Adım adım sürecin yol haritası

Kürt sorununun nihai çözümünü hedefleyen süreç Kobani krizinin atlatılmasının ardından yeniden normal seyrine döndü. Çözüm sürecinin yeni döneminde diyalog yerini müzakereye bırakıyor. Süreçte bir aksilik yaÅŸanmaması durumunda, tarafların talepleri “müzakere süreci dönemi”nde tek tek hayata geçirilecek.

Gerek Ä°mralı’da PKK lideri Abdullah Öcalan ile devlet heyeti arasında, gerekse HDP ile Hükümet yetkililerinin görüÅŸmelerinde öncelikli olarak konuÅŸulan konuların en önemlisi ‘mutlak eylemsizlik’, ‘silahların bırakılması’, Ä°zleme Kurulu ve Ä°mralı’da sekretarya.

Önce ‘mutlak eylemsizlik’

Hükümet, ‘mutlak eylemsizlik’e önem veriyor. Hükümet kanadı, bunu “kamu düzeninin tam saÄŸlanması” olarak dile getiriyor. Nitekim, BaÅŸbakan Ahmet DavutoÄŸlu 20 Kasım'da BaÄŸdat ziyareti öncesi Ankara’da yaptığı açıklamada, “Kamu düzeni konusundaki hassasiyet korunacak, bu konuda taviz vermeyiz. Çözüm sürecinin nihai perspektifi olan silahsızlanma da dahil olmak üzere ÅŸiddetin terk edilmesi ve demokratik ortamda siyasi hayatın hayata geçirilmesi konusunda da net bir tavır sergilenecek. Ümit ederiz bu tür görüÅŸmeler onun önünü açar. BaÄŸdat dönüÅŸü bu konuda geliÅŸmeler olabilir” dedi.

BaÅŸbakan bu açıklamasıyla hem “kamu düzeninin tam saÄŸlanması” ÅŸartını ortaya koydu, hem de süreçle ilgili yeni geliÅŸmelerin olacağı sinyalini verdi.

Öcalan çaÄŸrı yapacak mı?

Al Jazeera Türk’ün edindiÄŸi bilgilere göre, konuyla ilgili önemli geliÅŸmeler bekleniyor. Herhangi bir aksilik olmaması durumunda Öcalan’ın, “mutlak eylemsizlik” çaÄŸrısı yapması bekleniyor. Ama kesin olarak ne zaman yapacağı henüz belli deÄŸil. Konu, HDP’nin Ä°mralı heyetinin bu Pazar günü Öcalan ile yapacağı görüÅŸmede gündeme gelecek. Öcalan’ın çaÄŸrı yapıp yapmayacağı görüÅŸmenin sonucunda belli olacak. 

“Mutlak eylemsizlik” çaÄŸrısının örgütün silahsızlandırılmasını deÄŸil, Türkiye’de eylem yapmamasını içerdiÄŸi belirtiliyor. Hükümet, örgütün Türkiye’de eylem yapmasından, yol kesmesinden, taciz/saldırılarından ve adam kaçırmadan duyduÄŸu rahatsızlığı dile getirerek, bu faaliyetlerinin durdurulmasını istiyor. PKK liderinin çaÄŸrı yapması üzerine Kandil'in konuyu tartışacağı, çaÄŸrının kabul edilmesi durumunda, örgütün ÅŸehirdeki gençlik yapılanması Yurtsever Devrimci Gençlik Hareketi’nin (YDG/H) faaliyetlerine son verileceÄŸi belirtiliyor.

Silahların bırakılması konusu

Ä°kinci önemli konu ise silahların bırakılması. PKK liderinin bu çaÄŸrıyı ilkbaharda yapması bekleniyor. Nitekim son günlerde HDP çevresinden gelen açıklamalarda da bu tarih ön planda. Ä°lk olarak HDP Grup BaÅŸkanvekili Pervin Buldan 16 kasımda, Öcalan'ın Mart veya Nisan ayında örgüte silah bırakma çaÄŸrısı yapabileceÄŸini açıkladı. AkÅŸam gazetesinde 25 Kasım'da yer alan habere göre ise, HDP EÅŸbaÅŸkanı Selahattin DemirtaÅŸ, Hükümet yetkilileriyle yaptıkları görüÅŸmelerde önemli baÅŸlıklar arasında bu iki konunun olduÄŸunu hatırlatarak,, “Müzakerelerde ilerleme saÄŸlanırsa sıra silah bırakmaya da gelir. Bu konuda son sözü söyleyecek kiÅŸi Öcalan’dır. Süreç sorunsuz ilerlerse bu çaÄŸrı ilkbaharda gelebilir” dedi.

