Dünyadan çirkin saldırıya tepkiler büyüyor

Ä°STANBUL 

Ä°srail'in Mescid-i Aksa'ya yönelik ihlalleri dünyanın farklı ülkelerinde protesto edildi.

Ä°srail askerleri, Batı Åžeria'nın çeÅŸitli kentlerinde Mescid-i Aksa'ya yönelik baskın ve ihlalleri protestoetmek için düzenlenen gösterilere müdahale etti.

Halk Savunma Komiteleri'nden yapılan yazılı açıklamada, Batı Åžeria'daki Filistinlilerin, Mescid-i Aksa'ya yönelik ihlalleri, Ä°srail'in Yahudi yerleÅŸim birimleri inÅŸasını, Filistinlilere yönelik haksız uygulamalarını ve Ayrım Duvarı'nı protesto etmek için çeÅŸitli gösteriler düzenlediÄŸi belirtildi.

Açıklamada, Ä°srail askerleri, Belıyn, Nelıyn, Nebi Salih, Kefr Kadum ve El-Muassıre kentlerinde düzenlenen gösterilere, göz yaÅŸartıcı gaz, ses bombası ve plastik mermi ile müdahale ettiÄŸi kaydedildi. Müdahale sırasında onlarca Filistinlinin gazdan olumsuz etkilenerek boÄŸulma tehlikesi atlattığı ifade edildi.

Cuma namazı ardından da Beytüllahim, Nablus ve El-Halil kentlerindeki gösterilere müdahale edenÄ°srail askerleri, yaklaşık 20 Filistinliyi gözaltına aldı.

Filistin polisi, El-Halil kentinde de Ä°srail polisinin bulunduÄŸu noktaya doÄŸru düzenlenen yürüyüÅŸe engel oldu.

Gazze

Ä°slami Cihad Hareketi'nin çaÄŸrısı üzerine Gazze Åžeridi'nin güneyinde toplanan Filistinliler, Ä°srail'in Mescid-i Aksa'ya yönelik ihlallerini protesto etti.

Han Yunus kentinde bir araya gelen bir grup Filistinli, Ä°srail'in Mescid-i Aksa'ya yönelik ihlallerini kınayarak, Ä°slam ümmetine bu saldırıları durdurma çaÄŸrısı yaptı.

Ä°slami Cihad yetkilisi Halid el-BatÅŸ, gösteride yaptığı konuÅŸmada, Ä°slam ve Arap dünyasından kendilerine maddi ve manevi destek temenni ettiklerini belirtti.

"Batı Åžeria ve Kudüs'teki Filistinlileri direnmeye" davet eden BatÅŸ, "Ulusal uzlaşı  güçlendirilmeli, bölünmeye neden olabilecek pürüzler giderilmeli, Filistin davası yekvucut savunulmalı veFilistin KurtuluÅŸ Örgütü yeniden yapılandırılmalı" dedi. 

Ä°srail askerlerinin, 1967'den beri ilk kez Mescid-i Aksa külliyesinin ana mihrabının bulunduÄŸu kubbenin altına kadar girerek, Kıble Mescidi'nin içinde mihrap ve minberin yer aldığı bölgeye postallarıyla basması,Filistin halkı nezdinde infiale sebep olmuÅŸtu.

Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa Müslümanların ilk kıblesi özelliÄŸini taşıyor. Yahudiler, içerisinde KıbleMescidi ile Kubbetu's Sahra Camisi'nin yanı sıra müze, medreseler ve büyük avlunun bulunduÄŸu Mescid-i Aksa Külliyesi altında, Süleyman Mabedi kalıntılarının bulunduÄŸu inancıyla bu alanda kazı çalışmaları yapıyor.

Yahudi YerleÅŸimciler ve Ä°srailli yetkililer, zaman zaman Aksa Külliyesi içerisine de girerek cami cemaatini ve eÄŸitim gören öÄŸrencileri taciz ediyor. Müslümanların karşı çıktığı bu tür ihlaller nedeniyle Mescid-i Aksa'da sık sık gerginlik yaÅŸanıyor.

