Eti ve sütünden sonra şimdi gazından; inekten elektrik üretecekler!..

Yalçın Öztürk, Mert Çakman ve Åžafak Karatepe isimli üç mühendis “Ahırlarda ineklerin çıkardığı gazı toplayan ve depolayan” bir sistem geliÅŸtirerek, doÄŸrudan elektrik üretimi için kullanmanın yolunu açtı. Böylece ineÄŸin etinden, sütünden sonra ÅŸimdi de gazından faydalanacağız.

Dünyanın en çok ‘metan gazı’ salan canlıları konumundaki inekler artık doÄŸrudan elektrik üreticisi olacak.

Sadi Özdemir’in Hürriyet’teki haberine göre, inovatif fikirlerle yeni giriÅŸimciler çıkmasını saÄŸlayamak için Ä°stanbul Teknik Üniversitesi’nde (Ä°TÜ) kurulan, Ä°TÜ Çekirtek üyesi Jeofizik Mühendisleri Yalçın Öztürk ve Åžafak Karatepe ile Elektronik Mühendisi Mert Çakman “Ahırlarda ineklerin çıkardığı gazları (metan) toplayan ve depolayan”  ve bu gazdan elektrik üretimi gerçekleÅŸtiren yeni bir sistem geliÅŸtirdi. BioCower adı verilen sistemle ilk hedef 100 inek ve üzeri süt hayvancılığı yapılan 4 bin civarındaki ahırda elektrik üretimi yapmak ve çiftliklere ayda ortalama 700-2.300 lira arası ek gelir saÄŸlamak.

Åžafak Karetepe projeyi ÅŸöyle özetliyor:

Günde 580 litre

“Projemiz temel olarak, büyükbaÅŸ hayvanların ürettikleri,  geÄŸirme ve gaz çıkartması sonucu ortamda biriken gazı toplayıp ayrıştırılarak kullanılabilir bir enerji kaynağı haline getirmek. BüyükbaÅŸ hayvanlar, sindirim sistemlerindeki farklılık sonucu diÄŸer hayvanlardan daha fazla metan gazı çıkarırlar. Örnek olarak bir insan günde 0.5 litre metan gazı üretirken, bir inek yaşı, kilosu ve beslenme tarzına baÄŸlı olarak ortalama 580 litre metan gazı üretir. Bu gaz aslında evlerimizde yakmış olduÄŸumuz doÄŸalgazın temelini oluÅŸturur.

Vakum sistemi

Açık ya da kapalı ahır fark etmez ineklerin çıkardığı gazı vakumla toplayacak davlumbaz benzeri bir sistem ile gazı bir depolama ünitesine aktaracağız. Bu gaz kompozisyonuna uygun ayrıştırma iÅŸlemleri uygulayıp yakmaya elveriÅŸli hale getireceÄŸiz ve bir co-jenerasyon ünitesiyle de elektrik üretilecek. Bu sistem sadece enerji üretmiÅŸ olmayacağız aynı zamanda doÄŸaya salınan bu tehlikeli gazın, küresel ısınmaya negatif etkileri de ortadan kalkacak.  Metan gazı salınımına baÄŸlı karbon ayak izi deÄŸeri de düÅŸecek. Aslında bir ineÄŸin metan ile neden olduÄŸu karbon ayak izi deÄŸeri ile bir otomobilin karbonmonoksit salınımı ile neden olduÄŸu karbon ayak izi deÄŸeri de eÅŸit çıkıyor.

Ahır ilham verdi

Bizi bu konuda harekete geçiren olay Ocak ayında okuduÄŸumuz bir gazete haberiydi. Haberde, Almanya’da (Düseldorf) 90 inekli bir ahırda havalandırılmadığı için ‘patlama olduÄŸu ve yangın çıktığı’ yazıyordu. Arkadaşımız Mert bu haberi okuyunca konuya merak sardı. ‘Ahırda bu gazı nasıl toplarız ve kullanabiliriz’ diye düÅŸündük ve projeye dönüÅŸtürdük. Türkiye’de genellikle açık ahır tavsiye ediliyor ancak Almanya’da, ABD’de ve çok büyük ölçekli hayvancılık yapan ülkelerde kapalı ahır sistemi tercih ediliyor. Bizde açık ahır tavsiye edilmesinin nedeni de havalandırma sorunu. Artık ‘doÄŸaya salınan deÄŸerli metan gazıyla dolu havayı’ ÅŸimdi enerjiye çevirmek mümkün olacak.”

100 ineklik ahır için 90 bin lira

Jeofizik Mühendisi Åžafak Karatepe, çok yakında ilk uygulamasını yapmaya hazırlandıkları ‘inek gazından elektrik üretecek sistemin’ 100 süt ineklik bir ahır için 90 bin TL’ye mal olacağını söylüyor. Karatepe, sistem sayesinde iÅŸletmenin kendi elektrik ihtiyacını karşılayabileceÄŸini, fazla elektriÄŸi sisteme vererek üzerine de aylık 700 liranın üzerinde gelir elde edebileceÄŸini belirtiyor. Bu hesaba göre 90 bin liralık yatırımın bu iÅŸletmeye geri dönüÅŸü 5.2 yıl olacak.

Ä°nekler gaz çıkarmasın diye diyet yaptırıyorlar

Ä°neklerin çıkardığı metan gazının küresel ısınmaya etkisinin çok büyük olduÄŸunu belirten Åžafak Karatepe bu nedenle Yeni Zelanda’da ineklerin gaz salınımını azaltmak için ‘diyet’ uygulandığını, birçok ülkenin de buna benzer çözümlere baÅŸvurduÄŸunu söylüyor. Karatepe, ahırdaki gazın vakumla çekilmesinin süt verimini de artıracağını ileri sürdü.

13 proje büyük finalde yarışacak

Türkiye’nin en önemli giriÅŸimci destek projelerinden biri haline gelen Ä°TÜ Çekirdek’te, 29 Kasım’da büyük final gerçekleÅŸecek. Halk oylaması ve jüri tarafından gerçekleÅŸtirilen eleme sonucu 13 finalist teknoloji projesi belirlendi. Tarımdan hayvancılığa, bulut biliÅŸimden e-ticarete, oyuncaktan sosyal medyaya kadar geniÅŸ bir yelpazede projelerini ÅŸirkete dönüÅŸtürmeyi hedefleyen giriÅŸimci adayları, 100 bin TL’lik büyük ödül için yarışacak.