Küçük heykellerle büyük mücadele

Heykel sanatçısı olan ve halen Brüksel'de yaÅŸayan Isaac Cordal, çimentodan yaptığı çoÄŸunlukla küçük heykelleriyle, dünyanın fiziksel gerçekliÄŸini göstermek için itirazlarını sanatla ortaya koyuyor. Eserlerini yalnızca galerilerde deÄŸil, doÄŸrudan sokaklarda da sergileyen Cordal'ın 2006'da Ä°spanya'da açtığı sokak sergisinden sonra bugüne kadar baÅŸta Londra, ??Berlin, Brüksel ve Viyana gibi çok sayıda Avrupa ülkesinde çalışmaları sergilendi. YaÅŸadığımız dünyada kapitalizmin yol açtığı kötülüklere sanatıyla dikkat çeken Cordal'la hem kendi sanatını hem de enikonu bugün dünyada olup bitenleri nasıl yorumladığını konuÅŸtuk. Sihirli ellere ve berrak bir zihne sahip olan Cordal'dan 'eleÅŸtiride zekâ' meselesinde öÄŸreneceÄŸimiz çok ÅŸey var. Çimentodan yaptığı küçücük heykellerini ÅŸehirlerde sergiliyor. 'Yaptığım ÅŸey, insanların dikkatini çekmeye çalışmak' diyen Cordal, hep birlikte dünyaya verdiÄŸimiz yıkımı, bizzat o yıkımın baÅŸ aktörü olan çimentoyla/betonla anlatıyor. Çimento güçlü çaÄŸrışımları olan güçlü bir sembol diyor Cordal.

ÅžEHÄ°RLER SANAT Ä°ÇÄ°N BÄ°R DEKOR

Her ne kadar sokak sanatçısı olarak tanımlasak da Isaac Cordal'ı aslında o bildiÄŸimiz sokak sanatçılarından biri deÄŸil. Zira yalnızca sokaklarda deÄŸil, eserlerini galerilerde de sergiliyor. Sokakta bulunmasını bir tercih olarak açıklıyor bize. Ä°lk yola çıktığında sokağı, heykelleri için büyük bir senaryo alanı ve bir dekor olarak kullanabileceÄŸini fark etmiÅŸ Cordal. Neden diye sorduÄŸumuzda, 'Çünkü sokak yaratmak için güzel bir yer' diyor. 'Zira sokaklar, günün yirmi dört saati açık ve üstelik girmek için ücret de ödemeniz gerekmiyor' diye ekliyor. Gelip geçen insanların görüp durmalarını saÄŸlayacak heykellerle insanlara kaybettiklerini ya da unuttuklarını hatırlatan Cordal, 'Sokakları, caddeleri sanat eserlerini sergilemek için sahne olarak kullanmak devasa bir pazarı ve gücü olan reklam sektörünün karşısında yaptıklarını duyurmak imkânı verir sana. Ben de bu imkânı kullanıyorum. Ve dünyanın pek çok ülkesinde, pek çok ÅŸehrinde bu ücretsiz sanat sergilerini açtım' diyor.

BATAN Ä°NSANLAR KAPÄ°TALÄ°ZMÄ°N BATIÅžINI SÄ°MGELÄ°YOR

Ä°nternette küçük bir tarama ile Cordal'ın hem kendi kiÅŸisel sitesine hem de albümlerine ulaÅŸmak mümkün. Takip edenler için görüleceÄŸi gibi Cordal'ın heykelleri arasında yere batmakta olan insanları gösterenler de var. Bu batış neyi simgeliyor diye sorduÄŸumuzda hiç duraksamadan 'Yere batan heykeller' diyor, 'Kapitalizmin çöküÅŸünü simgeliyor.' Ancak dikkatleri çekmek istediÄŸi yer de burada baÅŸlıyor, Cordal'a göre, bizim ellerimizle yarattığımız kapitalizmin, bizi sürüklediÄŸi kaosa yine bizim tarafımızdan gömülmesi gerekiyor. Aksi halde bugünün insanı için çıkış yok.

KAPÄ°TALÄ°ZM OBUR BÄ°R SÄ°STEM

Cordal'ın heykelleri arasına göze ilk çarpan sınıfın beyaz yakalıları da kapsayan genellikle orta yaÅŸlı, kravatlı, kel ve ellerinde umutsuzca para çantaları tutan insanlar olduÄŸunu söylemek mümkün. Kapitalizmin yeni dünyada ürettiÄŸi ilk sınıf olan bu sınıf yine kapitalizm tarafından aslında tüketilen de ilk sınıf. 'Kapitalizm, kolonyalizmin bugün sürdürülen modern ve daha iÅŸlevsel bir versiyonu sadece' diyen Cordal'a göre asla durmayan, dokunduÄŸu her ÅŸeyi yok eden bu sistem, politikacı ile suç yapılarını aynı masa etrafında anlaÅŸmaya dahil edecek bir sarmal kaos üretebiliyor. Modern köleler diyerek tanımladığı bu sınıf için, 'Kredi kartı kullanabiliyor olmaları köle olmadıklarını sanmalarına yol açıyor sadece. Bugün, yalnızca kentsel mobilyalara dönüÅŸen insanları, onları betimleyen küçük heykellerle onlara göstermeyi baÅŸardım. BetimlediÄŸim insanlar çoÄŸunlukla sokaklarda yaÅŸamayan insanlar ama kendilerine -her ÅŸey bittiÄŸinde- sokakta nasıl görüneceklerini de aktarıyorum' diyor.

