Obama Rusya'yı işaret etti

ABD BaÅŸkanı Barack Obama Beyaz Saray'dan yaptığı açıklamada, bulguların uçağın  yerden firlatılan bir füze ile düÅŸürüldüÄŸünü gösterdiÄŸini söyledi.  Obama, " Rusya tarafindan desteklenen, Rusya yanlısı ayrılıkçılar uçağı yerden attıkları füze ile düÅŸürdü. Rusya'nın silah desteÄŸi olmadan ayrılıkçıların bunu yapabilmesi mümkün deÄŸil' dedi.  

Barack Obama yaptığı açıklamada Rusya devlet BaÅŸkanı Putin’in Ukrayna’daki ÅŸiddeti önlemede çok önemli güce sahip olduÄŸunu belirtti. "Rusya gerekli adımları atsaydı barış saÄŸlanabilirdi ancak Rusya bunu yapmadı. ABD Rusya'nın bu adımları atmasını istiyor. Ancak Rusya ayrılıkçıların ateÅŸkese uyması için gerekli baskıyı uygulamadı"  dedi.

Bunun küresel bir trajedi olduÄŸunu söyleyen Obama, uluslararası bir araÅŸtırmanın yapılması gerektiÄŸini uluslararası bir soruÅŸturma yürütülmesi gerektiÄŸini söyledi ve taraflara "ateÅŸkes" çaÄŸrısında bulundu.

Gözlemciler enkaza ulaÅŸtı

Ä°ncelemelerde bulunmak üzere yaklaşık 30 gözlemcinin de  DoÄŸu Ukrayna'daki uçak enkazının bulunduÄŸu alana vardığı bildirildi. 

AGÄ°T,  Ukraynalı ve Rus yetkililerin  katıldığı video konferansta Rus yanlısı ayrılıkçılarla görüÅŸmüÅŸ ve ayrılıkçıların soruÅŸturma kapsamında Ukraynalı yetkililerle iÅŸbirliÄŸi yapmayı kabul ettiÄŸini açıklamıştı. Rus yanlısı ayrılıkçılar, gözlemcilerin alana güvenli giriÅŸ yaparak, cesetlerin enkazdan  çıkarmalarına söz vermiÅŸlerdi.

Rusya haber ajansı RIA'ya göre ise , Rus yanlısı ayrılıkçılar, 298 kiÅŸinin öldüÄŸü kaza bölgesinde 2 ile 4 gün arası ateÅŸkes uygulayacaklarına söz verdi.

Ukrayna ordusu ve Rusya yanlısı ayrılıkçıların çatıştığı Donetsk kentine yakın Grabovo kasabası üzerinden geçen Malezya Havayolları'na ait MH17 sefer sayılı uçak 10 bin metre irtifadayken vurularak düÅŸtü. 

Dünya liderleri olayla ilgili acilen uluslararası bir araÅŸtırma ekibinin kurulması çaÄŸrısında bulundu. Ä°ngiltere, BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyi'ni (BMGK) cuma günü TSÄ° 17.00'de acil toplantıya çağırdı. Ukrayna havacılık yetkilileri güvenlik operasyonlarının devam ettiÄŸi ülkenin doÄŸusunda hava sahasını uçuÅŸa kapattı.

DüÅŸen uçaktaki 283 yolcu ve 15 mürettebat hayatını kaybetti. Malezya UlaÅŸtırma Bakanı yolculardan 189’unun Hollanda, mürettebat dahil 44’ünün Malezya, 27’sinin Avustralya ve 12’sinin de Endonezya vatandaşı olduÄŸunu açıkladı. Dört kiÅŸinin ise kimliÄŸi henüz tespit edilemedi.

Rusya yanlısı ayrılıkçılara yönelik suçlamalar

Uçağın kim tarafından düÅŸürüldüÄŸü halen belirlenemedi. Bölgeyi kontrol eden Rusya yanlısı ayrılıkçılar ve Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin, olaydan Ukrayna hükümetini sorumlu tuttu. BaÅŸta Ukrayna hükümeti, ABD ve Avustralya olmak üzere olayla ilgili açıklama yapan diÄŸer ülkeler de Donetsk'teki Rusya yanlısı ayrılıkçıları sorumlu tuttu.

ABD BaÅŸkan Yardımcısı Joe Biden olayın bir kaza olmadığını belirtti. Biden "Tüm detayları bilmiyoruz. Ne söylediÄŸimden emin olmak istiyorum. GörünüÅŸe bakılırsa, vurulmuÅŸ. Vuruldu, kaza deÄŸil. Havada infilak etti'' dedi. ABD Hükümet Sözcüsü Jan Psaki de yakın zamanda Rusya'yı Donetsk'teki ayrılıkçılara roketatarlar, ağır silahlar ve zırhlı araçlar vermekle suçlamıştı.

Avustralya BaÅŸbakanı Tony Abbott diÄŸer Batılı liderlerden bir adım daha ileri giderek, olaydan "Rusya destekli ayrılıkçıların sorumlu olduÄŸunu" söyledi, Rusya'nın olaya verdiÄŸi tepkiden tatmin olmadıklarını ifade etti.