Ä°ran

Ä°ran'ın baÅŸkenti Tahran'da binlerce kiÅŸi Cuma namazının ardından Filistin'e destek ve Ä°srail'i kınama gösterisi düzenledi.

Tahran Üniversitesinde kılınan namaz sonrası Filistin Meydanı'na kadar yürüyen göstericiler, Ä°srail’in cinayetlerinin arkasında, BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) ve Avrupa BirliÄŸi’nin dolaylı, ABD’nin ise doÄŸrudan desteklerinin olduÄŸunu ifade eden sloganların yanı sıra, "Kahrolsun Ä°srail", "Kahrolsun Amerika" ve Ä°slam dünyasının sessizliÄŸini kınayan "Ä°srail zulmüne sessiz kalmak Ä°slam'a ihanettir" pankartları taşıdı. 

Ayetullah Ahmed Hatemi cuma hutbesinde, Ä°srail'in Mescid-i Aksa'ya yönelik saldırılarını kınayarak, "Siyonistlerle ve siyonistlerin cinayetleriyle mücadelede tek yol, Ä°mam Humeyni’nin ifadesiyle “bölgede var olan bu kanser tümörünü tarih sahnesinden silmektir” dedi.

Tahran Üniversitesi'nde kılınan cuma namazında hutbe okuyan Hatemi, "Bazı Arap yöneticiler, Siyonist rejimi bu vahÅŸi saldırısından dolayı sadece dil ucuyla kınadılar. Bu da göstermeliktir" diye konuÅŸtu.

Lübnan

Lübnan'daki Filistinli mülteciler, baÅŸkent Beyrut'ta "Mescid-i Aksa ve Kudüs'e destek" gösterisi düzenlendi.

Ülkedeki Hamas, Fetih ve Ä°slami Cihad Hareketi'nin çaÄŸrısı üzerine, baÅŸkent Beyrut'taki Burc el-Baracne Kampı'nda toplanan Filistinli mülteciler, Ä°srail'in Kudüs ve Mescid-i Aksa'ya yönelik saldırılarını protestoetti. Filistin bayrakları taşıyan göstericiler, "Mescid-i Aksa ve Kudüs'ü unutmayacağız" yazılı pankart açtı.

Ürdün

Ä°srail'in Mescid-i Aksa'ya yönelik ihlalleri Ürdün'ün farklı kentlerinde düzenlenen gösterilerde protestoedildi. Gösterilerde Ä°srail’in Amman Büyükelçisinin sınır dışı edilmesi çaÄŸrısı yapıldı. BaÅŸkent Aman'daki El- Hüseyni Camisi önünde Cuma namazı sonrası düzenlenen protestoda ise yüzlerce Ürdünlü bir araya gelerek Mescid-i Aksa ile dayanışma yürüyüÅŸü gerçekleÅŸtirdi.

Türkiye

BaÅŸkent Ankara'da ise Cuma namazı çıkışı Hacı Bayram-ı Veli Camisi'nin avlusunda toplanan bir grup, Ä°srail askerlerinin Mescid-i Aksa baskınını protesto etti.

Kendilerine "Müslümanlarla Dayanışma Platformu" adını veren grup üyeleri, namazın ardından cami avlusunda bir araya geldi. Platform adına açıklama yapan Emrullah Ayan, Ä°srail askerlerinin Mescid-i Aksa'ya postalları ile girdiklerini belirterek Ä°srail'in saldırılarını gittikçe artırarak Müslümanların tepkilerini ölçtüÄŸünü söyledi. 

Ä°stanbul'da Filistin Halkıyla Dayanışma Platformu öncülüÄŸünde bir araya gelen grup, Ä°srail'i protesto etti. 

Cuma namazı sonrası Fatih Camisi önünde toplanan çok sayıda vatandaÅŸ, "Mescid-i Aksaonurumuzdur", "Filistin halkı yalnız deÄŸildir" yazılı pankartlar taşıdı.

