Çin, Urumçi'den Müslüman Uygurları kovuyor

Çin iÅŸgal yönetiminin DoÄŸu Türkistan’ın baÅŸkenti Urumçi’den yerleÅŸik Müslüman Uygur Türklerini bahaneler ve gerekçeler uydurarak göçmeye zorladıkları, kabul etmeyenleri ise Ä°srail yöntemini kullanarak evlerini buldozerlerle yıkarak kovdukları bildiriliyor.

Adının açıklanmasını istemeyen bir Urumçi sakini özellikle 5 Temmuz 2009’daki Urumçi katliamından sonra Çin iÅŸgal yönetiminin ÅŸehri Uygurlardan temizleme politikasını sistemli ve sürekli hale getirdiÄŸi, bunu çeÅŸitli bahaneler ve gerekçeler öne sürerek ve zamana yayarak gerçekleÅŸtiÄŸini ifade ediyor.

Urumçili Uygur, Çin’in bu konudaki ilk icraatının Urumçi’ye diÄŸer illerden gelen ve tamamını Müslüman Uygurların oluÅŸturduÄŸu, geçmiÅŸte at yarışlarının yapıldığı büyük bir alan iken, daha sonra Uygurlar tarafından gecekondu ÅŸeklinde oluÅŸturdukları ve Uygur gettosu olarak tanımlanan At Beygisi (at yarışı) bölgesini yıkmak olduÄŸunu belirtiyor. Önceleri devlete ait bu arsalar üzerine yapılan evlerin yasal olmadığı ve yeni tesislerin yapılacağı öne sürülerek burayı boÅŸaltmaları talep edilmiÅŸ. Buna uymayan ve direnenlerin ise hapsedildiÄŸi ve evlerinin iÅŸ makinaları ile tahrip edildiÄŸini belirtiyor. Bu bölgede oturanların DoÄŸu Türkistan’ın Altışehir diye tabir edilen güney bölgeleri halkından oluÅŸtuÄŸunu bildiren Urumçi sakini, 2009’daki Urumçi olaylarında protesto eylemlerine katılanların büyük çoÄŸunluÄŸunun bu bölgede oturan Uygurlar olduÄŸu ve Çin’in muhtemel protesto eylemlerinde bunların tekrar rol almasından korktukları için bunu yaptıklarını düÅŸündüÄŸünü söylüyor.

Çin’in bölgeyi Müslüman Uygurlardan temizlerken, aynı zamanda 5 Temmuz 2009’un intikamını evlerini baÅŸlarına yıkarak, onları evsiz barksız ve iÅŸsiz duruma düÅŸürerek ortada bırakmak suretiyle aldıklarını ifade ediyor. Burada yerleÅŸik Uygurlarda dini ve milli deÄŸerler ve duyguların çok güçlü olarak yaÅŸandığını söyleyen Urumçi sakini, bu insanların genellikle fakir, gündelikçi, küçük esnaf ve seyyar satıcılardan oluÅŸtuÄŸunu ve memleketlerinde kendilerine iÅŸ ve aÅŸ imkan verilmediÄŸi için Urumçi’ye göçmek zorunda kaldıklarını belirtiyor.

Geçen Ramazan ayında iftar düzenledikleri ve cemaatle teravih kıldıkları ve diÄŸer ibadet organizasyonları düzenlendiÄŸi için bir çok Uygur ve Çinli Müslüman (Tungan)’ın buradan tutuklanarak götürüldüÄŸünü anlatan Urumçi sakini, bu bölgenin Urumçi’de yaÅŸayan Uygurlar için çok önemli olduÄŸunu de ifade ediyor.

Ä°ÅŸgalci Çin’in bu bölgedeki Uygur evlerini yıkarken, küçük ev eÅŸyaları satan, tamircilik ve benzeri meslekler yapanların de bu uygulamadan nasibini aldıklarını, Çin’in dükkanlarda bulunan eÅŸyaların alınmasına dahi müsaade etmediklerin molozlarla birlikte yüzbinlerce yen tutarındaki emtianın de molozlarla birlikte çöpe atıldığına bizzat ÅŸahit olduÄŸunu bildiriyor. Kücük seyyar esnafın yaÅŸ mevya ve sebze sattıkları el arabalarının de kırılarak götürüldüÄŸünü, buna itiraz edenlerin 6 ay -1 yıl arasında deÄŸiÅŸen hapisle cezalandırıldıklarını söylüyor.

