Dinlemeler istihbarat savaşı mı?

Alman dış istihbarat servisi BND’nin Türkiye’yi dinlediÄŸi yönündeki haberlerin ardından Amerika ile Ä°ngiltere’nin de Türkiye konusunda aynı eylemde bulunduÄŸunun ortaya çıkması, Ankara’da devletin üst kurumlarında büyük yankı buldu. Alman istihbarat birimleriyle biraraya gelmeye hazırlanan Türk istihbaratının, ABD ve Ä°ngiltere ile de 'yeni anlaÅŸmalara' gitmesine dönük hazırlıklar yapılıyor. “Teknik kapasitesi olan herkes birbirini dinliyor. Herkes bunu anladı” diyen Türk DışiÅŸleri kaynakları, “ABD ile Almanya arasındaki istihbarat savaşının kimseyi etkilememesi için NATO nezdinde giriÅŸimlerimizi artırdık” diyor.

BND’nin Türkiye’yi dinlediÄŸi haberiyle birlikte Ankara-Berlin hattında yaÅŸanan diplomatik trafiÄŸin kapsamı ABD ve Ä°ngiltere’ye doÄŸru geniÅŸledi. Almanya’ya “Yaptığınız dostluÄŸa sığar mı? Bize bunu açıklayın” diye çıkışan Ankara, önümüzdeki günlerde Alman istihbaratı ile Türk istihbarat birimlerinin aynı masaya oturup, karşılıklı güven tazelemesini beklerken, Ä°ngiltere ile ABD'nin de dinleme konusunda Almanya’dan geri kalmadığını görmenin sarsıntısını yaşıyor.

'Herkesin bildiÄŸi gerçek'

Türk diplomatik kaynaklar, “Aslında hepimizin bildiÄŸi bir gerçek var. Teknik kapasitesi olan herkes birbirini dinliyor. Ama bu dinlemelere karşı katı kurallara çok büyük ihtiyaç var. NATO bu konuda gerekeni yapacaktır. Çünkü burada sözkonusu olan sadece Türkiye’nin deÄŸil, NATO’nun güvenliÄŸidir” diyor. Ä°ÅŸte bu yüzden Ankara kulislerinde, BND’yle ilgili haberden sonra Ä°ngiltere ve ABD'yle ilgili dinleme haberlerine karşı Türkiye’nin çok da ‘yüksek sesli’ bir kavgaya giriÅŸmediÄŸi konuÅŸuluyor. Türk diplomatik kaynaklar; “Burada asıl kavgayı NATO yapacaktır. Türkiye de bu kavgada NATO müttefiklerinin ellerindeki hiçbir istihbaratı kullanamayacağını anlatacak, dinleme için harcanan bütün enerji uçup gidecektir” diyor.

'NATO bu savaşı durdurmak zorunda'

Peki, dinleme haberleri neden üst üste geldi? Türk DışiÅŸleri’nde yapılan deÄŸerlendirmelere göre, bu durumda Almanya ile ABD arasındaki istihbarat savaÅŸları doÄŸrudan rol oynuyor. Türk diplomatik kaynaklar, “Dünya, önce ABD'nin Almanya’yı dinlediÄŸi haberleri ile sarsılmıştı. Almanya da ÅŸimdi ABD'nin dinleme konusunda neler yaptığını deÅŸifre etmek için olayın üstüne gidiyor. Ä°ki ülke de birbirinin yaptığını minimalize etmeye çalışıyor. Ancak bu savaÅŸ, NATO müttefiklerini zora sokmuÅŸtur. NATO, bu savaşı durdurmak zorundadır” diyor.

