AB'den çiftçiye destek

Avrupa BirliÄŸi'nin engel olmaya çalıştığı senaryo aslında çok karışık deÄŸil: Rusya'nın Hollanda'dan domates, Polonya'dan elma, Ä°spanya'dan ÅŸeftali almaması halinde çiftçi, malını Avrupa pazarlarında satmaya çalışacak. Avrupa pazarında arz artarken talep aynı kalacağından fiyatlar düÅŸecek. Fiyatların düÅŸmesi, çiftçinin gelirini de düÅŸürecek. Avrupa BirliÄŸi Komisyonu'nun Tarım Sözcüsü Roger Waite: “Bu tedbirler ihracat pazarlarındaki kayıp nedeniyle Avrupa pazarları üzerinde oluÅŸan baskıyı azaltacak” diye konuÅŸtu.

Dacian Ciolos

Avrupa BirliÄŸi Komisyonu'nun Tarımdan Sorumlu Üyesi Dacian Ciolos bu durumun yaÅŸanmaması için aldıkları tedbirleri kamuoyuna açıkladı. Buna göre çiftçiler mahsulün yüzde 5'ini yok ettikleri takdirde Avrupa BirliÄŸi tarım bütçesinden çiftçinin kaybının yarısını kendisine ödeyecek. Çiftçi, mahsulü yok etmek yerine, ihtiyaç sahiplerine, örneÄŸin aÅŸevlerine ya da okullarına dağıtırsa, satış gelirinin yüzde 100'ünü Avrupa BirliÄŸi kurumlarından tahsil edebilecek. Avrupa BirliÄŸi'nin bu uygulama için ayırdığı bütçe toplam 125 milyon euro.

Talep Ä°spanya ve Fransa'dan geldi

Paranın kaynağı Avrupa BirliÄŸi Tarım Komiserinin yönetiminde olan kriz yönetimi fonları. Bu fonlar Rusya ile yaÅŸanan ticaret sorunu üzerine oluÅŸturulmamıştı. Belli piyasa ÅŸartlarında alınacak dengeleyici tedbirler için düÅŸünülmüÅŸtü. Daha Rusya'nın yaptırımları gündeme gelmeden önce Ä°spanya ve Fransa, nektarin ve ÅŸeftali fiyatlarındaki düÅŸüÅŸün engellemesini talep etmiÅŸti.

Rusya AB rakamlarına göre 2013 yılında 1,3 milyar euro tutarında sebze ve meyve ithal etti. Mevcut tedbirler tüm tarım ürünlerini kapsamıyor. Bunlara yeni kalemlerin eklenmesi öngörülüyor. Öte yandan et ve süt ürünleri de Rusya ile ticarette önemli bir yekun tutuyor.

Et ve süt fiyatları da etkilenebilir

Avrupa Süt BirliÄŸi BaÅŸkanı Romuald Schaber “Durumun süt piyasasına ve süt fiyatlarına da etkileri olacağını varsayıyoruz. Bu çok açık ama bunun ne ölçüde etkili olacağını ÅŸimdiden söyleyemiyoruz. Åžimdiden söylemek de spekülasyon olur ama etkili olacağı kesin” diyor. Romuald Schaber süt üreticilerinin 2009 ve 2012'de iki büyük kriz atlattığını ve bir yenisinin birçok iÅŸletmenin varlığını ortadan kaldırabileceÄŸine dikkat çekiyor.

Romuald Schaber

Rusya'nın Avrupa BirliÄŸi'nden satın aldığı tüm tarım ürünlerinin toplam deÄŸeri ise 2013'te 12 milyar euroyu buluyor. Avrupa BirliÄŸi bütçesi tüm bu ürünlerde dengeleyici olmak için yeterli deÄŸil. Rusya'ya ihracat yapan ülkelerin başında ise Litvanya, Almanya ve Polonya geliyor. Dolayısıyla bu ülkelerin yaptırımlardan daha çok etkilenmesi muhtemel. Bazı ülkeler kendi iç pazarlarında meyve sebze tüketimini artırmak için giriÅŸimlere baÅŸladı. Hollanda'da domates “Birlikte güçlüyüz” sloganıyla piyasaya sürülürken Polonya'da elma tüketimini artırmak için ÅŸu cümle kullanılıyor: "Elma giren eve Putin girmez."