'Ekonomi Ebola yüzünden yüzde 30 küçüldü'

BBC'nin sorularını yanıtlayan Sierra Leone Tarım Bakanı Joseph Sam Sesay "Ekonomi Ebola yüzünden yüzde 30 küçüldü" diyor.

Tarım Bakanı bu kötü haberin Devlet BaÅŸkanı Ernest Bai Koroma tarafından olaÄŸanüstü gündemle toplanan bakanlar kurulu sırasında açıklandığını ifade ediyor.

"Ebola salgınından en çok da tarım sektörü etkilendi" diyen Bakan Sesay, Sierra Leonelilerin yüzde 66'sının tarım sektöründe çalıştığını ifade ediyor.

Ülkenin 13 bölgesinin 12'si Ebola salgını etkisi altında. Daha çok etkilenenler Liberya ve Gine'ye komÅŸu olan doÄŸu bölgeleri.

Yollara kurulan barikatların başında bekleyen polis ve askerler çiftçilerin bölgeler arasındaki seyahatini önlemek kadar tarımsal ürünlerin geçiÅŸine de izin vermiyor.

Sesay durumun ciddiyetini ÅŸu sözlerle ifade ediyor "YaÅŸadığımız sadece istihdam açığı olulması veya üretimin eksik kapasite ile sürmesi deÄŸil. Salgının daha yoÄŸun olduÄŸu bölgelerden insanlar topluca kaçıyor. Tarlaları tamamen terk ediyorlar."

Gıda ihtiyacı

Ancak BirleÅŸmiÅŸ Milletler Kalkınma Ajansı (UNDP) bölge koordinatörü David McLachlan-Karr, barikatların salgının kontrol altına alınabilmesi için 'hayati' öneme sahip olduÄŸunu vurguluyor.

BBC'ye konuÅŸan McLachlan-Karr, "Salgının çıkış noktalarını karantina altına almak kesinlikle yapılması gereken öncelikli ÅŸey" dese de Sierra Leone'de tarımın bu yüzden çöktüÄŸünü kabul ediyor.

"Åžu an tohum ekimi sezonuna girmek üzereyiz ve hiçbir tarımsal çalışma yok" diyen UNDP temsilcisi, ilerleyen aylarda gıda ihtiyacının giderek artacağını söylüyor. Bunun da gıda ülkedeki gıda fiyatlarını yükselterek enflasyona yol açmasının kaçınılmaz olduÄŸu ifade ediliyor.

UNDP ÅŸu ana kadar ülkenin saÄŸlık sisteminin desteklenmesi için 18 milyon dolarlık yardım çaÄŸrısı yapmış durumda. Dünya Gıda Programı ise Sierra Leone, Gine ve Liberya'da en az 70 milyon dolarlık yardıma ihtiyaç olduÄŸunu belirtiyor.

Gine ve Liberya'da ekonomik beklentiler Sierra Leone'deki kadar dramatik olmasa da yine de endiÅŸe verici. Dünya Bankası Gine'de büyüme hızının yüzde 4,5'ten yüzde 3,5'e gerilemesini bekliyor.

Liberya'nın ise bu yıl yüzde 5,9 büyüyeceÄŸi öngörülse de Maliye Bakanı Amara Konneh bu kadar güçlü büyüme oranları beklemenmesinin artık gerçekçi olmadığını belirtiyor.

Liberya'da çalışan yabancı iÅŸçilerin Ebola salgınının ortaya çıkmasıyla ülkeden kaçmış ve birçok sektörde iÅŸler aksamıştı.

Madencilik zorda

Dünyanın en büyük çelik üreticisi ArcelorMittal Liberya'daki demir madenlerinde üretimin yavaÅŸladığını belirtti. Maden ÅŸirketleri "mücbir sebep" ilan ederek tüm faaliyetleri durdurmuÅŸ durumda.

Gine'de Afrika'Nın en büyük demir madeni bulunuyor. Madenin iÅŸletmecisi olan Vale ÅŸirketi Nisan ayında bölgedeki 6 uluslararası personelini geri çekti ve tüm iÅŸçilere de süresiz izin verdi.

Bölgede faaliyet gösteren ve dünyanın en büyük üçüncü maden ÅŸirketi olan RÄ°o Tinto da Dünya SaÄŸlık Örgütü'ne 100 bin dolar bağış yaptı ve yerel halka tıbbi malzeme desteÄŸi saÄŸlamaya devam ediyor.

Sınırlar kapatıldı

Ebola salgını finans sektörünü de etkilemiÅŸ durumda. Sierra Leone'de bankalar çalışma sürelerini 2 saat azalttı. Böylece personelin müÅŸterilerle daha az temas kurması saÄŸlanmaya çalışılıyor.

Turizm sektörüyse tamamen durmuÅŸ durumda. Neredeyse tüm oteller boÅŸ ve iÅŸletmeciler iÅŸten çıkarmalara baÅŸlamış durumda.

Batı Afrika'da sınırların kapatılması ve alınan uçuÅŸ yasağı kararları ithalat ve ihracatı da derinden yaralıyor.