'Petrol parası almaya gelmedi'

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi BaÅŸkanı Mesud Barzani, öÄŸle saatlerinde Ankara'ya geldi. Ä°lk durağı Çankaya KöÅŸkü oldu. CumhurbaÅŸkanı Abdullah Gül tarafından kabul edilen Mesut Barzani, daha sonra BaÅŸbakan ErdoÄŸan ile bir araya geldi. 

GörüÅŸmeye Ä°çiÅŸleri Bakanı Efkan Âlâ, DışiÅŸleri Bakanı Ahmet DavutoÄŸlu ve BaÅŸbakanlık MüsteÅŸar Yardımcısı Ä°brahim Kalın ile IKYB BaÅŸkanlık Divanı BaÅŸkanı Fuat Hüseyin ve Ä°çiÅŸleri Bakanı Kerim Sincari de katılıyor. 

İstişare konuları

Barzani ziyaretinin gündeminde Irak Åžam Ä°slam Devleti (IŞİD) örgütünün ilerleyiÅŸi, Irak'taki siyasi geliÅŸmeler, Kürt petrolü, ihtilaflı bölge referandumu, IŞİD'e karşı peÅŸmergenin yerleÅŸtiÄŸi Kerkük’ün durumu gibi bir çok madde var.

BaÅŸta petrol satışı olmak üzere, BaÄŸdat yönetimi ile uzun süredir kriz halindeki Kürt yönetimi, Batı’da ve ABD’de 'Kürtlerin kendi kaderlerini tayin hakkı var' çıkışlarında yeterince destek bulamadığı bir dönemde Türkiye’de. Barzani'nin CumhurbaÅŸkanı, BaÅŸbakan ve DışiÅŸleri Bakanı ile görüÅŸmesi, Türkiye’nin Kürt bölgesi ile mevcut politikasını devam ettireceÄŸini gösteriyor.

BaÅŸbakanlık kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Türkiye Irak’ın toprak bütünlüÄŸü konusunda görüÅŸlerini koruyor. Bu mesaj Barzani'ye de iletilecek. Kerkük’te Türkmen, Kürt ve Sünni Arapların barış içinde bir arada yaÅŸayacakları bir çerçevenin esas olduÄŸu bir kez daha vurgulanacak.   

'Tahsilat iddiası doğru değil'

Enerji Bakanı Taner Yıldız Türkiye Madenciler DerneÄŸi BaÅŸkanı Atılgan Sökmen'i kabulünde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi BaÅŸkanı Mesud Barzani'nin ziyaretiyle ilgili soruları yanıtladı. Yıldız, Barzani'nin Halk Bankası'nda biriken petrol parasından Kuzey Irak kısmına düÅŸen miktarın tahsili için Türkiye'ye geldiÄŸi iddiasını yalanladı: 

"3 bakanın parayla alakalı tahsilat için geldiÄŸi yönünde bir haber duyuyorum. Bunun doÄŸru olmadığını söylemem lazım. Geçici olan hesapların, kalıcı hesaplar haline gelmesi ve yetkililerle bu hesapların açılması için geliyorlar. Bunun sürdürülebilir bir iÅŸ olması için gayret ediyoruz. Irak'taki istikrarın bozulmasıyla beraber petrolün sahibinin el deÄŸiÅŸtirdiÄŸi bir ortamdayız. Yalnızca Kuzey Irak petrolüyle alakalı deÄŸil, aynı zamanda BaÄŸdat petrolleriyle alakalı da konuÅŸuyoruz. Kuzey Irak'ın hakkının o bedel içinden alınmasıyla ilgili gündemimiz yok. Tabii ki bunlar ileride olacak. Hem BaÄŸdat'ın hem de Erbil'in haklarıyla alakalı çalışma içinde bulunduÄŸumuzu söylemem lazım."

İsrail'e jet yakıtı satışı iddiası

Ä°lk tankerin parasının henüz gelmediÄŸini ifade eden Yıldız petrol satışının sorumlusunun Irak olduÄŸunu söyledi. Yıldız, Ä°srail’in Filistin’i vuran savaÅŸ jetlerinin yakıtlarınının Türkiye'den Ä°srail'e taşındığı" yönündeki haberlere de tepki tepki gösterdi. 