Filistin ve Türk bayrağı taşıyan gruptakiler,  "Kanımız aksa da zafer Ä°slam'ındır", "Kanımız, canımız feda olsun Aksa'ya", "Kahrolsun Ä°srail" sloganları atarak, tekbir getirdi. 

ABD: Kaygı yaratıyor

BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, AA muhabirinin, Ä°srail askerlerinin Mescid'i Aksa'ya yaptığı baskına iliÅŸkin sorusu üzerine BM Genel Sekreteri Ban'ın Kudüs'te tansiyonun yükselmesinden "endiÅŸe duyduÄŸunu ve tüm taraflara sükunet çaÄŸrısı yaptığını" belirterek, gerilimli bir süreçte daha fazla ÅŸiddete neden olabilecek provokasyondan uzak durulmasının önemini vurguladı. Dujarric, BM OrtadoÄŸu Barış Süreci Özel Koordinatörü Robert Serry'nin bu konuda taraflarla temaslarını sürdürdüÄŸünü ifade etti.

ABD DışiÅŸleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki ise Ä°srail askerlerinin Mescid-i Aksa'ya yönelik saygısız hareketi konusunda "Dün Mescid-i Aksa’daki çatışmalar da özel kaygı yaratıyor, caminin uÄŸradığı hasara dair haberler derinden rahatsız edici" dedi. Psaki, "DoÄŸu Kudüs'te bir kiÅŸinin aracını yayaların üzerine sürmesi sonucu bir kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi terörist saldırıyı kınadıklarını" belirterek, özellikle Tapınak Tepesi, Mescid-i Haram’daki çatışma olmak üzere Küdus genelinde artan tansiyondan "ciddi kaygı duyduklarını" kaydetti.

Psaki, günlük basın toplantısında Kudüs'teki tansiyonun sorulması üzerine, olayları yakından takip ettiklerini ifade etti. 

ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry ve üst düzey yetkililer ile büyükelçiliklerinin Ä°srailli yetkililerle Filistin ve Ürdünlü liderlerle yakın temasta kalmayı sürdürdüÄŸünü bildiren Psaki, ÅŸiddetin herhangi bir ÅŸekilde tekrar canlandırılmasını kınamaya ve sükunet çaÄŸrısı yapmaya devam ettiklerini kaydetti.

"Geçen yazki olaylara dair pozisyonumuz deÄŸiÅŸmedi"

ABD Genelkurmay BaÅŸkanı Martin Dempsey'in dün New York’ta yaptığı bir konuÅŸmada, Ä°srail’in yazın Gazze saldırılarında sivil kayıpları sınırlamak için olaÄŸanüstü çaba gösterdiÄŸini söyledi. DiÄŸer taraftan ise ABD yönetiminin o dönemde sivil kayıplar nedeniyle Ä°srail’e ciddi eleÅŸtiriler yöneltmesi üzerine Psaki’ye, Dempsey’in sözleriyle yönetimin açıklamaları arasındaki farklılıklar soruldu. Psaki soruya karşılık, bu konuda yönetimin pozisyonunun deÄŸiÅŸmediÄŸini kaydetti.

O dönem Ä°srail’in kendini savunma hakkını desteklediklerini hatırlatan Psaki, ancak Gazze’deki sivil ölümlerden duydukları derin kaygıyı da dile getirdiklerini anımsattı. Psaki, “(O dönem) Ä°srail sivil ölümleri önlemek için daha fazlasını yapabilirdi ve yaptığımız açıklamada da bunu belirtmiÅŸtik. Yazın olan olaylara yönelik bizim bu pozisyonumuz deÄŸiÅŸmedi” diye konuÅŸtu.

Psaki, bir soru üzerine, diÄŸer ülkeler gibi Ä°srail’in de modern demokrasinin standartlarını yerine getirmek için elinden gelen herÅŸeyi yapması gerektiÄŸini ifade etti.