Urumçi’de ticaretle uÄŸraÅŸan Uygur tüccar, sanayici ve iÅŸadamlarının da çeÅŸitli bahaneler ile Urumçi’den gitmelerini isteyen Çin’in bu konudaki uygulamalarını ÅŸöyle anlatıyor:

“Dükkan ve iÅŸyerine önce hemen her gün çeÅŸitli birimlerden polisler geliyor ve çeÅŸitli sorular sorarak kendilerini terör ve ÅŸiddet olayları ile ilintili göstermeye çalışarak tehdit ediyorlar. Daha sonra devreye maliye ve vergi birimleri giriyor. Hesaplarını ve defterleri kontrol ediyorlar. Vergi kaçırdıklarını ve yasa dışı ticari faaliyetlerde bulunduklarını iddia ederek, bunun cezasının onların ödeyemeyecekleri kadar büyük rakamlar olduÄŸunu söylüyorlar .Daha sonraki günlerde ise, dükkan ve iÅŸyerlerini kapatarak Urumçi’den gitmeyi kabul etmeleri halinde bu cezaların iptal edileceÄŸini söylüyorlar. Bunlar da ömür boyu ödemeyecekleri bu mali cezalardan kurtulmak için dükkan ve iÅŸyerlerini kapatarak Urumçi’den gitmek zorunda kalıyorlar.

Ancak bu durumdan etnik Çinli göçmenlerin de zarar gördüklerini iddia ederek yönetime itiraz ettikleri bildiriliyor. Åžöyle ki, DoÄŸu Türkistan üzerinden Pakistan ve Türkistan Cumhuriyetlerine yapılan ticaret tamamen Uygurların elinde olup, dil, mal seçiminde ve alışkanlıklar baÄŸlamında Uygurlar bunu çok iyi biliyorlar. Aldıkları malı da bu kriterlere göre seçiyorlar. Çinli tüccarlar ise bunu bilmedikleri ve kültürel olarak onlara yabancı oldukları için mal seçiminde yanlışlara düÅŸüyorlar ve neticede zarar ediyorlar. Bu sebeple Orta Asya ticaretinde Çinli göçmen tüccarlar malları satılmadığı ve geri döndüÄŸü için pek baÅŸarılı olamıyorlar. Bu durumdan da yönetim nezdinde ÅŸikayette bulundukları ifade ediliyor.

Bu uygulamalar gösteriyor ki; DoÄŸu Türkistan’daki Çin iÅŸgal idaresinden sadece Müslüman Uygurlar deÄŸil, aynı zamanda bu bölgeye yerleÅŸmeleri ve demografik yapıyı Çinlilerden yana deÄŸiÅŸtirmek için zorla göç ettirilen Çinli göçmenler de aynı ÅŸekilde etkileniyor.”

Urumçi sakini Çin yönetiminin bu uygulamalardan neleri amaçladığı yolundaki sorumuzu ÅŸöyle cevaplandırdı:

“Bence Çin’in ilk amacı baÅŸkent Urumçi’yi bu tür demografik dönüÅŸtürmeler ile tamamen bir Çin kenti haline getirmektir. Çin son zamanlarda büyük propagandalarla maskeleyip ‘Batı Bölgesini Açma’ projesini yürütüyor. Bu projenin gerçek amacı ise, DoÄŸu Türkistan’ı merkez üssü yaparak bu topraklar üzerinden, Türkistan Cumhuriyetleri ve Ä°slam coÄŸrafyasına taÅŸmak, yerleÅŸmek ve hakim olmak gibi tarihi emellerini gerçekleÅŸtirmek için engel olarak gördüÄŸü Müslüman Uygurları uzaklaÅŸtırmak ve Uygurların yaÅŸamadığı ve mevcut olmadığı bir üs- ÅŸehir oluÅŸturmaktır. Bir diÄŸer amaç ise bu projeyi gerçekleÅŸtirmek için Urumçi’yi dış dünyaya açmaya çalışmaktır. Son zamanlarda yabancı yatırımcılar bölgeye üÅŸüÅŸmüÅŸ durumdadır. Yabancıların ve bunlara paralel olarak bu ÅŸehre gelen medyadan Uygurları izole etmek, ve onların yok saymalarını temin etmektir. 9 Temmuz 2009 olaylarında olduÄŸu gibi Uygurların protesto ve karşı koymalarını ve DoÄŸu Türkistan sorununun uluslararası sorun haline gelmesini önlemektir.”

kaynak: dünya haber