Ukrayna'da misket bombası bilmecesi

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü (Human Rights Watch), Ukrayna’nın doÄŸusunda isyancılar ile hükümet kuvvetleri arasındaki çatışmalarda, birçok ülkenin yasak kapsamına aldığı misket bombalarının kullanıldığına dair elinde güçlü kanıtlar olduÄŸunu açıkladı. Merkezi New York’ta olan Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü, bu bombaları hükümet kuvvetlerinin, yada Rusya’nın desteklediÄŸi ayrılıkçı güçlerin kullanmış olabileceÄŸini açıkladı.

Ukrayna hükümeti: 'Yasaklanmış silah kullanmadık'

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü’nun açıklamaları üzerine Ukrayna hükümetinin bir sözcüsü ordunun yasaklanmış silahlar kullanmadığını ve sivil bölgeleri de bombalamadığını bildirdi. Ä°syancılar tarafından ise herhangi bir açıklama gelmedi.

'Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü'nün raporu kuÅŸkulu'

Ukrayna Ordusu’nun AraÅŸtırma Merkezi’nden Anton Mihnenko, DW'ye yaptığı açıklamada, “Sivil toplum örgütlerinin, patlamalara misket bombasının sebebiyet verip vermediÄŸi ve bunların hangi taraftan gönderildiÄŸi gibi konuları doÄŸru deÄŸerlendirebilecek yüksek vasıflı elemanları bulunmadığını söyleyerek, Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü'nün raporuna iliÅŸkin kuÅŸkularını dile getirmiÅŸ oldu.

"Bomba içinde bomba" olarak bilinen misket bombası, hedefe atıldığında ana bombanın patlamasının ardından içindeki yüzlerce misket büyüklüÄŸündeki bombacıklar çok geniÅŸ alana yayılarak arka arkaya infilak ediyor. 200 kadar bombacığın bir futbol sahası kadar alanı ya da daha fazlasını etkisi altına aldığı, özellikle de sivil halk için büyük tehlike arz ettiÄŸi belirtiliyor. Çok sayıda ülke bu tür silahları yasaklamış durumda, ancak Ukrayna bu ülkeler arasında bulunmuyor.

'Elimizde güçlü kanıtlar var'

DoÄŸu Ukrayna’daki çatışma bölgelerinde yaptığı incelemeler sonucunda bir açıklama yapan Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü, büyük olasılıkla Ukrayna hükümetinin ekim ayında Donezk yöresindeki operasyonlarında çok sayıda misket bombası kullandığı ÅŸüphesinin güç kazandığını bildirdi. Bu tür bombaların kullanıldığı 12 vakanın belgelere geçtiÄŸini belirten Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü yetkilileri, saldırılarda en az 6 kiÅŸinin öldüÄŸünün, onlarca kiÅŸinin de yaralandığının tespit edildiÄŸini açıkladılar. Misket bombaları, yere düÅŸtüklerinde açtıkları tipik kraterler, etrafa saçılan parçalar ve taşıyıcı roket parçaları nedeniyle tespit edilebiliyorlar.

'Uluslararası, bağımsız bir kuruluÅŸ durumu araÅŸtırmalıdır'

Alman Federal Meclis Dış Ä°liÅŸkiler Komisyonu’ndan sosyal demokrat politikacı Gernot Erler, Ukrayna askeri yetkililerinin suçlamaları geri çevirmesinin inandırıcılığı olup olmadığı ÅŸeklindeki bir soruya ÅŸu yanıtı verdi: “Öncelikle bu konuda Alman hükümetinin bilgisi olmadığını söyleyeyim. Ama Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü Human Rights Watch ciddi bir kuruluÅŸtur ve bu konuda New York Times gazetesi ile iÅŸbirliÄŸi de yapmıştır. Yani Ukrayna hükümetine karşı olunduÄŸu gibi bir ÅŸüphe bulunmamaktadır. Bu anlamda durumun aydınlatılmasına büyük ihtiyaç vardır ve her halükârda uluslararası, bağımsız bir mercinin durumu araÅŸtırması talep edilmelidir.”

Peki, misket bombası, ya da daha önce kullanılan baÅŸka türlü silahlar olsun, Ukrayna bu tür bir incelemeye izin vermeye yanaşır mı, yoksa olayı görmezden mi gelir? Gernot Erler bu konuda da ÅŸöyle konuÅŸtu: “Ä°nsan hakları ihlallerini ilk kez duymuyoruz. 20 Åžubat'ta Ukrayna'nın baÅŸkenti Kiev'deki Maidan'da açılan ateÅŸ sonucunda 100 kiÅŸinin ölmesi, 2 Mayıs'ta Odessa'da 42 kiÅŸinin bir sendika binasında hayatını kaybetmesi, Malezya havayollarına ait bir yolcu uçağının düÅŸürülmesi ve ÅŸimdi de misket bombası konusu… Ukrayna ile iyi bir ortak gelecek oluÅŸturmak istiyorsak, bu tür cinayetlerin cezasız kalmasının önüne geçmek durumundayız; yani bu iddiaların aydınlatılması gerekiyor. Tüm tarafların bundan çıkarı olması lazım.”

Poroschenko: 'İddiaları araştıracağız'

Bu arada Ukrayna Devlet BaÅŸkanı Petro Poroschenko, sivil halkın yaÅŸadığı yörelerde misket bombası kullanıldığı yönündeki Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü’nun iddialarına karşılık, “bu iddiaları araÅŸtırıcağız” diye yanıt verdi. Öte yandan Alman hükümeti de Ukrayna’da misket bombası kullanıldığına dair iddiaların bağımsız bir kuruluÅŸ tarafından mutlaka aydınlatılması gerektiÄŸini bildirdi.

© Deutsche Welle Türkçe