"Türkiye yalnızlığa itildi"

IŞİD ile mücadelede uluslararası askeri ve diplomatik trafiÄŸin merkezinde yer alan Türkiye’nin, bu mücadelede nasıl bir rol izleyeceÄŸi tam bir muammaya dönüÅŸtü. ABD yönetimi Türkiye ile iÅŸbirliÄŸini güçlendireceÄŸini duyursa da Ankara'nın sınırda uçuÅŸa yasak ve tampon bölge oluÅŸturulması isteÄŸine henüz somut bir yanıt alamaması dikkat çekiyor. Deutsche Welle’ye konuÅŸan uzmanlara göre; Ankara’nın uluslararası koalisyonla nasıl bir iÅŸbirliÄŸine gireceÄŸi konusundaki merak da ‘ÅŸüpheli ve sıkıntılı’ bir bekleyiÅŸe dönüÅŸtü.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in Ankara’daki temaslarının hemen ardından IŞİD’le mücadele eden ABD öncülüÄŸündeki uluslararası koalisyonun özel temsilcisi General John Allen da Türk yetkililerle biraraya geldi. GörüÅŸmelerde Türkiye’nin uluslararası koalisyonla iÅŸbirliÄŸini daha da ileriye taşıması gerektiÄŸi konusunda anlaÅŸan tarafların ‘büyüyen IŞİD tehdidine karşı daha hızlı hareketin yollarını bir an önce bulmak’ üzerinde de konuÅŸtuÄŸu kaydedildi. Allen’in temaslarının hemen ardından ABD DışiÅŸleri Bakanlığı’ndan “Türkiye ile iÅŸbirliÄŸi’nin güçlendirilecek” açıklamasının gelmesi de dikkat çekti.

Ä°ÅŸte Amerika bu amaçla, IŞİD’e karşı bir askeri plana ÅŸekil vermek için Türkiye’ye önümüzdeki haftaya askeri bir heyet yollayacağını duyurdu. IŞİD’le mücadelede sınırda uçuÅŸa yasak ve tampon bölge oluÅŸturmanın ÅŸart olduÄŸunda ısrar eden Ankara, önümüzdeki hafta ABD’den gelecek askeri heyetle bu bölgeler konusunu teknik ayrıntılarıyla deÄŸerlendirmeyi hedefliyor. DeÄŸerlendirmelerde Suriye’ye olası bir kara harekâtının da gündeme gelebileceÄŸini belirten Türk diplomatik kaynaklar, “Türkiye’nin tek başına kara harekâtına giriÅŸemeyeceÄŸini Batılı müttefiklerin anlaması ne yazık ki zaman alıyor” yakınmasında bulunuyor.

“ABD iÅŸi sürüncemeye bırakıyor”

Peki, kendi içinde ‘uçuÅŸa yasak ve tampon bölge’ konusunu tartışmaya bile açmayan NATO ile Türkiye’nin önümüzdeki dönem için ortak harekât planı nasıl ÅŸekillenebilir? Ankara, ABD yönetimini kara harekâtı konusunda ikna edebilir mi? ODTÜ Uluslararası Ä°liÅŸkiler Bölümü BaÅŸkanı Hüseyin BaÄŸcı, Deutsche Welle’nin sorularını yanıtlarken, OrtadoÄŸu’da ‘iÅŸgalci güç’ diye bilinen Amerika’nın, Türkiye’yi de aynı konuma sokma niyeti olduÄŸunu iddia ediyor. “Bu yüzden de Türkiye’yi kendi başına hareket etmeye zorluyor. ABD’nin kendisi sorumluluk almak istemiyor” diyen BaÄŸcı, ABD’den gelecek askeri bir heyetle yapılacak görüÅŸmelerden de bir sonuç çıkmayacağını düÅŸünüyor.

