Gazze çatışmalarında belirsiz son

Savaşı kimin kaybettiÄŸini söylemek hiç zor deÄŸil. Yakınlarını kaybetmiÅŸ, evleri harabeye dönmüÅŸ binlerce Gazzeli ve çocuÄŸunu kaybeden bir sürü Ä°srailli anne baba var.

Kimin kazandığını söylemek ise o kadar kolay deÄŸil.

Gazze ve güney Ä°srail’deki siviller en azından saldırı tehdidi olmadan sokaklarda dolaÅŸabilecek.

Ancak silahların susması her ne kadar memnuniyetle karşılansa da bu aÅŸamaya gelmek için ödenen bedeller sorgulanacaktır.

AteÅŸkes açıklamasının hemen sonra Hamas’ın stratejisi ‘Zafer’ ilan etmek oldu.

Hamas zayıfladı

Gazze’de haberin duyulmasıyla birlikte kalabalıklar sokaklarda toplanıp kutlamalara baÅŸladı.

Hamas da bu kutlamaları teÅŸvik etti. Örgütün sözcüsü Sami Ebu Zuhri “Filistin halkının taleplerinin tam olarak karşılanmasını ve zaferimizi kutlayın” çaÄŸrısını yapıyordu.

Oysa ki gerçekler hiç de o kadar açık ve net deÄŸil.

Hamas gizemini korumaya devam ediyor. Ancak örgütün son haftalardaki Ä°srail saldırıları sonucunda çok ciddi bir askeri darbe aldığını söylemek mantık dışı olmaz.

Yüzlerce Hamas üyesi öldürüldü.

Ä°srail daha önce basınla paylaÅŸtığı istihbaratta Hamas’ın elinde 10 bin füze olduÄŸunu söylemiÅŸti. EÄŸer bu varsayım doÄŸruysa örgüt füzelerinin de 3’te 2’sini kaybetmiÅŸ durumda.

Bunlar herhangi bir askeri yapılanmanın altından kalkması zor kayıplar.

Mısır ve Ä°srail’in sınır kapılarındaki sıkı kontrolü devam ettikçe Hamas’In kaybettiÄŸi silahların yerine yenilerini koyması da çok zor olacak.

Tartışmalı kararlar

Örgüt birçok üst düzey yöneticisini de son saldırılarda kaybetti.

Üç üst düzey askeri kanat yöneticisinin yanı sıra “Hamas’ın kasası” olarak bilinen Muhammed El Gul bombalamalarda öldürüldü.

Hamas’ın askeri kanat lideri Muhammed Deif ise kendisini hedef alan bir bombarmandan kıl payı kurtulabildi. Deif’in karısı ve çocuÄŸu saldırıda öldürüldü.

Hamas Deif’in yaÅŸadığını söylüyor. Ä°srail ise ‘Emin deÄŸiliz’ diyor.

Gazze’de herhangi bir demokrasi iÅŸlemiyor. O yüzden Hamas kendisini halka hesap vermek zorunda da hissetmiyor.

Ancak yine de birçok kiÅŸi örgütün iki hayati konuda verdiÄŸi kararları sorgulayacaktır.

Ä°lki kanlı bir çatışmaya girdikten sonra neredeyse hiçbir somut taviz almadan ateÅŸkesin kabul edilmesi.

Gazze’de ÅŸu an çatışmalar öncesi statükoya geri dönüldü. Hamas’ın talepleri için de ‘Gelecek ay bakarız’ dendi.

Ä°kinci konu ise sadece masaya oturmak için Gazze limanının açılması gibi çok büyük tavizler istemesi.

Hamas’ın izlediÄŸi yöntemler ateÅŸkesin saÄŸlanmasını daha zor hale getirmiÅŸ ve geciktirmiÅŸ olabilir.

Filistinliler için belirleyici unsur sıkı kontrol altındaki sınır geçiÅŸlerinin ne kadar gevÅŸeyeceÄŸi olacak.

Ä°srail tarafında da hükümetin ‘Zafer’ iddialarına karşın ne gibi hedeflere ulaşıldığına dair ciddi ÅŸüpheler var.

Ä°srailli bir köÅŸe yazarı durumu “Ne bir zafer ne de bir maÄŸlubiyet. YaÅŸadığımız ÅŸey sıkıntılı bir beraberlik” diyerek tanımlıyor.

Herkes bu çatışmanın askeri anlamda asimetrik olduÄŸunu görüyor ve kabul ediyor.

Ancak Ä°srail’in fazlasıyla üstün askeri kabiliyetini ‘Zafer’ olarak paketleyerek sunması birçok Ä°srailliyi de kızdırıyor.

Batı ülkelerinde BaÅŸbakan Binyamin Netanyahu daha çok milliyetçi ve katı tutumlu bir lider olarak tanınıyor. Ancak Ä°srail’de BaÅŸbakan için ‘temkinli stratejist’ algısı hakim.

Netanyahu’nun hükümetin daha milliyetçi üyeleri tarafından eleÅŸtirileceÄŸine ÅŸüphe yok. Hamas’ın su götürmez biçimde yenilgiye uÄŸratılmasını isteyen birçok kiÅŸi vardı.

Bunun yerine şimdi Hamas İsrail ile masaya oturup taleplerini bir bir sıralama şansı yakalamış durumda.

Ayrıca Filistinli örgüt tüm dünyaya “Ä°srail’in askeri gücüne karşı kafa tuttuk” propagandasını yapma imkanını da yakaladı.

Söylem Hamas’In itibarını sadece Filistin’de deÄŸil tüm Arap dünyasında artıracaktır.

Haaretz gazetesi köÅŸe yazarlarından Amir Oren ÅŸöyle diyor:

“Julius Sezar ‘Veni, Vidi, Vici (Geldim, gördüm, yendim) demiÅŸti. Biz ise Benny, Bibi, Bogie dedi. Gittiler, gördüler ve yenildiler.”

“Benny, Bibi, Bogie” sırasıyla Ä°srail ordu komutanı Benny Gantz, BaÅŸbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Moshe Yaalon’u temsil ediyor.

Ä°srail ordusu geleneksel silahlarla yürütülen savaÅŸlara girmek üzere tasarlanmış bir yapıya sahip.

Ancak Hamas’ın tünel sistemine ve havan topu atışlarına karşı yeni taktikler geliÅŸtirmesi gerekiyor.

Tavizler

Ä°srail müzakereler baÅŸladığında nasıl bir strateji izleyeceÄŸine de ÅŸimdiden karar vermeli.

Ä°srail’in son istediÄŸi ÅŸey Hamas’ı galip gibi göstermek olur. O nedenle müzakerelerde fazla taviz vermemek için çabalayacaklar.

Ancak müzakereler her zaman planlandığı gibi gitmeyebilir ve en az Ä°srail kadar kararlı olan Hamas önemli tavizler alabilir.

Her ne olursa olsun dolaylı yolla da olsa tarafların müzakereye yanaÅŸmaları çok önemli bir aÅŸamaya gelindiÄŸini gösteriyor.

GörüÅŸmelerde her iki tarafın da tavizler vermesi gerekecek. Temaslar zorlu geçecek ve taraflar hiçbir zaman yüz yüze gelmeyecek.

Ancak bu görüÅŸmelerin çatışmalardansa çok daha olumlu bir aÅŸamaya gelindiÄŸini gösterdiÄŸini de belirtmek gerek.

Maalesef sonucu net olmayan çatışmalar yine sonucu belli olmayan bir anlaÅŸmayla noktalanacak ve bir gün yine tekrarlanması an meselesi olacak.