Akaryakıt fiyatında yeni dönem

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) BaÅŸkanı Mustafa Yılmaz, akaryakıt fiyat oluÅŸumunda yeni bir metodoloji belirlediklerini belirterek, böylece dağıtım ÅŸirketlerinin, akaryakıt fiyatlarının belirlenmesinde nasıl bir hesap yapılması gerektiÄŸini daha net bileceklerini ifade etti.

Yılmaz, yazılı açıklamasında, EPDK'nın 2009 ve 2014 yıllarında 2 kez piyasaya tavan fiyat müdahalesinde bulunduÄŸunu hatırlattı. Tavan fiyat uygulamaları sonrasında, sektör temsilcisi dernekler ve ÅŸirketler tarafından, "tavan fiyat uygulamasının öngörülemediÄŸi, fiyat takip metodolojisinin yeterince ÅŸeffaf olmadığı, belirsizliklerin ÅŸirketleri yatırım yaparken zorladığı" gibi hususlarda EPDK'ya görüÅŸler geldiÄŸini ifade eden Yılmaz, ÅŸunları kaydetti:

"EPDK'ya gelen bu görüÅŸler sonrasında dün yaptığımız Kurul toplantısında, Kurumumuzca 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunun 10'uncu maddesinde belirtilen hususlara göre akaryakıt fiyatlarının nasıl takip edileceÄŸine iliÅŸkin karar alınmıştır. Söz konusu karar ile tavan fiyat belirlemesi yapılmamaktadır. Kurul kararının amacı, sektördeki ÅŸirketlerin geleceÄŸe iliÅŸkin öngörü yapabilmelerini teminen EPDK'nın fiyat takip metodolojisini ÅŸeffaf bir ÅŸekilde kamuoyu ile paylaÅŸmaktır.

Alınan bu kararla fiyat takip metodolojisine iliÅŸkin belirsizlikler ortadan kalktı; bundan böyle dağıtım ÅŸirketleri, artık akaryakıt fiyatlarının belirlenmesinde nasıl bir hesap yapılması gerektiÄŸini daha net biliyorlar. Yeni metodoloji Resmi Gazete'de yayınlandıktan sonra yürürlüÄŸe girecek."

Uygulama nasıldı?

Öte yandan EPDK'dan yapılan açıklamaya göre, Türkiye'de 1998-2004 döneminde akaryakıt fiyatları devlet tarafından belirlendi. Bu kararın geçerli olduÄŸu en son tarih 31 Aralık 2004'te dağıtıcı+bayi payı motorin için 10,5 sent/litre, kurÅŸunsuz benzin 95 oktan için 12,5 sent/litre olarak uygulandı. Bu dönemde söz konusu marjlara yaklaşık 1 sent/litre nakliye masrafı da eklendi. Bu marjların o anki lira karşılığı ise motorin için 15 kuruÅŸ/litre, kurÅŸunsuz benzin 95 oktan için 18 kuruÅŸ/litre olarak gerçekleÅŸti.

Petrol Piyasası Kanunu ile birlikte, 1 Ocak 2005'ten itibaren fiyatlar serbest piyasada dağıtım ÅŸirketleri tarafından belirlenmeye baÅŸlandı. Ancak, serbestleÅŸme sonrasında piyasada aşırı yüksek fiyat uygulamasıyla karşılaÅŸma ihtimaline karşın; Kanunda fiyatın nasıl belirleneceÄŸine dair kriter getirildi ve fiyat belirlemesinde en yakın serbest piyasalardaki fiyat oluÅŸumu referans gösterildi.

Söz konusu Kanunda ayrıca, fiyatların rekabetçi ÅŸartlarda oluÅŸmadığı, belirtilen kritere uyulmadığı durumda ise EPDK'ya tavan fiyat belirleme görevi verildi.

Kanunun Kurula verdiÄŸi görev çerçevesinde Türkiye'deki akaryakıt fiyat oluÅŸumu 2005 yılından bu yanaEPDK tarafından takip ediliyor ve öngörülen kriterlerin ihlali durumunda önce ÅŸirketlere uyarı yapılıyor. Gerekli düzeltmenin yapılmaması halinde tavan fiyat belirleniyor.