Engelliler acıma değil, engelsiz şehir istiyor

Engelsiz Hayat Dayanışma DerneÄŸi ve Engelsiz Hayat Aktivistleri 4 yıldır sürdürdükleri "engelsiz kentler, hayata bağımsız katılım, bir arada mutlu hayat için belediyelerle yüzleÅŸme eylemleri"nin Ä°stanbul'daki sonuçlarından bazılarını açıkladı.

Dernekten verilen ve Arkitera.com sitesinde yayımlanan bilgilere göre Türkiye’de her il veya ilçe nüfusunun yüzde 12,29'u, genel nüfusun da yaklaşık 9 milyonu çeÅŸitli sınıflarda engelli. Engellilikle ilgili konular, anne-baba-kardeÅŸ-eÅŸ ve çocukları ile yaklaşık 40 milyon kiÅŸiyi direkt ilgilendiriyor. 2004 ve 2005 yılında çıkarılan 5216 ve 5393 sayılı belediyeler kanunu ile 5378 sayılı engelliler kanununda engellilerin, engelli hale gelmiÅŸ yaÅŸlıların onlara bakan kiÅŸilerin ve ailelerinin hayatın her alanına eÅŸit katılabilmeleri için engelsiz eriÅŸilebilir ulaşılabilir mimari çevre düzenlemeleri baÅŸta olmak üzere belediyelere zorunlu görevler veriliyor.

Belediyeler kanun çıktıktan sonraki her mimari uygulama, toplu taşıma araçları, kamu binası, konut, sosyal alanlar, otel, lokanta, kafe vb. yerlerde engelsiz eriÅŸilebilir mimari tasarım ölçülerinin uygunluÄŸunu dikkate alarak ruhsatlandırmak, denetlemek ve inÅŸa etmek zorunda. Fakat 10 yıl geçmesine raÄŸmen uygulamada sıkıntılar yaÅŸanıyor. Belediyelere verilen süre Temmuz 2012’de bitti. Bu tarihte 3 yıl daha ek süre verildi. Buna raÄŸmen hala uygulamalar yanlış yapılıyor.

ENGELLÄ°LERÄ°N SORUNLARINDAN ÖRNEKLER

Engelsiz Hayat Dayanışma DerneÄŸi ve Engelsiz Hayat Aktivistlerinin mücadelesini verdiÄŸi birkaç örnek ÅŸöyle:

Kadıköy'de Engelsiz Hayat Dayanışma DerneÄŸi 2010 yılından bu yana Engelsiz Hayat Aktivistleri ile birlikte belediyenin engelleri kaldırması için defalarca sokak eylemleri yaptı, "acınma deÄŸil eÅŸit hayat hakkı" sloganıyla eylem yaptı. Kadıköy'de hala bir santimetre bile eriÅŸilebilirlik çalışması yapılmadı.

Kadıköy Merdivenköy mahallesinde oturan tekerlekli sandalye kullanıcısı Yasemin Hanım, binada komÅŸuları ile sorunlar yaşıyor. KomÅŸuları gerekli düzenlemelere izin vermedikleri gibi aÅŸağılama da yapıyorlar. Yasemin Hanım belediyeye defalarca baÅŸvurdu ancak sonuç alamayınca Engelsiz Hayat Dayanışma DerneÄŸi'ne baÅŸvurdu. Dernek belediyeye durumu bildirdi ancak maalesef bilgisiz yetkililer "Konu hukukidir bizim alanımız deÄŸildir" cevabı verdiler. Oysa konu belediyenin komÅŸuluk iliÅŸkilerini düzenlemesi ile çözülebilir bir durum.

Kadıköy SelamiçeÅŸme'de oturan Berna Hanım, apartmanının önündeki 3 basamak için komÅŸuları ile sorun yaşıyor. Öte yandan eylül ayı içinde Kadıköy Çarşı'da akülü sandalyesi ile alışveriÅŸ yapan Berna Hanım, sokaklardaki uygun olmayan rampa ve oval oluklar nedeniyle düÅŸüp saÄŸ omzunu çatlattı. Çok zor günler yaÅŸadı. Kadıköy Belediyesi hala orayı düzeltmedi.

Esenyurt'ta, eÅŸi ve kendisi kas hastası, engelli olan Deniz Bey, rahat eriÅŸim için satın aldığı dairenin giriÅŸindeki 3 basamaÄŸa rampa yaptırdı. Bina sahibi "rampa binanın deÄŸerini düÅŸürür" diyerek rampayı kırıp kaldırdı. Esenyurt Belediyesi konuyu hala çözmedi ve maalesef Deniz Bey mücadeleden bıktığı için evini satıp baÅŸka bir yere taşınmak zorunda kalıyor.

BeyoÄŸlu Belediyesi, Taksim Meydanı'ndan Tünel'e kadar olan mekanların eriÅŸilebilirlik sorunlarına hala çözüm saÄŸlamadı.

ÅžiÅŸli Belediyesi sınırlarında eriÅŸilebilirlik sorununa hala çözüm yok. Yapılan uygulamalar ise yanlış.

Esenler'de Mahmut Bey yıllar sonra bulduÄŸu iÅŸe apartman giriÅŸindeki 2 basamak yüzünden gidemiyor. Zorluklar yaşıyor. Esenler Belediyesi ise "binanın zaten ruhsatı yok bizim alanımıza girmiyor" diyor.

Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi'ne baÄŸlı toplu taşıma araçları ile ilgili sorunlar da devam ediyor. Ulaşım araçlarının çoÄŸunluÄŸunda uygun araçlar saÄŸlandı ancak yine bireysel zihniyet engeli var. Otobüs ÅŸoförleri engellilerin ulaşım araçlarına biniÅŸ ve iniÅŸleri konusunda kendilerine verilen eÄŸitimleri uygulamıyor. Otobüsü yatırmıyor, rampayı açmıyor, engelliyi görünce durakta durmuyor, engeli görülmeyen engelli kart sahiplerini aÅŸağılamaya devam ediyorlar.

Sadece Ä°stanbul da deÄŸil, Ankara, Bursa, Ä°zmir, Adana, Antalya, Konya, Kayseri, Erzurum, Samsun, Trabzon, Mersin, EskiÅŸehir yani Türkiyenin her yerinden ÅŸikayetler alınıyor. En çok ÅŸikayet konutlar, yaya yolları, okul ve iÅŸ yerleri ile sosyal mekanların mimari engelleri ile ilgili. Engelsiz tuvalet ve bebek bakım kabini sorunu da ÅŸikayetlerin üst sıralarında.

Dernekten yapılan açıklamada “Belediyelerde tüm çalışanlar ve mimarlar bir arada yaÅŸam eÄŸitimleri ve engelsiz kent eÄŸitimlerini almalıdırlar. Aksi halde engelleri kaldıramayız" deniliyor.