El Abadi'yi bekleyen görevler

Nuri el Maliki çok kötü bir miras bıraktı. Dinci terör örgütü eski adıyla IŞİD yeni adıyla Ä°slam Devleti örgütü ilerleyiÅŸini sürdürüyor. Kuzeyde Kürtler özerkliklerini geniÅŸletiyorlar. Siyasi partiler ve mezhepler arasındaki anlaÅŸmazlıkların aşılması neredeyse imkânsız. El Maliki'nin partili arkadaşı Haydar el Abadi'nin halk gruplarını barıştırıp Irak'ın bütünlüÄŸünü koruyabilmesi kanlı çatışmalar ve sayısız krizler yüzünden kolay olmayacak.

Nisan ayındaki genel seçimlerde Dava partisinin en fazla oyu toplaması üzerine el Maliki üçüncü kez baÅŸbakanlığa seçilmek istediÄŸini duyurmuÅŸ ve devlet baÅŸkanı Fuad Masum'un bu görevi ona vermemesi üzerine hem yargıya baÅŸvurmuÅŸ hem de sadık askeri birlikleri BaÄŸdat'a yürütmüÅŸtü.

Sünnilerin yaka silktiÄŸi ve Åžiilerin de kendisinden uzaklaÅŸmaya baÅŸladığı el Maliki dinci terör tehlikesi karşısında milli birlik hükümeti kurması yolunda yapılan çaÄŸrılara da kulak asmamıştı.

'El Maliki çok zaman kaybettirdi'

Dubai'deki Yakın DoÄŸu ve Körfez Askeri Analizler Merkezi INEGMA'nın araÅŸtırma direktörü Theodore Karasik, Ä°ran yönetiminin ve Dava partisinin de desteÄŸini kaybeden el Maliki'nin ülkesine çok zaman kaybettirdiÄŸini söylüyor. Karasik “Bu sayede Irak'ın siyasi elitleri arasındaki görüÅŸ ayrılıklarının aşılıp Sünnilerin ülke yönetimine ortak edilmesi mümkün olabilir. El Maliki'yi çekilmeye zorlayan da bu olmuÅŸtur. Ülkede huzur bırakmamıştı. Bu, Irak politikasının tipik bir özelliÄŸidir” diyor.

Nuri el Maliki

El Abadi'nin sürpriz aday olduÄŸunu belirten Arap kaynakları tarafından, Ä°brahim Caferi ve Ahmed Çelebi gibi tanınmış isimlerin deÄŸil de onun baÅŸbakanlığa getirilmesinin halk grupları arasında yumuÅŸama saÄŸlama ihtimalini arttırdığı belirtiliyor. Ä°ran da yeni Åžii BaÅŸbakan'ın Sünniler ve Kürtleri daha fazla dışlamayıp komÅŸu ülkedeki krizin büyümesine izin vermemesini arzuluyor. INEGMA araÅŸtırma uzmanı Karasik ise el Abadi'de karar kılınmasının beklenmedik bir geliÅŸme olmadığı görüÅŸünde: “El Abadi'nin öngörülmesi bence sürpriz olmadı. Çünkü elit siyasi zümre bünyesindeki kopukluÄŸu giderebilecek bir isim aranmaktaydı.”

'Eski rejimin temsilcileriye buluÅŸacak'

Karasik, Saddam döneminde uzun yıllar menfada yaÅŸayan ve 2004 yılında geçici hükümette telekomünikasyon bakanlığı yapan el Abadi'nin en önemli görevinin, krizlerin gölgesindeki devlet yönetimini ayakta tutmak olacağını belirtiyor: “Yeni baÅŸbakanın Sünniler ve Kürtlerle konuÅŸup uzlaÅŸabilme yeteneÄŸi olmalı. Ä°lk yüz günde Sünnilerin yönetimdeki ağırlığını arttırıp, daha ÅŸimdiden temasa geçtiÄŸi Saddam döneminin kurmaylarını ikna etmesi gerekecek. GörüÅŸ ayrılıklarını giderip Irak'ın bütünlüÄŸünü saÄŸlamak için eski rejimin temsilcileriyle buluÅŸması çok önemli. Çünkü onların desteÄŸine ihtiyacı olacak.”

Saddam Hüseyin döneminde silahlı kuvvetler Sünnilerin hâkimiyetindeydi. Eski subayların çoÄŸu ÅŸimdi IŞİD gibi hükümet aleyhtarı radikal Sünni gruplarla birlikte çalışıyor. El Maliki döneminde bu gibi temaslar düÅŸünülemezdi. Çünkü devrik rejimin temsilcileri azledilmiÅŸlerdi.

Yakın DoÄŸu askeri analiz merkezi direktörü Theodore Karasik yeni baÅŸbakanın da Åžii olmasının, el Maliki'nin yönetimden çekilmesini kolaylaÅŸtırdığını söylüyor: “Ä°zan meselesi. El Maliki, yeni baÅŸbakanın kendi siyasi kanadının mensubu olup hem Amerikalılar hem de Ä°ran tarafından onaylandığını bildiÄŸinden ailesine ve biriktirdiÄŸi servete el sürülmeyeceÄŸinden emin olabilir. Onun dışarıdan siyasi nüfuzunu kullanmaya devam edeceÄŸini söyleyenler de var.”