Ä°ran CumhurbaÅŸkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Ruhani konuÅŸmasında, Rusya'nın Ä°ran'ın BuÅŸehr kentinde iki nükleer reaktör inÅŸa etmesini öngören anlaÅŸmanın iki ülke arasında sadece bilimsel ve teknolojik olarak deÄŸil, aynı zamanda uluslararası anlamda da olumlu etki bırakacağını söyledi.

Terörle mücadelede de iki ülke arasında iÅŸbirliÄŸine vurgu yapan Ruhani, bu iÅŸbirliÄŸi ve etkileÅŸimin Suriye ve Irak'ta teröre giden yolun önünü keseceÄŸini belirtti. 

Viyana'da son olarak 7 ay daha uzatılması kararı alınan nükleer müzakerelerde Rusya'nın tavrını öven Ruhani, bunun yakın zamanda bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliÄŸin saÄŸlanması anlamında olumlu etki bırakacağını kaydetti.

Rusya'ya uygulanan yaptırımları eleÅŸtiren Ä°ran CumhurbaÅŸkanı, "Tahran ve Moskova'nın açık biçimde tüm dünyaya 'yaptırım devrinin kapandığı' mesajını iletmesi gerekiyor" diye konuÅŸtu.

Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin ise, kapsamlı bir nükleer anlaÅŸma için gereken tek ÅŸeyin daha fazla zaman olduÄŸunu söyledi.

Putin, Ä°ran'ın, kendi topraklarında uranyum zenginleÅŸtirme hakkı dahil olmak üzere tüm endiÅŸelerini anladıklarını vurguladı.

Müzakereler 7 ay uzatıldı

Uluslararası Atom Enerji Kurumu (UAEK), pazartesi günü Ä°ran ile BM Güvenlik Konseyi daimi  üyeleri ve Almanya ile Ä°ran arasındaki nükleer müzakerelerin 7 ay daha uzatılması kararı almıştı. UAEK, Ä°ran’ın nükleer müzakereler kapsamında üzerine düÅŸen adımları attığını açıkladı. Ä°ran’ı müzakereler yoluyla zaman kazanmakla suçlayan Ä°srail ve bazı Batı ülkelerinin aksine, kurumun aylık raporu Ä°ran’ın zenginleÅŸtirilmiÅŸ uranyum miktarını geçici uzlaşıya uygun olarak azalttığını gösterdi.

Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Hasan Ruhani, müzakerelerin uzatılma kararına raÄŸmen, nihai anlaÅŸmanın yapılacağından emin olduÄŸunu söyledi.

Ä°ran DışiÅŸleri Bakanı Cevad Zarif de, yaptırımların problemi çözmediÄŸini belirterek, "Biz inanıyoruz ki müzakere sürecinde bu sorun çözülecek. Biz bunu en kısa sürede baÅŸarmak istiyoruz. Kimse erteleme istemiyor. Bizim zamana ihtiyacımız yok" diye konuÅŸtu.

ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry de aynı gün nihai anlaÅŸmaya yönelik önemli ilerleme kaydedildiÄŸini söyledi. Ä°ran’ın ÅŸimdiden çok miktarda nükleer maddeyi üretmeyi bıraktığını ve bu sayede dünyanın daha güvenli bir yer haline geldiÄŸini söyleyen Kerry, ÅŸu aÅŸamada yaptırımların kaldırılmasına dair ise bir karar alınmadığını açıkladı.

Ä°ran uranyum gazı stokunu düÅŸürmüÅŸtü

Geçen yıl 5+1 ülkeleriyle saÄŸlanan uzlaÅŸma uyarınca Ä°ran, yüzde 5 zenginleÅŸtirilmiÅŸ uranyum gazı stoÄŸunu 8 bin 300 kilogramdan 7 bin 400 kilograma düÅŸürdü.

Tesisleri inceleyen UAEK uzmanları, bir atom bombası imal edilebilmesi için yaklaşık 1000 – 1500 kilogram civarı zenginleÅŸtirilmiÅŸ uranyum gerektiÄŸini söylüyor. Ancak Ä°ran’ın elindeki maddeler, etkili bir silah yapılması için gereken nükleer zenginliÄŸe sahip deÄŸil.

Ayrıca rapora göre Ä°ran elindeki nükleer maddelerin büyük kısmını zaten nükleer yakıta dönüÅŸtürdü. Yani geri alınması uzun zaman ve büyük maliyet gerektiren bu iÅŸlem, Ä°ran’ın nükleer maddelerden bomba yapma niyetinin olmadığının da bir göstergesi olarak rapora geçti.

Kaynak: Al Jazeera