'Ferguson bir istisna deÄŸil'

ABD'nin Missouri eyaletine baÄŸlı Ferguson kentinde yaklaşık bir hafta önce bir siyahî gencin öldürülmesiyle baÅŸlayan gerginlik yatışmıyor. Polisin sert ÅŸekilde müdahale ettiÄŸi protestolarda en az 31 kiÅŸinin gözaltına alındığı bildirildi. Polisin verdiÄŸi bilgilere göre, iki gösterici polise ateÅŸ açtı; üç Alman gazeteci ise geçici olarak gözaltına alındı, daha sonra serbest bırakıldı. BaÅŸkan Obama ‘sükûnet' çaÄŸrısı yaparken, uzmanlar ise Ferguson'da olanların bir istisna teÅŸkil etmediÄŸi uyarısında bulunuyor.

Temsiliyet sorunu

St. Louis yakılarındaki Ferguson'da siyahîler ile beyazlar arasındaki dengesizlik uç noktalarda. 21 bin nüfuslu kentin üçte ikisini siyahîlerin oluÅŸturmasına karşın, Belediye BaÅŸkanı'nın yanı sıra belediye konseyinin altı üyesinden beÅŸi beyaz. Emniyette ise 53 polis memurundan 50'si beyaz. Pek çok gözlemci, siyahî Michael Brown adlı gencin polis kurÅŸunuyla hayatını kaybetmesinin bu dengesizliÄŸin bir tezahürü olduÄŸu görüÅŸünde. Kaliforniya Üniversitesi Afroamerikan AraÅŸtırmaları Merkezi Direktörü Sosyolog Darnell Hunt, “Ferguson için söyleyebileceÄŸim, her hesabın kötü olduÄŸu. Belediye konseyini çoÄŸunlukla beyazlar oluÅŸturuyor, okul idaresinde ağırlık beyazlarda, keza poliste de öyle. Sanki 1940'lardaki eÅŸit haklar mücadelesi döneminden söz ediyoruz" ÅŸeklinde konuÅŸuyor.

'Ä°stisna deÄŸil'

Peki, Ferguson münferit bir vaka mı? Yapılan bir ankete göre, siyahîlerin yüzde 80'i Ferguson'un bir istisna teÅŸkil etmediÄŸi ve Brown'un öldürülmesinin ABD'deki ırkçılığa dair önemli noktaları açığa çıkardığı kanısında. Ankete katılan beyazların ise sadece yüzde 37'si bu görüÅŸte. Çok sayıda sivil toplum kuruluÅŸunun çatı örgütü konumundaki Medeni ve Ä°nsan Hakları Liderlik Konferansı adlı örgütün sözcüsü Lexer Quamie ÅŸöyle konuÅŸuyor: “Bence Ferguson, bu ülkede son yıllarda tekrarını defalarca gördüÄŸümüz bir olaylar zincirinin son örneÄŸi.”

Quamie, polislerin silahsız siyahileri vurarak öldürdüÄŸü ve ceza almadığı sayısız vaka olduÄŸuna dikkat çekiyor. Sol liberal eÄŸilimli “Mother Jones” dergisine göre, sadece temmuz ayının ortalarından bu yana dört siyahî genç polis kurÅŸunuyla yaÅŸamını yitirdi. Sosyolog Darnell Hunt, silahsız beyaz gençlerin vurulması olaylarına dair ise kulaklarına hiçbir ÅŸey çalınmadığını söylüyor. Sosyologa göre bu bir tesadüf deÄŸil:“Siyahîlerin tehdit olarak görüldüÄŸü bir bakış açısını temsil ediyor bu, özellikle de siyahî erkekler kontrol altına alınması gereken ve bu noktada da polise ihtiyaç duyulan birer tehdit olarak görülüyor ve bu koÅŸullar altında kiÅŸisel dokunulmazlığa sığınarak öldürücü bir güç kullanılabiliyor.”

Ä°ÅŸsizlik yüksek, yoksulluk büyük

Medeni ve Ä°nsan Hakları Liderlik Konferansı kuruluÅŸu bu nedenle ten rengine göre polis kontrolü yapılabilmesinin yasaklanmasını, karakolların Adalet Bakanlığı tarafından denetlenmesini ve bakanlığın her bölgede polis kadrosunu oluÅŸturmasını talep ediyor. Sosyolog Darnell Hunt, “Siyahî bir baÅŸkanımız olmasına raÄŸmen, ülkedeki Afro-Amerikalıların durumu yirmi yıl öncesine nazaran çok daha kötü” diyor. Siyahîlerin ABD'de yaÅŸamın pek çok alanında dezavantajlı konumda olduÄŸunu söyleyen uzman, siyahîler arasındaki iÅŸsizlik oranının beyazlar arasındakinin iki katı olduÄŸunu, ailelerin gelirinin ise ülke ortalamasının üçte biri oranında daha az olduÄŸunu belirtiyor. Ayrıca siyahîlerin yoksulluk ve hapis cezası ile de daha sık karşılaÅŸtığını belirten Hunt, medyanın ABD'nın ‘ırkçılık sorununun geçmiÅŸte kaldığı' gibi bir algı yaratmaya çalıştığını fakat Ferguson'daki gibi olayların bazı ÅŸeylerin yanlış gittiÄŸini gösterdiÄŸini vurguluyor.