AB'nin tepkisi 

AB DışiÅŸleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüÅŸme sonrasındaki ortak basın açıklamasında, "Kudüs'te yaÅŸanmakta olanlar ve geçen hafta yaÅŸananlar son derece can sıkıcı" deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Tansiyonun düÅŸürülmesi çaÄŸrısı yapan Mogherini, tarafları müzakere masasına dönmeye davet etti ve iki devletli çözümde AB'nin önemli rol oynamaya hazır olduÄŸunu vurguladı.

Ä°ngiltere 

Ä°ngiltere DışiÅŸleri Bakanı Hammond, Kudüs'te artan ÅŸiddet olaylarının yatıştırılması çaÄŸrısında bulunarak "ÇarÅŸamba sabahı birkaç Filistinlinin de yaralandığı Harem-i Åžerif'teki ÅŸiddetli çatışmalar da dahil olmak üzere, Ä°srail ve iÅŸgal altındaki Filistin topraklarında artan gerginlikten derin endiÅŸe duyuyorum. Her bir Ä°srailli ve Filistinli, barış ve güvenlik içinde yaÅŸama hakkına sahiptir. Bu nedenle, olayların yatıştırılması için sözü geçenlerin birlikte çalışması hayati önem taşımaktadır" ifadelerini kullandı.

Almanya

Alman Hükümet Sözcü Vekili Christiane Wirtz de hükümetin DoÄŸu Kudüs’teki geliÅŸmeleri endiÅŸeyle izlediÄŸini söyledi.
Wirtz, Federal Basın Evi’nde düzenlenen toplantıda, Alman hükümetinin Mescid-i Aksa’da meydana gelen olaylara iliÅŸkin soruyu yanıtlarken, Alman hükümetin barış ve güven içinde Ä°srail’in de dahil olduÄŸu tüm komÅŸularıyla bağımsız, demokratik ve hayatını sürdürebilen bir Filistin devletinin var olması hedefini desteklediÄŸini belirtti.

"Alman hükümeti, DoÄŸu Kudüs’teki durumu endiÅŸeyle izliyor ve iki tarafa da bu ihtilafta sakin ve ölçülü olma çaÄŸrısında bulunuyor" diyen Wirtz, iki tarafın da her iki halkın barış içinde birlikte yaÅŸayabilmelerini kabul etmelerini istedi.
Wirtz, Alman hükümetinin iki devletli çözümün kalıcı bir barışın saÄŸlanması için tek olasılık olduÄŸunu da kaydetti.

Almanya DışiÅŸleri Bakanlığı Sözcüsü Martin Schaefer de DoÄŸu Kudüs’teki gerginlikle ilgili olarak DışiÅŸleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier’in iki taraftaki siyasetçilerin açık ifade ve eylemlerle durum sakinleÅŸmesini saÄŸlama ve provokasyonlara karşı çıkma cesareti göstermelerini söylediÄŸini hatırlattı.

Filistinlilerin protestosu

Öte yandan resmi açıklamaların yanı sıra Almanya'da bir grup Filistinli protesto gösterisi yaptı, Ä°ngiltere'de ise sosyal medya üzerinden kampanya baÅŸlatıldı.

Berlin'deki DışiÅŸleri Bakanlığı binası karşısında toplanan bir grup Filistinli Ä°srail'in Kudüs'te uyguladığı ÅŸiddeti protesto etti. Protesto öncesinde öldürülen Filistinliler için bir dakikalık saygı duruÅŸunda bulunuldu. 

Burada açıklama yapan Almanya Filistin Toplumu BaÅŸkanı Ahmed Muhaisen, bugüne kadar aynı mekanda toplanmalarının tek sebebinin, Ä°srail'in Filistinlilere uyguladığı ÅŸiddet olduÄŸunu söyledi. 

Kudüs'te yaÅŸananlardan ötürü çok üzgün olduklarını dile getiren Muhaisen, hiçbir zaman ümitlerini kaybetmediklerini ve pes etmeyeceklerini ifade etti. Son iki haftada Kudüs'te yaÅŸanan durumun gittikçe kötüleÅŸtiÄŸini vurgulayan Muhaisen, Ä°srail BaÅŸbakanı Netanyahu'nun tüm Filistin halkı aleyhine büyük bir medya kampanyasına giriÅŸtiÄŸini hatırlatarak özellikle Mescid-i Aksa'daki Ä°srailli askerlerin tutumunu eleÅŸtirdi.

