Bensouda: Filistin Yönetimi Soruşturmayı Engelliyor

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) baÅŸsavcısı Fatou Bensouda, Filistin Yönetimi’nin Ä°srail’in Gazze’ye gerçekleÅŸtirdiÄŸi 51 gün süren saldırılarda savaÅŸ suçu iÅŸlendiÄŸi iddialarını araÅŸtırmak için bir soruÅŸturmanın açılmasını engellediÄŸini söyledi.

Bensouda, Al Jazeera istihbarat ve araÅŸtırma biriminin ele geçen gizli bir belgede, Ä°srail’in savaÅŸ suçu iÅŸlediÄŸi iddialarını araÅŸtıracak bir soruÅŸturmanın açılması için Filistin Yönetimi'nden gereken onayın alınmadığının görüldüÄŸünü belirtti. 

25 Temmuz tarihinde Filistin Adalet Bakanı Salim Sakka, Fransız bir kuruluÅŸ aracılığıyla mahkemeye bir mektup göndererek Ä°srail’in iÅŸlediÄŸi savaÅŸ suçlarından dolayı yargılama sürecinin baÅŸlatılmasını istemiÅŸti.

Ancak, UCM’nin soruÅŸturma açabilmek için baÅŸvuran ülkenin devlet baÅŸkanı veya dışiÅŸleri bakanının onayını resmi bir ÅŸekilde alması gerekiyor. Bu durumda Filistin Yönetimi'nden hâlâ resmi onayın gelmemesi, savaÅŸ suçu iddialarının mahkemeye götürülmesini engelliyor.

'Riyad Maliki hiç onay vermedi'

Lahey'de 7 yıl savcılık görevinde bulunmuÅŸ Geoffrey Nice'e göre, Al Jazeera'nin ulaÅŸtığı belge "Filistin Yönetimi'nin Adalet Bakanı tarafından yazılan mektuba ya hiç onay vermediÄŸini ya da sonradan fikrini deÄŸiÅŸtirdiÄŸini gösteriyor" dedi.

Nice, Filistin Yönetimi'nin hiçbir ÅŸey yapmama kararının DışiÅŸleri Bakanı ile yapılan toplantıdan çıktığını belirtti. Filistin Yönetimi DışiÅŸleri Bakanı Riyad Maliki, 5 AÄŸustos'ta Lahey'de bulunan UCM'yi ziyaret etmiÅŸ ve mahkeme çıkışında Ä°srail'in Gazze'ye saldırısında savaÅŸ suçu iÅŸlediÄŸine dair 'açık kanıtlar' olduÄŸunu söylemiÅŸti.

ABD'li yetkililer daha önce Ä°srail ile Filistin arasında yürütülen barış müzakereleri çerçevesinde Filistin Yönetimi'ni Ä°srail aleyhine UCM'de dava açmaması konusunda ikna etmiÅŸti.

Ancak özellikle müzakerelerin sekteye uÄŸramasının ardından Filistin Yönetimi bazı BM anlaÅŸmalarına taraf olmak amacıyla baÅŸvuru mektubu göndermiÅŸ ve Ä°srail'in UCM'de yargılanması için de girÅŸimlerde bulunmuÅŸtu. 

Gazze'de 51 gün süren Ä°srail saldırılarında büyük çoÄŸunluÄŸu sivil 2150'den fazla Filistinli'nin hayatını kaybetmesi ve evlerinden olan sivillerin sığındığı BM okullarının dahi bombalanması konuyu yeniden gündeme taşıdı. 

Ä°ç soruÅŸturma UCM'yi engelleyebilir

10 Eylül'de Ä°srail Gazze'deki bazı saldırılara dair soruÅŸturma açtığını açıklamıştı.

Ä°srail ordusundan yapılan açıklamada, Ä°srail Genelkurmay BaÅŸkanı Binyamin Benny Gatz’ın, Gazze saldırısı esnasında yaÅŸanan "istisnai" durumlar için soruÅŸturma açılması talimatı verdiÄŸi bildirildi.

Ä°srail ordusunun, Gazze Åžeridi'nin Refah kentinde sığınmacıların bulunduÄŸu BirleÅŸmiÅŸ Milletler Filistinli Mültecilere Yardım KuruluÅŸu'na (UNRWA) ait bir okula 4 AÄŸustos’ta düzenlediÄŸi saldırıda 14 Filistinli hayatını kaybetmiÅŸ, 50'den fazla kiÅŸi yaralanmıştı.

Uluslararası kanunlara göre, UCM sadece bir ülkenin kendi iç soruÅŸturmasını yürütemediÄŸi belirlenmiÅŸse duruma müdâhil olabiliyor.

Uluslararası hukuk uzmanı Rodney Dixon'a göre, "UCM savcılarının dikkatinin bundan sonra Ä°srail'in saÄŸlıklı bir soruÅŸturma yürütüp yürütemediÄŸine yoÄŸunlaÅŸmasından dolayı UCM'nin soruÅŸturması ertelenebilir. Dixon, 'EÄŸer Ä°srail'in soruÅŸturmadaki gereklilikleri yerine getirildiÄŸine kanaat getirilirse o zaman savcı soruÅŸturma yetkisini kaybedebilir" diye konuÅŸtu.

Filistin DışiÅŸleri Bakanı Maliki ve Filistin Yönetimi'nin Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne neden resmi olarak soruÅŸturma talebini içeren mektubu göndermediÄŸi bilinmiyor. 

FÄ°LÄ°STÄ°N VE UCM

Ocak 2009: Filistin Yönetimi, UCM'ye katılmak için baÅŸvuruda bulundu.

Nisan 2012: UCM, Filistin Yönetimi'nin baÅŸvurusunu reddetti.

Kasım 2012: Filistin Yönetimi, BM tarafından üye olmayan 'gözlemci devlet' olarak kabul edildi. UCM ise Filistin Yönetimi'nin üyelik için UCM'ye baÅŸvurabilecek konuma geldiÄŸini açıkladı.

25 Temmuz 2014: Filistin Yönetimi Adalet Bakanı Salim Sakka, UCM'ye Ä°srail'in Gazze'ye gerçekleÅŸtirdiÄŸi saldırılarda savaÅŸ suçu iÅŸlediÄŸi iddialarını araÅŸtırmak için soruÅŸturma açmasını istteyen bir mektup gönderdi.

5 AÄŸustos 2014: Filistin Yönetimi DışiÅŸleri Bakanı Riyad Maliki, UCM' savcılarıyla görüÅŸmek için Lahey'e gitti. Maliki, "Filistinlilerin savaÅŸ suçlarına karşı adaletin yerini bulması için elinden geleni her ÅŸeyi yapmaları gerekir" dedi.

14 AÄŸustos 2014: UCM BaÅŸsavcısı Fatou Bensouda, gizli mektubunda Filistin DışiÅŸleri Bakanı'nın, hükümetinin 25 Temmuz'da UCM'ye gönderdiÄŸi bildiriyi resmi bir ÅŸekilde onaylamadığını, mahkemenin BaÅŸkan ya da DışiÅŸleri Bakanı'nın onayı olmadan soruÅŸturma açamayacağını belirtti.

Al Jazeera