor. Aileleri eÄŸitirsek bu konuda ciddi bir yol kat etmiÅŸ oluruz’"

YaÅŸ ortalaması çok düÅŸük

Emniyet MüdürlüÄŸü Van’da 15 bin madde bağımlısı olduÄŸunu söylerken, AMATEM'e göre kentte 20 bin bağımlı var.

Kentte 20 bin bağımlı olduÄŸunu tahmin ettiklerini söyleyen DeÄŸer, kullanma yaşının gittikçe gerilediÄŸi uyarısını yaparak ÅŸunları anlattı:

‘’18 yaşın altına bakmıyorum. Ama yine de 4 hasta yatırdım. Bunları 2’si 16 yaşında, 2’si ise 17 yaşındalar. Tabi ondan sonra yaÅŸ ortalamasında bir artış oluyor. Genellikle hastalarım 19 ila 23 yaÅŸ aralığında oluyor. Yüzde 70’i 23 yaşın altında. Az da olsa baÅŸlama yaşı 14’tür. AMATEM’de tek hekim olarak çalışıyorum. Yeterli deÄŸil. Yatak sayısı da yetersiz. BaÅŸvuru sayısının yüksek olması sebebiyle günlük 30 bağımlı görüyorum. Onlarla daha iyi ilgilenemiyorum. Eksiklerimiz var. Yatak sayısında artış olacak. Hastalar buraya gelmekten çekinmesinler.’’

Kaynak: Al Jazeera