Maliki'den gözdağı

Irak'ta farklı kesimlerden üçüncü dönem baÅŸbakanlık iddiasından vazgeçmesi istenen mevcut BaÅŸbakan Nuri Maliki, Irak halkına hitaben yaptığı haftalık konuÅŸmada, yeni hükümetin oluÅŸturulması sürecinde anayasal olmayan herhangi bir giriÅŸimin ülkede 'cehennemin kapılarını' açabileceÄŸini söyledi.

BaÅŸbakan Maliki, hükümetin oluÅŸturulması sürecine dışarıdan herhangi bir müdahaleyi de kabul etmeyeceklerini belirtti.

Şii İttifak adayını belirledi

Irak'ta Şii lider Mukteda Sadr'ın liderliğindeki Ahrar Hareketi Genel Sekreteri Ziya Esedi, 30 Temmuz'da, Şii Ulusal İttifak'ın başbakan adayının kim olacağına dair uzlaşmaya varıldığını belirterek, "İttifak, Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri Maliki'ye karşı kimin aday olacağı konusunda kararını verdi" demişti.

BaÅŸbakanlık makamı için aday olacak kiÅŸinin ismini açıklamayan Esedi, "Mevcut BaÅŸbakan Maliki hükümetine katılmayacağımız gibi aldığımız bu karardan da vazgeçmeyeceÄŸiz" ifadesini kullandı.

Esedi, Åžii Ulusal Ä°ttifakı ve diÄŸer tarafların oybirliÄŸiyle olabilecek baÅŸka alternatifleri de kabul edeceklerini söyledi.

Ä°ttifak senaryoları 

Åžii Ulusal Ä°ttifakı çatısı altında Mukteda Sadr liderliÄŸindeki Ahrar Hareketi, Ammar Hekim baÅŸkanlığındaki Irak Yüksek Ä°slam Konseyi'nin dışında Fazilet Partisi ve Reform Akımı da bulunuyor. Bu partilerin meclisteki milletvekili sayısı 75. Böyle bir ittifakın gerçekleÅŸmesi durumunda bile Åžii Ä°ttifak 92 milletvekili olan Maliki liderliÄŸindeki Kanun Devleti Koalisyonu'nun gerisinde kalıyor.

Ancak özellikle Bölgesel Kürt Yönetimi BaÅŸkanı Mesut Barzani'nin Maliki'nin içinde bulunduÄŸu bir hükümette bulunmayacaklarını açıklaması dolayısıyla, 62 milletvekili olan Kürt Ä°ttifakı'nın da Maliki karşısındaki Åžii Ä°ttifak'a destek vermesi bekleniyor.

Bu durumda 75 milletvekili olan Åžii Ä°ttifak ve 62 milletvekiline sahip Kürt Ä°ttifakı'nın toplam vekil sayısı 137'ye çıkıyor ve Maliki'nin başında bulunduÄŸu koalisyonu geride bırakıyor. Kürt ve Åžii Ä°ttifakı'na 72 milletvekili bulunan Sünni, Türkmen ve seküler koalisyonların da destek vermesi durumunda bu fark iyice açılıyor. 

Meclis başkanı ve cumhurbaşkanı belli

Irak'taki siyasi krizin aşılmasına katkı saÄŸlayacak ilk adım 15 Temmuz'da atılmış ve Irak Parlamentosu'ndaki oylama sonucunda yeni Meclis BaÅŸkanı Sünni Selim Abdullah Cuburi olmuÅŸtu.

Meclisin 24 Temmuz'daki oturumunda ise Kürtlerin adayı Fuad Mahsum Irak'ın yeni cumhurbaÅŸkanı seçildi. Fuat Mahsum, görevi kendisinin adaylığına büyük destek veren ve geçtiÄŸimiz günlerde uzun tedavi sürecinden sonra Irak'a dönen Celal Talabani'den devralacak. Mahsum, Irak Meclisi'ndeki oylamada aynı zamanda Maliki'nin liderliÄŸini yaptığı Kanun Devleti Koalisyonu'ndan da büyük destek aldı.

Mahsum'un cumhurbaÅŸkanı seçilmesinden sonra Åžii BaÅŸbakan Maliki, 26 Temmuz'da Süleymaniye'ye giderek Kürdistan Yurtseverler BirliÄŸi (KYB) BaÅŸkanı Celal Talabani ile görüÅŸtü. Bölgsel Kürt Yönetimi BaÅŸkanı Mesut Barzani ise birçok kez Maliki'nin başında olduÄŸu herhangi bir hükümette kesin bir biçimde yer almayacaklarını açıkladı. 

Sırada hükümetin oluÅŸturulması var

Irak'ta siyasi taraflar arasında yazılı olmayan bir anlaÅŸma çerçevesinde meclis baÅŸkanı Sünnilerden, baÅŸbakan Åžiilerden, cumhurbaÅŸkanı ise Kürtlerden seçiliyor.

Seçilen cumhurbaÅŸkanı 15 gün içerisinde bir kiÅŸiyi hükümet kurmakla görevlendirmek, görevlendirilen kiÅŸiyse 45 gün içinde hükümeti kurmak zorunda.

Ä°ç karışıklığın arttığı Irak'ta mezhepçi politikalarla ülkeyi bölmekle suçlanan BaÅŸbakan Nuri Maliki ise üçüncü dönem baÅŸbakanlık iddiasından asla vazgeçmeyeceÄŸini söylese de, ülkede farklı kesimlerden birçok siyasetçi Maliki'yi yeniden baÅŸbakanlık aday olmaması konusunda uyarmıştı.

Irak'ta kriz sürüyor

Irak’ta uzun süredir devam eden kaos, Irak-Åžam Ä°slam Devleti’nin (IŞİD) 10 Haziran günü ülkenin ikinci büyük kenti Musul’u ele geçirmesi ve diÄŸer bölgelere ilerlemesi sonrasında daha da ÅŸiddetlendi.

IŞİD’in bölgeye düzenlediÄŸi saldırının ardından Irak ordusunun askerleri bölgeden çekilmiÅŸti.

Örgüt güçlü bir direniÅŸle karşılaÅŸmadan kısa süre içinde ülkenin kuzeyinde geniÅŸ bir bölgeyi ele geçirmeyi baÅŸarmıştı.

IŞİD 10 Haziran’da Musul’u ele geçirdikten sonra Fırat ve Dicle nehirleri çevresinde de etkinliÄŸini büyük ölçüde artırdı ve Suriye ile Irak arasındaki sınırı fiilen ortadan kaldırdı.

Örgüt son olarak Irak'ın batısında, Kürt Yönetimi'nin elinde bulunan bazı bölgeleri de alarak etkinlik alanını geniÅŸletti. Ancak peÅŸmergeler ile IŞİD üyeleri arasında çalışmalar devam ediyor.