Gorbaçov: Yeni soğuk savaş kapımızda

1989 yılında Berlin Duvarı’nın yıkılması ve devamında SoÄŸuk SavaÅŸ’ın sona ermesinin ardından Avrupa’da barış, istikrar ve iÅŸbirliÄŸi için büyük bir fırsat yakalandığını ancak Batılı ülkelerin son 20 yılda izlediÄŸi politika nedeniyle bunların deÄŸerlendirilemediÄŸini savunan Gorbaçov, ÅŸöyle konuÅŸtu:

“SoÄŸuk SavaÅŸ’ın sona ermesi, yeni bir Avrupa ve daha güvenli bir dünya düzeni yolunda bir baÅŸlangıçtı. Ancak Batı, özellikle de ABD, söz verildiÄŸi gibi Avrupa güvenliÄŸi için yeni kurumlar ve mekanizmalar inÅŸa etmek yerine, zafer havasına girdiler. Rusya’nın zayıflamasından, dengeleyici bir karşı gücün olmamasından yararlanıp, dünyanın tek lideri gibi davranmaya baÅŸlayıp, birçoklarının uyarısını artık dikkate almamaya baÅŸladılar. Geçen birkaç ayda yaÅŸanan olaylar, dar görüÅŸlü politikaların, bir tarafın diÄŸer partnerlerin çıkarlarını görmezden gelmesinin, kendi isteklerini ve oldu bittileri dayatmak istemesinin sonucudur.”

Dünyanın Berlin Duvarı’nın yıkılmasından bu yana hiç bir zaman bugünkü kadar gergin bir ortamda olmadığını kaydeden Gorbaçov, dünyanın büyük güçleri arasında diyaloÄŸun kopmasından büyük endiÅŸe duyduÄŸunu anlattı.

“Ben her zaman kendimi iyimser bir insan olarak görürüm. Ancak kabul etmeliyim ki mevcut durumda iyimser olmak çok zor” diyen Gorbaçov, “Dünya yeni bir SoÄŸuk SavaÅŸ’ın eÅŸiÄŸinde. Hatta bazıları bunun çoktan baÅŸladığını söylüyor” diye konuÅŸtu.

Güven ortamı çöktü

SoÄŸuk SavaÅŸ’ın bitmesinin ardından Rusya ile Batı arasında kurulmaya çalışılan güven ortamından artık söz edilemediÄŸine iÅŸaret eden Gorbaçov, BM Güvenlik Konseyi’nde artık karar alınamadığını, bu konuda kaygılı olduÄŸunu söyledi.

Gorbaçov, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

“Son birkaç ay içinde yaÅŸananları, güvenin çökmesi olarak nitelendirebilirim. Güven ortamı, SoÄŸuk SavaÅŸ’ın sona ermesiyle karşılıklı çabalar ve çok büyük emek verilerek oluÅŸturulmuÅŸtu. Bu güven olmadan, bugünün küresel dünyasında uluslararası iliÅŸkiler düÅŸünülemez.”

Gorbaçov, Berlin Duvarı’nın yıkılmasının ardından Moskova’ya verilen sözlere raÄŸmen NATO’nun geniÅŸlemeye devam etmesinin, Yugoslavya’da yaÅŸananların, Kosova’nın bağımsızlığının, ABD’nin füze kalkanı projesinin, Irak ve Libya’da yapılan operasyonların ve son olarak Suriye’de yaÅŸananların, bu güvenin çökmesine neden olan geliÅŸmeler olduÄŸunu kaydetti.

“ABD, Almanya’dan korkuyordu”

80’li yılların sonunda izlediÄŸi reform politikalarıyla SoÄŸuk SavaÅŸ’ın sona ermesinde etkili olan, Berlin Duvarı’nın yıkılması ve iki Almanya’nın birleÅŸmesine katkıda bulunan Gorbaçov, o dönemde yaÅŸananlara iliÅŸkin açıklamalarda bulunurken, ABD, Ä°ngiltere ve Fransa’nın Almanya konusunda kuÅŸkuları bulunduÄŸunu iddia etti.

Gorbaçov, dönemin ABD BaÅŸkanı George H. W. Bush ile yaptığı görüÅŸmelerin ayrıntılarını anlatırken ÅŸunları kaydetti:

“Ben Almanya’nın tarafsız kalmasından yanaydım. BaÅŸkan Bush karşıydı. Bana, ‘Almanlardan korkuyor musunuz?’ diye sordu. Bush, Almanya’nın NATO’ya dahil edilmesini istiyordu. Bu ÅŸekilde Almanya’yı kontrol edebileceklerdi. Ben de ona ÅŸunu söyledim. Öyle anlaşılıyor ki Almanya’dan korkan sizsiniz.”

“Diyalog canlandırılmalı”

Gorbaçov, Batı ile Rusya arasında güven ortamının çökmesinin en çok Avrupa’ya zarar verdiÄŸini iddia ederken, Almanya ile iliÅŸkilerin geleceÄŸi konusunda da uyarıda bulundu.

Eski Rus lider, “Mevcut durumun devam etmesi, kısa zaman öncesine kadar örnek olarak görülebilecek iliÅŸkilerimize kalıcı zarar verebilir.  Unutmayalım ki Rusya-Almanya ortaklığı olmadan, Avrupa’da güvenlik olamaz” ifadelerini kullandı.

Bugün Batı ile Rusya arasında diyaloÄŸun ve güven ortamının yeniden tesis edilmesi, tarafların birbirini dinlemesi gerektiÄŸini vurgulayan Gorbaçov, ÅŸunları kaydetti:

“Sizlere, BaÅŸkan Putin’in Valdai Forum’unda yaptığı açıklamayı dikkatli bir ÅŸekilde dikkate alma tavsiyesinde bulunmak istiyorum. Putin konuÅŸmasında Batıyı ve özellikle ABD’yi sert bir ÅŸekilde eleÅŸtirdi. Ancak yine de konuÅŸmada, gerilimi düÅŸürme ve ortaklık yönünde yeni bir zemin inÅŸa etme iradesini görüyorum. Bir an önce karşılıklı suçlamalardan ve polemiklerden vazgeçmeli, uzlaÅŸma noktalarını aramalıyız. Her iki tarafa da zarar veren yaptırımlar, aÅŸamalı olarak kaldırılmalıdır.” 

Kaynak: Ajanslar