Erdoğan istedi ama İran kullanıyor

Uluslararası Nakliyeciler DerneÄŸi (UND) Ä°cra Kurulu BaÅŸkanı Fatih Åžener, yazılı açıklamasında, Ä°ran-Türkmenistan sınırında binlerce Türk aracın bekletilmesi ve milyonlarca dolar tutarında ihracat malının tesliminin gecikmesi problemine, 6-7 Kasım 2014'te Türkmenistan'ı ziyaret eden CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın el koyduÄŸunu hatırlattı.

Ziyaret sırasında açıklama yapan Türkmenistan Devlet BaÅŸkanı Gurbanguli Berdimuhammedov'un CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan'ın talebi üzerine, Ä°ran'dan geçiÅŸ kapısı olan Lütfaabad'da günlük geçiÅŸ kapasitesinin yüzde 50 artırılarak 200'den 300'e çıkarılacağını bildirdiÄŸini aktaran Åžener, "Ancak artan kapasiteye karşın Ä°ran'ın gümrük geçiÅŸlerinde kendi ihracatına ayrıcalık tanıması sebebiyle bini aÅŸkın Türk aracı hala Ä°ran-Türkmenistan sınırının Ä°ran tarafında bekliyor" ifadelerini kullandı.

Ä°ran gümrüklerine yaptıkları ziyarette, 200 olan kapasitenin sadece 45 tanesinin Türk araçlarına kullandırılmasının haksızlık olduÄŸunu dile getirdiklerini anlatan Åžener, "Ä°ran bize, 'Türk araçlarının daha çok geçmesini istiyorsanız Türkmen tarafının kapasiteyi artırmasını saÄŸlayın' demiÅŸti. Sayın CumhurbaÅŸkanımızın ziyaretiyle 200 olan kapasite 300'e çıkarıldı ancak, Ä°ran artan bu kapasiteyi hala bize kullandırmıyor, kendi kullanıyor" deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Åžener, gümrük kapılarında böyle bir ayrımcılığın baÅŸka bir ülkede örneÄŸi bulunmadığını vurgulayarak, ÅŸunları kaydetti: 

"Gürbulak kapısının karşı tarafı olan Bazergan'da bile ÅŸu an için 800 Türk aracı Türkiye'ye giriÅŸ yapmak için 4 gündür bekletilirken, Ä°ran araçları beklemeden geçiÅŸ yapıyor. Bu kapı yüzde 65 Ä°ran ve yüzde 35 Türk araçları tarafından kullanılıyor. Türkiye-Gürcistan sınırında yer alan Türkgözü kapısına baksanız, Gürcistan'a çıkış yapan Ä°ran araç oranı yüzde 82, Türk araç oranı yüzde 16. Bizim kapılarımızı bile Ä°ran araçları bizden çok kullanırken, Ä°ran çıkışında Türk araçlarının eÅŸit oranda geçememesi, bekletilmesi akılla vicdanla açıklanamaz."

Ä°ran BüyükelçiliÄŸi'nden kaynaklı sorunun devam ettiÄŸini belirten Åžener, "Sorun sadece yakıt fiyat farkından kaynaklanmıyor. SaÄŸlıklı sonuç için iki ülke bakanlıklarının karşılıklı olarak anlaÅŸması gerekiyor" dedi.

 UND'nin acil eylem planı

Açıklamada yer verilen ve UND'nin gümrük kapılarında Türk tırlarına uygulanan çifte standardın sona ermesi için hazırladığı acil eylem planı ÅŸu maddelerden oluÅŸtu:

"Ä°ran'da Türk araçlarına yönelik 'akaryakıt fiyat farkı' ve 'ek vergi' gibi uygulamaların kaldırılması ve her iki ülkenin sadece makul seviyede transit geçiÅŸ ücreti adıyla ücret alması. Türk araçlarının Ä°ran'ı transit geçiÅŸlerinde Türkiye'de Ä°ran araçlarına uygulandığı gibi depolara mühürleme iÅŸleminin baÅŸlatılması. Türk araçlarına Bazergan'dan Türkiye'ye geçiÅŸlerinde kendi ihtiyacı olan 550 litre mazotunu Ä°ran piyasa fiyatından alınmış mazotla geçiÅŸine izin verilmesi, verilemiyorsa Ä°ran araçlarının da Türkiye'ye en fazla 50 litre mazotla giriÅŸine izin verilmesi.

Türk gümrüklerinde Ä°ran araçlarına uygulanan 'ilk gelen ilk geçer' eÅŸitlik kuralının Lütfaabad, Pol ve Saraks gibi Ä°ran gümrüklerinden geçiÅŸlerde Türk araçlarına uygulanması. Gürbulak kapısını rahatlatmak amacıyla Sero'ya yapılan yönlendirmelerde eÅŸit uygulama yapılması, Bazergan ve Sero kapısının Türk ve Ä°ran araçları tarafından yüzde 50-50 eÅŸit oranda kullanımının saÄŸlanması. Ä°ran’da Türk araçlarına uygulanan en az 4 gün transit süre zorunluluÄŸunun AETR Konvansiyonu'na ve uluslararası teamüllere uygun olarak hesaplanarak 2 güne indirilmesi ve Türkiye'de de Ä°ran araçlarına uygulanması.

Türk araçlarına ücret karşılığı takılan 'araç takip cihazı' uygulamasına son verilmesi ve mevcut takılan araç takip cihazların iade alınarak ücretlerinin nakliyecilere ödenmesi. Türkiye'de Ä°ran araçlarına uygulandığı gibi Ä°ran'da, 'yük alma amaçlı güzergah deÄŸiÅŸikliklerinin izne tabi olması' uygulamasının kaldırılması. Türkiye'de Ä°ran araçlarından ücret alınmaması sebebiyle, Ä°ran gümrüklerinde Türk araçlarından alınan fazla mesai ücretlerinin kaldırılması. Türk araçlarına yük veren Ä°ranlılardan alınan yüzde 10 ek vergi uygulamasının kaldırılması.

Türk araçlarına 'ÅŸehir giriÅŸ çıkışlarında kayıt/imza uygulanması ve eksiklik halinde ceza kesilmesi' uygulamasının kaldırılması. Türk sürücülerinin Ä°ran ardı ülkelerde yaÅŸanan vize sorunları sebebi ile Ä°ran çıkış gümrüÄŸünde sürücü deÄŸiÅŸikliÄŸi yapmasını engelleyen uygulamaya son verilmesi. Bazergan gümrüÄŸünde yaÅŸanan yoÄŸunluÄŸu ve Türkiye'de akaryakıt kaçakçılığını önleyebilmek adına Ä°ran araçlarının Gürcistan taşımalarını Türkiye üzerinden deÄŸil çok daha kısa olan Azerbaycan üzerinden yapmalarının saÄŸlanması."