Suriye petrolü toprağa akıyor

Suriye'de Baas rejimi, terör örgütü IŞİD ve Kürtler arasında paylaşılamayan Kamışlı ilinin Rimelan kasabası, ülkede en zengin petrol yataklarının bulunduÄŸu bölge olarak biliniyor. Kürtlerin kontrolünde tuttuÄŸu bölgedeki bin 200 kuyunun büyük bölümünde çatışmalar nedeniyle üretim yapılamıyor. Çıkartılan petrolün büyük bölümü yine topraÄŸa akıyor.

Suriye'de petrolün bulunduÄŸu sahalara girdi ve "at başı" denilen ve petrol pompalayan araçları görüntülendi.

Suriye'deki petrol rezervinin yüzde 36’sı, Kürtlerin yaÅŸadığı ülkenin kuzey bölgesinde yer alıyor. Ancak Suriyeli Kürtler, hem iç savaÅŸ hem de yeterli imkanları olmadığı için petrolü rafine edip satamıyor. Yüzlerce kuyudan çıkartılan petrolün sevk edildiÄŸi depolarda yer yok. Bu nedenle sadece yüzeye yakın petrol rafine ediliyor. Mazot ve benzin için gerekli rafine iÅŸlemi yapıldıktan sonra geri kalan tüm petrol tekrar topraÄŸa akıtılıyor.

Rimelan kasabasındaki petrol sahasının uzunluÄŸu 100, geniÅŸliÄŸi ise 80 kilometre civarında. Bu alanın tamamında kalitelipetrol çıkıyor. Türkiye’nin Mardin ilinin Nusaybin ilçesinin hemen güneyinde yer alan Kamışlı’dan baÅŸlayan petrol sahası Deyr üz-Zor ve Irak’ın Musul iline baÄŸlı Sincar (Åžengal) ilçesi sınırlarına kadar uzuyor. Epeyce geniÅŸ olan petrol sahasında çok sayıda küçük ölçekte rafine iÅŸlemi yapılması için kurulan tesisler bulunuyor. Fakat bunların çoÄŸu bakımsızlık nedeniyle artık iÅŸ göremiyor.

RUS UZMANLARI VE REJÄ°M BEKÇÄ°LERÄ°

Rimelan, petrol zengini bir bölge olduÄŸu için Baas rejimi, burasıyla özel ilgilenmiÅŸ. YerleÅŸim birimi, rejimin güçlü olduÄŸu dönemde Suriye’nin gözde ilçesi olarak biliniyor. Burada petrol iÅŸinde çalışan mühendisler ve güvenliÄŸinden sorumlu üst düzey askeri komutanlar için inÅŸa edilen lüks siteler ve villalar bulunuyor. Söz konusu evlerde baÅŸta Rus petrol uzmanları olmak üzere rejimin bekçileri kalıyordu.

Ancak dört yılı aÅŸan iç savaÅŸ ve çatışmalar nedeniyle bölgede durum tamamıyla deÄŸiÅŸti. Artık bölge, Demokratik Birlik Partisi’nin (PYD) elinde. Ama petrol yönetimi, 6 partinin dahil olduÄŸu Demokratik Toplum Hareketi (TEV-DEM) ile geçen aylarda ilan edilen, bünyesinde 14 siyasi parti ve 52 sivil toplum kuruluÅŸunun yer aldığı Cizre (Cezire) Kantonu eliyle gerçekleÅŸtiriliyor.

Kantonun ekonomiden sorumlu bakanı yüksek petrol mühendisi Abdurrahman Hemo, yaptığı açıklamada, Kürtlerin bölgelerindeki petrolü, enerjiye ihtiyacı olan komÅŸusu Türkiye baÅŸta olmak üzere dünya devletlerine satmak istediklerini söyledi.

Bölgede kurulan Suriye Ekonomi GeliÅŸtirme Merkezi BaÅŸkanlığını da yürüten Hemo, ülkedeki petrol rezervinin yüzde 36’sına sahip olduklarını belirtti.