IŞİD ile mücadelenin ‘çok kritik’ bir noktaya geldiÄŸini ve Türkiye’nin çok dikkatli davranması gerektiÄŸini belirten BaÄŸcı ÅŸöyle konuÅŸuyor: “Aslında NATO da biliyor ki; IŞİD ile mücadelenin daha etkin olması için Türkiye’nin dediÄŸi gibi uçuÅŸa yasak ve güvenli bölgenin bir an önce ilan edilmesi gerekiyor. Ama kendi içlerinde tartıştıkları bile yok. Amerika da iÅŸbirliÄŸinin güçleneceÄŸini söyleyip, Türkiye’yi daha da yalnızlığa itmekten baÅŸka bir ÅŸey yapmıyor. Gelinen noktada IŞİD ile mücadelede Türkiye yalnızdır ve ABD de bu mücadeleyi sürüncemeye bırakmıştır. Washington yönetimi gerçekten Türkiye’yi anlasaydı, ÅŸu ana kadar çoktan kara birliklerini Suriye sınırına konuÅŸlandırırdı. Ellerinde Türkiye’nin tezkeresi de var ama somut olarak yaptıkları hiçbir ÅŸey yok.”

Hüseyin BaÄŸcı, Türkiye’nin tek başına bir ‘iÅŸgalci güç olup, olmama’ konusunda çok dikkatli olması gerektiÄŸini belirtirken, “Tek başına kara harekâtına giriÅŸmeyiz” mesajının çok yerinde olduÄŸunu vurguluyor. BaÄŸcı, “Bu mesajın üstüne de hiçbir yabancı kuvvet ile deÄŸerlendirme yapılmamalı. ABD’nin tek amacı Türkiye’nin kafasını karıştırmak. ABD ile yapılacak görüÅŸmelerde nasıl bir ortak plan çıkmayacağını hep birlikte görürüz” diyor.

“Kimsenin yol haritası yok”

Uluslararası Stratejik AraÅŸtırmalar Kurumu (USAK) Amerika Merkezi BaÅŸkanı Mehmet Yegin de Deutsche Welle’ye konuÅŸuken, Hüseyin BaÄŸcı’nın görüÅŸlerine benzer düÅŸünceler dile getiriyor ancak olayın çok daha ‘sorunlu bir yönüne’ dikkat çekiyor. “Hâlihazırda bir IŞİD tehdidi var ama kimsenin uzun vadeli bir stratejisi, yol haritası yok” diyen Yegin, bu durumu da ‘büyük bir kargaÅŸa’ olarak nitelendiriyor. ABD’nin, uluslararası koalisyon oluÅŸtuktan sonra hiçbir somut adım atamadığına iÅŸaret eden Yegin, NATO’dan gelen “Türkiye’yi koruruz” açıklamasının da ‘makul hiçbir ÅŸeye’ gönderme yapmadığını dile getiriyor.

“NATO zaten Türkiye'yi korumak zorunda. Türkiye, NATO'nun bir üyesi. Bunu dile getirmenin kimseye faydası yok. Ama görüyoruz ki, 27 NATO ülkesinden çoÄŸunun Suriye konusunda ciddi çekinceleri var. Koalisyonun nasıl iÅŸleyeceÄŸine dair NATO üyelerinin net bir yaklaşıma ulaÅŸması lazım artık” diyen Yegin, bu noktada Türkiye ile ABD’nin iÅŸbirliÄŸini geliÅŸtirmek için nasıl bir ortak plan geliÅŸtireceÄŸinin de ‘ÅŸüpheli’ olduÄŸunu söylüyor.

Mehmet Yegin, ABD’nin Türkiye ile nasıl bir ortak plan yaparsa yapsın, Suriye’ye kara birlikleri göndermek ya da sınıra asker konuÅŸlandırmaktan kaçındığını ortaya koyduÄŸunu belirtirken, bu noktada Türkiye’nin her planda daha dikkatli olması gerektiÄŸini savunuyor. Türkiye’nin tek başına kara birliklerini Suriye’ye göndermesinin hem riskli hem de Arap milliyetçiliÄŸinin göbeÄŸinde yer alan bir ülke olan Suriye ve çevresinde sorgulanabilir olduÄŸunu anlatan Yegin, uluslararası koalisyonun IŞİD ile mücadele planını hızlıca netleÅŸtirmesinde fayla olacağını belirtiyor.

© Deutsche Welle Türkçe