Olayda 9 vatandaşını kaybeden Almanya BaÅŸbakanı Angela Merkel, enkazın araÅŸtırılabilmesi için acilen bölgede ateÅŸkes yapılması gerektiÄŸini söyledi. Uçağın yerden vurulduÄŸuna dair güçlü kanıtlar olduÄŸunu söyleyen Merkel, bölgedeki ayrılıkçıların elinde ağır silahlar olduÄŸunu bildiklerini ve bu silahların Rusya'dan geldiÄŸine dair kuvvetli kanıtlar olduÄŸunu söyledi.

Rusya'dan Ukrayna suçlaması

Cuma günü konuÅŸan Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin, tarafların acilen görüÅŸmeye baÅŸlamasını istedi. Putin, "Çatışmanın tarafları acilen savaÅŸmayı bırakıp barış görüÅŸmelerine baÅŸlamalıdır dedi.

Rusya lideri, yaÅŸanan olaydan Ukrayna yönetimini sorumlu tuttu. "Ukrayna'da barış saÄŸlansaydı, ülkenin doÄŸusunda askeri eylemlere devam edilmeseydi bu trajedi yaÅŸanmayacaktı" diyen Putin, olayın araÅŸtırılması için Rusya hükümetine de talimat verdiÄŸini söyledi. Cuma günü Kremlin'den yapılan bir açıklamada da, 'yaÅŸanan trajedinin Ukrayna'da barışçıl bir çözüme acilen ihtiyaç olduÄŸunu bir kez daha gösterdiÄŸi' vurgulandı. 

Aynı gün Rusya Savunma Bakanlığından yapılan bir açıklamada, olay günü Ukrayna'ya ait BUK model uçaksavar zırhlı aracından radar aktivitesi tespit ettikleri bildirildi. Ukrayna Güvenlik Konseyi Sözcüsü, "Olay günü ordumuza ait hiçbir füze kullanılmadı" dedi. Ukrayna Savunma Bakanlığı Sözcüsü de açıklamayı doÄŸruladı ve zaten uçağın Ukrayna'ya ait uçaksavarların menzilinden uçmadığını söyledi.

Enkaz ayrılıkçıların bölgesinde

ABD BaÅŸkanı Barack Obama, olayda en çok vatandaşını yitiren Hollanda'nın baÅŸbakanı Mark Rutte ile telefonda görüÅŸtü, enkazın Ukrayna'dan çıkarılmaması ve tarafsız uluslararası araÅŸtırma ekiplerinin incelemesinin beklenmesi gerektiÄŸini iletti. Rusya lideri Putin de Rutte'yi arayarak tarafsız bir ekibin enkaz sahasını incelemesi gerektiÄŸini söyledi.

Bölgenin kontrolünü elinde tutan Rusya yanlısı ayrılıkçılar, uçağın düÅŸmesinin ardından enkaz yakınlarında bir karakutu bulduklarını açıklamıştı. Arama-kurtarma ekipleri cuma sabahı bir karakutuya daha ulaÅŸtı.

Avrupa Güvenlik ve Ä°ÅŸbirliÄŸi TeÅŸkilatı (AGÄ°T) yetkilileri; Ukrayna, Rusya ve ayrılıkçıların temsilcileriyle görüÅŸtü. Ayrılıkçılar, Ukraynalı yetkililerin enkaz bölgesinde arama - kurtarma çalışmaları yapmaları konusunda iÅŸbirliÄŸine hazır olduklarını söyledi. Çalışmaların daha rahat yapılabilmesi için Ukrayna yönetimi ve ayrılıkçılar arasında üç, dört gün sürecek bir ateÅŸkes fikri görüÅŸülüyor.

Yolcuların yakınlarıysa bir yandan kayıpları için üzülüyor, bir yandan cenazelerini nasıl alacaklarının belirsizliÄŸini yaşıyor. Ukrayna ordusu ile Rusya yanlısı ayrılıkçıların çatışma bölgesinde düÅŸen uçağın enkazı ve cesetler 4 kilometrekarelik bir alana yayılmış durumda. Ayrılıkçılar tarafından güvenlik çemberine alınan olay yerine yalnızca akredite olan basın mensupları alınıyor.

AIDS araÅŸtırmacıları da öldü

Uçakta AIDS alanında tanınmış bilim insanları da vardı. Avustralya DışiÅŸleri Bakanı Julie Bishop, düÅŸen uçakta Melbourne'de pazar günü baÅŸlayacak 20. AIDS Konferansı katılımcılarının da bulunduÄŸunu söyledi. Bishop uçağın Kuala Lumpur'dan sonra Avustralya'nın Perth kentine devam etmesinin planlandığını belirtti.

Hayatını kaybeden tanınmış akademisyenler arasında Uluslararası AIDS Topluluğu'nun eski başkanı Joep Lange'ın da bulunduğu sanılıyor.