Hükümet ise öncelikli olarak, Kürt tarafının dillendirdiÄŸi ve öncelikli olarak talep ettiÄŸi, Ä°zleme Kurulu, Ä°mralı’da Öcalan için sekretarya ve ağır hasta mahkumların serbest bırakılması konularını kısa süre içinde hayata geçirecek.

Atılacak adımlar

Al Jazeera Türk’ün edindiÄŸi bilgilere göre, sürecin kesintiye uÄŸramaması durumunda bugün itibariyle mutabık kalınan önemli adımlar ÅŸöyle:

*HDP heyetine Hatip Dicle ve Ceylan Bağrıyanık dahil olacak. (Bu Pazar İmralı ziyaretiyle başlıyor.)

*Öcalan Kandil’e ‘mutlak eylemsizlik’ çaÄŸrısı yapacak. (Kandil çaÄŸrıyı deÄŸerlendirecek)

*Öcalan’ın çalışmalarına yardımcı olacak beÅŸ mahkûmdan oluÅŸan sekretarya oluÅŸturulacak. (Ä°mralı’daki mahkumlar yerine yeni mahkumlar gelecek. AraÅŸtırma yapacak, kayıt alacaklar. Öcalan’ın yardımcıları olarak çalışacaklar. Bu mahkumlar örgütün cezaevlerindeki önemli isimlerinden oluÅŸacak.)

*Ä°zleme Kurulu kurulacak. (16 kiÅŸilik akil insanlar ve dışarıdan üç isim olacak. Konunun 30 Kasım’daki HDP heyetinin görüÅŸmesinde gündeme gelmesi beklenen isimlere Öcalan’ın onay vermesiyle birlikte kısa süre içinde kamuoyuna açıklanması bekleniyor.)

*Ağır hasta mahkumlar serbest bırakılacak. (Hasta mahkumlar konusu birçok görüÅŸmede gündeme geldi ama ÅŸu ana kadar herhangi bir geliÅŸme yaÅŸanmadı. HDP’nin Ä°mralı heyetinin geçen hafta Adalet Bakanı Bekir BozdaÄŸ ile görüÅŸmesinde konu yeniden gündemdeydi. Bakan BozdaÄŸ, konuyla ilgili ‘düzenleme yapacağız’ dedi. Hasta mahkumlar konusu, Hükümetin Yol Haritasının üçüncü maddesinde yer alıyor.)

Öcalan’a Ä°mralı’da ev hapsi

*Öcalan ev hapsine alınacak. (Adalet Bakanlığı’na baÄŸlı Ä°mralı Adası’nda bulunan Mete Tesisleri düÅŸünülüyor.)

*Gazeteciler Ä°mralı’ya giderek Öcalan ile görüÅŸebilecek.

*Öcalan, silahsızlanma çaÄŸrısı yapacak.  (ÇaÄŸrıyı Kandil deÄŸerlendirecek. Örgütün çaÄŸrıya uyduÄŸunu açıklamasıyla, isteyen örgüt militanları Türkiye’ye gelerek siyasete katılacak. Geri dönenlerin, özellikle kadro partisi olarak kurulan Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) bünyesinde siyaset yapması bekleniyor. Dönmek istemeyenler Türkiye sınırları dışına çekilecek. PKK'nın yöneticilerinin baÅŸka bir ülkeye gitmeyecekleri, Kandil'de kalmaya devam edecekleri belirtiliyor.)

*Terörle Mücadele Kanunu’nda (TMK) deÄŸiÅŸiklik ile geri dönüÅŸ yasası Meclis'e sunularak çıkarılacak.  

*Türkiye’nin, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Åžartı’ndaki bazı maddelere koyduÄŸu çekinceleri kaldıracak. (Böylece yerel yönetimlerin yetkileri geniÅŸletilecek.)

*Genel af. 

Kaynak: Al Jazeera