Osmanlı'yı savaşa sokan fetva

Derin Tarih’in bu ayki özel sayısında Ali Satan “Hilafet ve Cihad ÇaÄŸrısı” baÅŸlıklı yazısında Cihad-ı Ekber’i ve o günkü etkilerini anlatıyor.

11 Kasım 1914’de MeÅŸihat makamınca bütün Müslümanlara hitaben bir Cihad Fetvası hazırlandı ve 3 gün sonra Fatih Camii avlusunda Fetva Emini Ali Haydar Efendi tarafından halka okundu. Soru-cevap ÅŸeklinde hazırlanan fetvada beÅŸ soru sorulmuÅŸ, cevapları Åžeyhülislam Ürgüplü Hayri Efendi vermiÅŸti. Eski Åžeyhülislam, Fetva Emini ve ulemadan 29 kiÅŸi tarafından da imzalanan metin, 23 Kasım 1914’te PadiÅŸah iradesiyle yayınlandı. Åžeyhülislam da bir beyannameyle yeryüzündeki bütün Müslümanlara farz olan cihadın herhangi bir Hıristiyan devlete deÄŸil, yalnız “Hilafet-i Ä°slâmiyeye hücum ve düÅŸmanlıklarını izhar ve isbat edenlere karşı” olduÄŸunu açıkladı. Fetvada cihada dayanak olarak Tevbe suresinin 41. ayeti gösterilmiÅŸti.

Osmanlı Devletini Cihan Harbi'ne dahil eden Cihad-ı Ekber fetvası. 

Ä°ÅŸte o fetva:

“Ä°slâmiyet aleyhine tehacüm-i a’dâ vâki ve memalik-i Ä°slamiyenin gasb ve gâreti ve nüfus-i Ä°slâmiyyenin seby ve esir edilmeleri mütehakkık olunca PadiÅŸah-ı Ä°slâm hazretleri nefir-i ‘âmm suretiyle cihadı emr etdikde ‘…infiru hifafen ve sikâlen ve câhidû bi-emvâlikum ve enfisüküm…’ ayet-i celîlesi hükm-i münîfince kâffe-i Müslimîn üzerine cihad farz olup genç ve ihtiyâr piyade ve süvari olarak bilcümle aktârdaki Müslimînin mâlen ve bedenen cihada müsâreat eylemeleri farz-ı ayn olur mu?

el-Cevab: Olur.

Bu suretde el-yevm makam-ı Hilafet-i Ä°slâmiyye ve Memâlik-i Mahrûse-i Åžâhâneye sefâin-i harbiyye ve asâkir-i berriyesiyle hücum etmek suretiyle Hilafet-i Ä°slâmiye’ye adv ve neûzü billahi te’âlâ nûr-ı âlî-i Ä°slamiyetin itfâ ve imhasına sâî bulundukları mütehakkık olan Rusya ve Ä°ngiltere ve Fransa ile onlara mu’in ve zâhir olan hükûmetlerin taht-ı idarelerinde bulunan kâffe-i Müslimînin dahi mezkûr hükûmetlerin aleyhine ilân-ı cihad ederek bilfiil gazaya müsareat eylemeleri farz olur mu?

el-Cevab: Olur.

Bu surette maksudun husûlü cemi Müslimînin cihada müsareat eylemelerine mütevakkıf iken bazıları neuzubillahi teala tehalüf etseler tehalüfleri masiyet-i azîme olup gazab-ı ilâhiye ve bu mesiyet-i ÅŸenianın cezasına müstehak olurlar mı?

Fetvanın sadeleÅŸtirilmiÅŸ ve tamamı Derin Tarih özel sayısında 

YENÄ°ÅžAFAK