'Bir nesil yitip gidiyor'

Robert Bosch vakfının giriÅŸimiyle, Avrupa Ekonomik AraÅŸtırmalar Merkezi'nin (ZEW) hazırladığı, “Avrupa'da genç iÅŸsizliÄŸi” araÅŸtırmasının sonuçları, gençlerin içinde bulunduÄŸu durumun vahametini gözler önüne seriyor. AraÅŸtırmanın sonuçlarına göre, Avrupa genelinde 7,5 milyon genç iÅŸsiz ve meslek eÄŸitimi imkanından da yoksun. ÖrneÄŸin 2012 yılında Ä°spanya'da her iki gençten birinin ne istihdam ne de bir meslek eÄŸitimi olanağına sahip olduÄŸuna dikkat çekiliyor. Yunanistan'da rakamlar benzer bir tabloya iÅŸaret ediyor. Robert-Bosch Vakfı'nın yöneticisi Ingrid Hamm ÅŸöyle konuÅŸuyor: “Adeta bir tür kayıp nasıl yetiÅŸtiriliyor. Uzmanlar kariyerin erken döneminde alınan bu yaraların uzun dönemli olduÄŸunu ve çok ileriki dönemlerde etkisini gösterdiÄŸini biliyor.” Hamm'a göre, gençliÄŸinde iÅŸsiz olan birçok kiÅŸi daha sonra istihdam piyasasına giriÅŸ yapmakta güçlük çekiyor ve kendisini sosyal risklerle örülü bir ortamın içinde buluyor.

Yapısal nedenleri var

Genç iÅŸsizliÄŸinin nedenlerinin çok çeÅŸitli olduÄŸunu vurgulayan uzmanlar, faturanın sadece 2007 yılındaki ekonomik ve mali krize çıkarılmaması gerektiÄŸi görüÅŸünde. Avrupa Ekonomik AraÅŸtırmalar Merkezi'nin istihdam piyasası uzmanı Holger Bonin, Ä°ngiltere ve Güney Avrupa ülkeleri gibi gençler arasındaki iÅŸsizlik oranının yüksek olduÄŸu ülkelerdeki yapısal sorunları ÅŸöyle özetliyor: Okulu yarıda bırakanların sayısının yüksek olması, çok sayıda üniversite mezunu olması ve iÅŸverenler ile sendikalar arasında çok sayıda çatışma yaÅŸanması. Uzman, gençlere yabancı dil öÄŸrenmeleri ve Avrupa'daki serbest dolaşım imkanlarından faydalanmaları tavsiyesinde de bulunuyor.

Özellikle eÄŸitim sistemlerinin istihdam piyasasının ihtiyaçlarına göre tasarlanmadığını belirten Bonin, buradaki açıkların istihdam piyasasına yansıdığı görüÅŸünde. ÖrneÄŸin Ä°talya'da 1995 yılından bu yana bütçeden eÄŸitime ayrılan pay artırılmazken, Ä°spanya'da ise her beÅŸ gençten biri diploma almadan okulu bırakıyor. Üniversite mezunu gençlerin çoÄŸunun gereken vasıflara sahip olmadığına da deÄŸinen Bonin ÅŸu deÄŸerlendirmeyi yapıyor: “EÄŸitim sistemleri iÅŸletmelere uzak, iÅŸletmelerin ihtiyaçları göz önünde bulundurulmuyor ve bu çok büyük bir tehlike.”

Söz konusu ülkelerin durumunu, “Üniversite mezunları üretiyorlar fakat mezunlar için iÅŸleri yok” diye özetleyen uzman, bu durumda üniversite mezunu kiÅŸilerin düÅŸük ücretli iÅŸlerde istihdam edildiÄŸini, bunun da ‘diplomalı taksiciler' gibi bir olguya neden olduÄŸunu söylüyor.

Hem okul, hem iÅŸ

Ä°spanya'da bu soruna çözüm olarak iÅŸletmelerle iÅŸbirliÄŸi yapan meslek okulları açıldı. Bu sistem, Almanya örnek alınarak hazırlandı. Alman Ekonomi Bakanlığı MüsteÅŸarı Rainer Sontowski, Almanya'nın komÅŸuların istihdam piyasası reformlarına danışman olarak destek vermeye hazır olduÄŸunu vurgularken, siyasi hareket alanının sanıldığı kadar geniÅŸ olmadığına da dikkat çekiyor: “Politika sorumluluktan kaçmamalıdır, fakat sosyal piyasa ekonomisi aynı zamanda genç iÅŸsizliÄŸinin azaltılmasında siyaset ve toplumsal partnerlerin birlikte ellerinden geleni yapmaları anlamına gelir.”

Avrupa BirliÄŸi Komisyonu, kısa bir süre önce Avrupa'da genç iÅŸsizliÄŸi ile mücadele amacıyla bir program uygulamaya koymuÅŸtu. Yıllık 21 milyon euro bütçeli "Gençlik garantisi" isimli programla, 25 yaşın altında olup dört ay boyunca iÅŸ, meslek eÄŸitimi ya da staj arayışında baÅŸarılı olamamış her gence bu imkanların saÄŸlanması öngörülüyor.