Ebola salgını neden hızla yayılıyor?

Ebola virüsü insanlığı ÅŸimdiye kadar hiç bu denli korkutmamıştı. Bilim insanlarının Kongo'da 1976'da keÅŸfettikleri virüs bugüne kadar Kongo, Sudan, Uganda ve Gabun'da 20 kez salgın halinde ortaya çıkmıştı. 2000 ile 2001 yılları arasında Uganda'da 425 kiÅŸi Ebola'ya yakalanmıştı. Aradan dört yıl geçtikten sonra ortaya çıkan yeni bir salgından ise 149 kiÅŸi etkilenmiÅŸti. Daha sonraki iki yılda Ebola'nın etkili olduÄŸu Uganda'da virüs bulaÅŸanların sayısı 30 civarındaydı.

Uganda Virüs AraÅŸtırmaları Enstitüsü'nde görevli Virolog Trevor Schoemaker, önceki yıllarda virüsün erken teÅŸhis edilemediÄŸi için hızla yayıldığını belirterek, “Önceki yıllarda, virüsün insanlara bulaÅŸtığı aylarca gizli kalıyordu. Bu süre içinde de çok sayıda kiÅŸiye bulaşıyordu" diye konuÅŸtu.

Ä°lk belirtilerin ortaya çıktığında kan örneklerinin tahlil için ABD'ye gönderildiÄŸini ifade eden Schoemaker, bu nedenle tahlil sonucunun belirlenmesi ve yardım ekiplerinin bölgeye gelmesinin günler hatta haftalar aldığını belirtti. Bu sorunun farkına varan Schoemaker ile ekibi 2010'da Uganda'da bir laboratuvar kurdu.

Schoemaker, laboratuvarda kan testinin sonucunun bir günde alındığını belirterek, pozitif bir sonucun çıkması durumunda derhal önlemler alındığını vurguladı. Uganda'da sorun önemli ölçüde denetim altına alınmış görünüyor. Ancak diÄŸer ülkelerde durum farklı.

Åžu anda Uganda dışında Ebola ile mücadele eden ülkelerde hastaneler dolmuÅŸ durumda. Yetersiz tedavi koÅŸullarının doÄŸurduÄŸu olumsuz sonuçlar nedeniyle buralarda halkın saÄŸlık sistemine güveni de az. Sierra Leone'de 1991 ile 2002 yılları arasında süren iç savaÅŸta aralarında hekimler ve hasta bakıcıların da bulunduÄŸu halk göç etmek zorunda kaldı.

German Doctors adlı yardım kuruluÅŸunun Afrika Koordinatörü Katja Ment kendi idarelerinde bir hastanenin de bulunduÄŸu Sierra Leone'de eÄŸitimli yerli halkın kalmadığını belirterek ÅŸöyle konuÅŸtu:

“Hastane yöneticimiz, radyodan anons edilerek, halkın bulundukları bölgeyi terk etmemesinin istendiÄŸini bildirdi. Ancak anonsu duyan halk panik halinde evlerini terk ederek çalılık alanlara gizlenmiÅŸ. Polis çevreyi ablukaya aldı, ancak halk bir yolunu bulup kaçmaya çalışıyor.”

Ciddiye alınıyor

Katja Ment, halkın devlete güvenmediÄŸini, bu nedenle salgın konusundaki uyarıları ciddiye almadığını belirterek, böylece virüsün hızla yayıldığına dikkati çekiyor.

Ebola virüsünün etkili olduÄŸu Uganda dışındaki bölgelerde halkın daha hareketli olduÄŸu biliniyor. Dünya SaÄŸlık Örgütü'ne göre bu durum hastalığın ÅŸimdiye kadar görülmeyen bir süratle Batı Afrika'da hızla yayılmasına neden oluyor.

Dünya SaÄŸlık Örgütü Sözcüsü Fedela Chaib salgının önlenmesi için bölgede seyahat sınırlamasına gidilmesi gerektiÄŸini belirterek, “Ä°nsanlar çok sık seyahat ediyorlar. Bu nedenle, Ebola vakalarının çok sık görüldüÄŸü bölgelerde halka seyahat sınırlaması getirilmeli. Ancak bu yolla virüsün diÄŸer bölgelere taşınmasının önüne geçilebilir” diye konuÅŸtu.

Hastalıkla mücadelede en etkili yöntem aydınlatma kampanyaları. Uzmanlar bu baÄŸlamda radyolardan çaÄŸrılar yapıyorlar, camilerde, kiliselerde, okullarda etkinlikler düzenliyorlar. Kampanyaların etkisi özellikle Liberya'da kendisini gösteriyor. Ä°mamlar ve rahipler sürekli uyarılara bulunuyor. Liberya iletiÅŸim kurumu, cep telefonlarına mesaj yollayarak Ebola hakkında bilgi veriyor.