Krizler Gölgesinde NATO Zirvesi

Zirvede ağırlıklı gündemi Ukrayna kriziyle Irak ve Suriye’deki IŞİD tehdidinin oluÅŸturması bekleniyor.

Uçağı bir Ä°ngiliz askeri üssüne inen Obama, dün Estonya’nın baÅŸkenti Talinn’de Estonya, Letonya ve Litvanya cumhurbaÅŸkanlarıyla bir araya gelmiÅŸti. Rusya’nın Ukrayna topraklarını kısmen iÅŸgal etmesi, artık NATO üyesi olmalarına raÄŸmen bu üç Baltık cumhuriyetini ciddi ölçüde kaygılandırıyor. Rusya, aynı Ukrayna gibi dağılan Sovyetler BirliÄŸi’nin eski cumhuriyetleri olan bu üç Baltık ülkesini kendi arka bahçesi olarak görüyor.

Talinn’de konuÅŸan Obama, Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesini kınadı, bir ülkenin egemenliÄŸinin “yüzsüzce ihlal edildiÄŸini” savundu. Üç Baltık ülkesinin liderlerine güvence veren Obama, NATO’nun bu ülkeleri olası Rus saldırganlığına karşı koruyacağını söyledi. Üç ülke NATO’ya 2004 yılında girmiÅŸti.

Obama ayrıca Baltık ülkelerine daha fazla uçak gönderme sözü verdi ve diÄŸer NATO üyelerinin de ittifakı korumak için paylarına düÅŸeni yapacağını kaydetti.

Tüm 28 NATO ülkesinin gayrı safi yurtiçi hasılalarının yüzde 2’sini ittifaka adamakla yükümlü olduÄŸunu belirten Obama, Estonya’nın bu konuda örnek bir üye olduÄŸunu söyledi.

Bugünkü NATO zirvesinde, ittifakın DoÄŸu Avrupa’daki kriz bölgelerine hızla sevk edilmelerini saÄŸlayacak ‘acil müdahale güçleri’ oluÅŸturması planlarının ele alınması bekleniyor. Ukrayna CumhurbaÅŸkanı Petro PoroÅŸenko da Galler’deki zirvede, üye olmayan devletlerin liderlerinin davet edildiÄŸi toplantıya katılacak. PoroÅŸenko, zirve toplantıları dışında üye devletlerin liderleriyle bir araya gelecek.

Bu hafta başında NATO liderleri tarafından ortaya atılan ‘acil müdahale gücü’ planı Rusya’nın tepkisine yol açtı. Kendi sınırları yakınında NATO varlığı istemeyen Rusya, bu planın yürürlüÄŸe konması durumunda DoÄŸu Avrupa’daki askeri stratejilerini gözden geçireceÄŸi uyarısında bulundu.

NATO liderleri ayrıca Suriye ve Irak’taki IŞİD tehdidini de ele alacak. BaÅŸkan Obama, IŞİD hedeflerine karşı Amerikan hava saldırılarını onaylarken, diÄŸer NATO ülkeleri de IŞİD’in iÅŸgal tehdidi altındaki bölgelere insani yardımlarda bulunuyor.

Zirveye CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan da katılıyor. ErdoÄŸan dün DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu ve Milli Savunma Bakanı Ä°smet Yılmaz ile birlikte Galler’in baÅŸkenti Cardiff’e gitti. ErdoÄŸan’ın cuma günü Obama’yla özel görüÅŸmesi bekleniyor.