Hemo, Suriye’nin petrol rezervine iliÅŸkin rakamı vermek istemese de son iki yıldır kendi bölgelerinde gerçekleÅŸtirdikleri üretimle, benzin, mazot ihtiyaçlarını giderdiklerini ve bağımlılıktan kurtulduklarını ifade etti.

BÄ°N 200 PETROL KUYUSU

“Baas rejimi 45 yıldır tüm zenginliklerimizi aldı ancak bölgemiz için bir ÅŸey yapmadı” diyen Hemo, ÅŸunları kaydetti:

“ Petrol zenginliÄŸinin tamamı Suriye’nin güneyi için akıtıldı. Åžu anda burası merkezi yönetimden kopmuÅŸ. Rejim de burada yok denilecek niteliktedir. Artıkpetrol yönetimi bizim elimizde. Petrolümüz çok temizdir. Bölgemizde hali hazırda bin 200 kuyu mevcut. Bunların tamamı faaldir. Ama biz tüm kuyuları iÅŸletmiyoruz. Sadece kendi ihtiyacımızı karşılayacak kadarını çalıştırıyoruz.”

Türkiye’nin, Suriye’nin Kürt bölgesindeki tüm varlıklara iliÅŸkin bilgi sahibi olduÄŸunu ancak petrolün satılması için kendilerine kapıları açmamasına üzüldüklerini dile getiren Hemo, “Türkiye ile ÅŸimdiye kadar aramızda bir geliÅŸme olmadı” dedi.

Hemo, ihtiyaçları kadar petrol çıkartıp rafine edebildiklerini belirterek, ÅŸöyle devam etti:

“Rezervimizin ancak yüzde 3’ünü kullanabiliyoruz. Daha fazlasını çıkarmak ÅŸimdilik iÅŸimize gelmiyor. Åžu anda mazotumuz sudan ucuz. Bir litre su 75, bir litre mazot ise sadece 35 Suriye lirasıdır. Halkımızın enerji ihtiyacını karşılıyor ve kimseye muhtaç etmiyoruz. Tam kapasiteyle bin 200 kuyunun iÅŸletilmesi durumunda bölgemiz ekonomik açıdan ÅŸaha kalkar.”

SÄ°YAH GÖLLER

KereçoÄŸ ve Gir-ziro denilen bölgedeki rafineride görev yapan petrol mühendisi Muhammed Ömer ise ayrıştırma iÅŸlemlerinin çok ilkel yöntemlerle yapıldığını ifade etti.

Petrol ürünlerinin saymakla bitmediÄŸini belirten Ömer, ÅŸimdilik ham petrolden LPG, mazot ve benzin elde ettiklerini aktardı. Petrolün diÄŸer ürünlerinden istifade edebilmek için ise yeterli imkanlara sahip olmadıklarını aktaran Ömer, “Åžu anda Rojava’da iki çeÅŸit benzin satılıyor. Birini biz rafine edip piyasaya sunuyoruz diÄŸeri ise Åžam’dan geliyor. Benzinimizin kalitesi düÅŸük olduÄŸu için ucuz. Litresi yaklaşık 70 cent. Åžam’dan gelen benzinin litresiyse 2 dolardır” dedi.

OPEC verilerine göre Suriye’nin petrol rezervi 2,5 milyar varil. Bunun yaklaşık 800 milyon variline Suriyeli Kürtler sahip. Suriye savaÅŸtan önce yılda 3,1 milyar dolarlık petrol ihraç ediyordu.

Kürt bölgesindeki her kuyunun yanında adeta siyah göller oluÅŸmuÅŸ vaziyette. KendiliÄŸinde yeryüzüne çıkıp akan petrolün yanı sıra belli bir aÅŸamadan geçen kısmı da Kürtler için bir sorun. Zira Kürtler, LPG, Mazot ve benzin elde etmek için iÅŸlemden geçirdikleri ham maddenin geri kalanını için dev çukurlar açıyor ve buralara boÅŸaltıyor. Bu nedenle bölgede oluÅŸturulmuÅŸ onlarca petrol gölü bulunuyor.