Aynı kaynaklar, dinleme iddialarının yeni olmadığına dikkat çekerken, Maliye Bakanı Mehmet ÅžimÅŸek’in Ä°ngiltere tarafından dinlendiÄŸi haberlerinin ardından Ä°ngiltere ile yapılan deÄŸerlendirmelerde ‘tekrarının yaÅŸanmayacağı’na dair alınan güvencenin de ihlal edildiÄŸi bilgisinin NATO ile paylaşıldığını vurguluyor. BND olayının ardından da dönemin DışiÅŸleri Bakanı Ahmet DavutoÄŸlu’nun Alman DışiÅŸleri Bakanı Steinmeier ile konuÅŸtuÄŸunu ve karşılıklı bir anlayış birliÄŸine ulaşıldığını hatırlatan Türk diplomatik kaynaklar, “ABD, Ä°ngiltere ve Almanya kendini temize çıkarmak zorundadır. Onlarla müttefiklik iliÅŸkimiz büyük zarar görmüÅŸtür. NATO, Türkiye’nin giriÅŸimleriyle bu konuyu hep sıcak gündeminde tutacaktır” diyor.

Bir yandan da; Türk istihbaratının tıpkı Alman istihbaratı ile olduÄŸu gibi Amerikan ve Ä°ngiliz istihbaratı ile de temas kurup, biraraya gelmesi ve dinlemeler konusunda yeni anlaÅŸmalara gitmelerinin gündemde olduÄŸu belirtiliyor. Diplomatik kaynaklar bu anlaÅŸmalar konusunda “Önce hükümetler arası güven tazelenecek, sonra da istihbarat servisleri belli bir düzen içinde çalışmaya baÅŸlayacak. Ama bu biraz uzun bir sürece iÅŸaret ediyor” diyor.

'Dinleme bitmez'

Uluslararası dinlemeleri araÅŸtıran biliÅŸim uzmanı Erdal Aksünger de, dinleme haberleriyle ilgili Deutsche Welle’ye deÄŸerlendirmelerde bulunurken; Edward Snowden adlı Amerikan casusunun Amerikan Ulusal Güvenlik Kurumu’yla ilgili açıklamalarının ardından tüm dünyanın ‘birbirini dinlediÄŸi’ konusunda ‘açık bir bilginin' ortaya çıktığına dikkat çekiyor ve “Büyük kulak Amerika’nın iÅŸleriyle ilgili yeni bilgiler birbirini takip edecektir. Çünkü artık uluslararası stratejiler bu doÄŸrultuda belirleniyor” diyor. “Evet, ortada ciddi bir sorun var. Yasadışı dinlemelere karşı müeyyidelerin artırılması gerekir” diye konuÅŸan Aksünger, Türkiye’nin OrtadoÄŸu’da dönen politikaların ortasında olduÄŸu sürece dinlemelere takılmasının da ‘kaçınılmaz olacağını’ vurguluyor.

Aksünger, “Uluslararası toplum, kendince yaptırımları artıracaktır ancak Türkiye de, karşı önlemlerle kendini korumaya çalışacaktır. Bugün yaÅŸadığımız tam bir siber savaÅŸtır. Dinleme bitmeyecek, istihbarat savaÅŸları kesilmeyecek, NATO da sürekli güvenlik tehdidi algısını yenileyecektir. Türkiye, artık bu konulara daha çok kafa yormak zorundadır” diyor. ‘Dinleme’ gerçeÄŸinin diplomaside de yeni kapıları araladığını belirten Aksünger, “Eski diplomatik yazışmalar, notalar, hükümetlerin kavgaları geride kaldı. Bilinen gerçeklere karşı da çok bağırmak olmaz. Bugün; Ankara’nın tavrını böyle anlamak gerekir” deÄŸerlendirmesini yapıyor.

ABD'nin Türkiye’yi dinlediÄŸine iliÅŸkin haberlerin ardından Türk DışiÅŸleri, Amerikan BüyükelçiliÄŸi yetkilileriyle Türk DışiÅŸleri’nde bir görüÅŸme yaptıktan sonra yazılı bir deÄŸerlendirmede bulunmuÅŸ, ABD'nin tüm dinleme faaliyetlerine son vermesini istemiÅŸti.