Kudüs'te din özgürlüÄŸünün olmadığını ifade eden Muhaisen, buna örnek olarak Filistinlilerin Mescid-i Aksa'ya giriÅŸlerinin engellenmesini gösterdi. Kudüs'te evlerde arama yapıldığını, kapıların kırıldığını, insanların tek bir odada hapsedildiklerini ve deÄŸerli eÅŸyaların çalındığını kaydeden Muhaisen, "Kudüs'te tüm bir halkın cezalandırıldığını" ifade etti.

Bu arada Ä°ngiltere'de Filistin'i destekleyen kampanyalar yürüten "El Aksa'nın Dostları" adlı sivil toplum kuruluÅŸu, Ä°srail askerlerinin Mescid-i Aksa baskınına sosyal paylaşım sitesi Twitter'dan yürüteceÄŸi kampanyayla dikkati çekecek. KuruluÅŸ, dünya genelindeki tüm Filistin destekçilerine bu akÅŸam yerel saatle 21.30'da (TSÄ° 23.30) "#HandsOffAlAqsa" etiketini kullanarak sosyal medya üzerinden mesaj atmaları çaÄŸrısında bulundu.

El Aksa'nın Dostları Halka Ä°liÅŸkiler Yöneticisi Åžamil Joarder kampanyaya iliÅŸkin yaptığı açıklamada, Mescid-i Aksa'nın Ä°srailli aşırıcılar tarafından ciddi tehdit altında olduÄŸunu vurguladı. Joarder, "Bu daha baÅŸlangıç. Daha fazla farkındalık yaratmak için büyük bir kampanya olmasını umuyoruz. Uluslararası hukukun uygulanması, milletvekilleri üzerinde siyasi baskı oluÅŸturmak için önümüzdeki hafta destek kampanyasına dikkati çekeceÄŸiz. Bu kampanya, Filistin halkına kutsal alanın korunması için verdikleri mücadelede yalnız olmadıklarını ve dayanışma içinde olduÄŸumuzu göstermek için birliktelik mesajı gönderecektir" ifadelerini kullandı.

Bu arada bugün Ä°ngiltere genelinde yaklaşık 200 camide kılınan Cuma namazlarında okunan hutbede Mescid-i Aksa'daki duruma deÄŸinildi ve caminin karşı karşıya olduÄŸu tehlikelere iliÅŸkin broÅŸürler dağıtıldı.

Netanyahu: Statükoyu devam ettireceÄŸiz

Öte yandan Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu, AB DışiÅŸleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile görüÅŸmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, Harem-i Åžerif'in Yahudi tapınağı ve Mescid-i Aksa'yı içeren ve Hristiyanlar için kutsal olan yerlere yakın bir konumda bulunduÄŸuna dikkati çekerek, "ÇeÅŸitli dinlere inananların bu alana giriÅŸine yönelik statükoyu devam ettireceÄŸiz" diye konuÅŸtu.

"Müslümanların Aksa'da ibadet etme hakkına saygı duyuyoruz" diyen Netanyahu, "Yüzyıllardır ibadetlerini yapıyorlar ve yapmaya da devam edecekler. Ancak ÅŸiddete yönelik tahriklere karşıyız ve düzeni saÄŸlamak için her ÅŸeyi yapacağız" ifadesini kullandı.

Netanyahu, Kudüs'ün çok hassas bir konu olduÄŸunun altını çizerek, "Kudüs bizim baÅŸkentimizdir, yerleÅŸim birimi deÄŸil. Herkes biliyor ki olası bir barış anlaÅŸmasında Kudüs, Ä°srail'in parçası olarak kalacaktır" ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Ayrıca, Ä°sveç'in geçen ay Filistin'i tanımasına göndermede bulunan Netanyahu, AB ülkelerinin bu tarz adımlar atmasını "sorumsuzluk" olarak nitelendirdi.