SAVAÅž OYUNCAKLI KRALÄ°ÇE

Cordal'ın en popüler eserlerinden biri de kucağında savaÅŸ oyuncağı olan kraliçe heykeli. Heykel ÅŸehrin yaÄŸmur sularını kanalizasyona baÄŸlayan bir mazgalın hemen kenarına konulup fotoÄŸraflanmış. SavaÅŸlar için de itiraz ediyorsun ama bütün savaÅŸları kraliçe çıkarmıyor sonuçta diye sorduÄŸumda, 'Kesinlikle haklısın' diye cevap veriyor Cordal. 'Aristokrasi, kral ve kraliçelerin saraylardaki vazolar gibi dekoratif ÅŸeyler olduÄŸunu hiçbir zaman düÅŸünmedim. Dün de savaÅŸların sebepleriydiler bugün de. Barbarizm, her hafta tabloit gazetelerde çıkan melek yüzlü bir kıyafete bürünüyor. Bugünkü dünyada kötülüÄŸün kaynağı, daha çok şık baylar ve bayanlar. Krallar ve kraliçeler…' diyor. Kraliçeyi bir kenara bırakıp, kraliçenin eski çocukları Amerikalıların, dünyanın elliden fazla ülkesinde iÅŸgal askeri olduÄŸunu hatırlattığımızda sözünü esirgemiyor Cordal. Israrla bugünkü dünyanın deÄŸiÅŸebileceÄŸini öne sürüyor. Ve ekliyor, 'KliÅŸedir ama yine de söylemek zorundayım; deÄŸiÅŸim evde baÅŸlar...'

Ä°stanbul'da sergi açmak istiyorum

KonuÅŸmamızın sonunda Ä°saac Cordal kimdir sorusunun kısa cevabını istediÄŸimizde daha önce üzerine çalışılmış bir cevap veriyor bize, 'TaÅŸ devri zamanlarında yaÅŸayıp ölen ama iskeleti OrtaçaÄŸ Avrupa'sında bulunan ilkel bir insan. Farkımız var mı sence? Bir düÅŸünsene nelere ÅŸahitlik ediyoruz.' Dünyanın birçok ülkesinde eserlerini sergileyen Cordal'a kendisi Ä°stanbul'da da görmek istediÄŸimizi söylediÄŸimizde ise cevabı ÅŸöyle oluyor: 'Ä°stanbul'da bulunmayı ben de çok isterim. Ä°stanbul'u görmek ayrı bir deneyim olacaktır.'

DeÄŸiÅŸimin eÅŸiÄŸindeyiz

Ahlaki hiçbir otorite tanımayan politikacılar ve onların finansörleri kapitalist iÅŸadamları… Dünya uzun zamandır tersine dönüyor. O kadar ki atılacak küçük adımların artık tersine dönen bu çarkı düzeltemeyeceÄŸi yönündeki kanaatler insanların büyük kısmında hâkim kanaatler olmaya baÅŸladı bile. 'Bizler, kriz zamanında yaÅŸayan insanlarız. Kriz nedir, ne zaman ortaya çıkar?' diye soran Cordal, 'Eski rejim ölmek istemediÄŸinde, yenisi de uygulamaya koyulamadığında kriz gelir. Umuyorum ki deÄŸiÅŸimin eÅŸiÄŸindeyiz ve o bir gün gelecek… EÄŸer sorduÄŸun buysa evet, naçizane benim çalışmalarımın bu deÄŸiÅŸim için bir adım, belki daha fazlası olduÄŸunu düÅŸünüyorum' diyor.

Kültürel çeÅŸitlilik yokediliyor

Çimentodan yaptığı küçük heykelleriyle sadece bugün olanı deÄŸil, yarın -eÄŸer engellenmezse- muhtemel olacak olanı da haber vermek için kurgulayan Cordal, bazen bir düÄŸün, bazen bir piknik, bazen de oturma odasında yanyana oturup da birbirlerini görmeyen aile fertlerini iÅŸliyor. Cordal'ın eserlerinde en küçük birimden en yukarıdakine kadar dünyayı kaosa sürükleyen her baÅŸlığın eleÅŸtirisinin izlerini takip etmek mümkün. Dâhil olduÄŸumuz ve bizi saran ÅŸeylerin tamamını yansıtmaya çalışan Cordal, 'Eserlerimle henüz geliÅŸmekte olan ve yan etkileri toplumumuzda görülebilen süreci yansıtmaya çalışıyorum. Bazılarının yararına olan bu süreç hız kazandı. Böylelikle kültür çeÅŸitliliÄŸi, aynı tarih ve zamana sahip olmaya zorlanmış gözüküyor. Wall Street tutulması dediÄŸimiz ÅŸeye' diyor.