"Bunların satışlarından, ihale edilmesinden Kuzey Irak sorumlu. Petrolün sahibi Irak. Bunu ihale eden ve satan, sevkiyatını yapan Irak. O yüzden, bu satışın sorumlusu Irak'tır. Ä°srail'e mi, baÅŸka bir yere mi satıyor, biz o kısmına girmiyoruz. Ama kendilerine sordum, Ä°srail'e satmadıklarını söylediler. Bizim Türkiye Cumhuriyeti hükümeti olarak Ä°srail'e herhangi bir satışımız söz konusu deÄŸildir. Biz kamu olarak da böyle bir satış gerçekleÅŸtirmiÅŸ deÄŸiliz. Hele hele Gazze'deki ve Filistin üzerindeki Ä°srail'in yaptıklarının bu soruyu daha önemli hale getirdiÄŸini biliyorum. Ne geçen ay, ne de ondan önceki ay biz Ä°srail'e herhangi bir jet yakıtı satmadık. Bu konudaki hassasiyetimizin, (bunu) soranlardan daha az olmadığının bilinmesini isterim."

Kuzey Irak petrolünün paylaşımı

Yıldız Kuzey Irak petrolünün paylaşımı konusunda Türkiye'nin prensiplerinin deÄŸiÅŸmediÄŸini söyledi. Yıldız, Türkiye'nin paylaşımdaki oranlara karışmadığını vurguladı: 

"BirleÅŸmiÅŸ Milletler kararlarının baÄŸlayıcı olduÄŸu ülkelerden biriyiz. Kuveyt'teki savaÅŸ tazminatlarıyla alakalı, yüzde 5'lik payın buradan ayrıldığını söylemem gerekiyor. Bu bizim için zorunluluktur. Geriye kalan kısmın, Iraklı kardeÅŸlerimizin kendi verdiÄŸi karar doÄŸrultusunda, yüzde 83'ünün BaÄŸdat'a, yüzde 17'sinin de Kuzey Irak'a aktarılması gerektiÄŸini söylemiÅŸtik. Bu Irak'ın kendisinin belirlediÄŸi bir hak paylaşımıdır. Bu oranın ne olacağına biz deÄŸil, Irak halkı karar verdi. Gerek IŞİD'in yaptıkları, gerekse istikrarın bozulmasıyla alakalı bir ortamda prensiplerimizin deÄŸiÅŸmeyeceÄŸini söylemem lazım."

K.Irak'ta yeni rafineri iÅŸbirliÄŸi

Enerji Bakanı Taner Yıldız'a Irak Kürt Bölgesel Yönetimi DoÄŸal Kaynaklar Bakanı Hawrami'nin akaryakıt sorununu aÅŸmak için yeni rafineri kurulacağını yönelik açıklamaları hatırlatıldı. "Türkiye ile bu konuda iÅŸbirliÄŸi olacak mı?" sorusu yöneltildi: 

"Beyci rafinesinin IŞİD'in eline geçmesiyle ham petrolü olan ama üretemeyen, üretirse de rafine edemeyen bir Kuzey Irak karşımıza çıktı. Dolayısıyla ham petrolle ilgili farklı sıkıntılar var. Türkiye bu manada her zaman olduÄŸu gibi elinden gelen gayreti gösterecektir. Buradaki önemli nokta ürün tedariÄŸi ama Habur sınır kapısında lojistik ve trafiÄŸinin rahat iÅŸleyebiliyor olduÄŸunu görmemiz lazım. Hem Musul'a verilecek elektriÄŸin tedariÄŸiyle alakalı, hem de petrol ürünleriyle alakalı Türkiye yaklaşık artı 4 bin tonluk günlük ihtiyacını karşılayacak durumdadır. Hazırlıklarımızı buna göre yaptık. Bugün görüÅŸülecek konulardan birisi de enerji sektöründeki konular olacaktır."

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi DoÄŸal Kaynaklar Bakanı Hawrami, IŞİD'in saldırılarıyla baÅŸlayan akaryakıt sorununu çözmek için özel ÅŸirketler aracılığıyla yeni rafineri kurma kararı aldıklarınını açıklamıştı. 

Dört imza gerekiyor

Bölgesel Kürt Yönetimi ile yapılan anlaÅŸma gereÄŸi bankada biriken petrol gelirlerinin alınabilmesi için BaÅŸbakan Neçirvan Barzani, BaÅŸbakan Yardımcısı Kubat Talabani, Maliye Bakanı Rebaz Muhammed ve Enerji Bakanı AÅŸti Havrami'nin imzası gerekiyor.

Kuzey Irak topraklarından çıkarılıp Türkiye üzerinden sevk edilen ilk petrolün parası 23 Haziran’da Halkbank'a yatırıldı. Enerji Bakanı Taner Yıldız, Kuzey Irak'tan sevk edilen ve Ceyhan'da depolanan petrolün 2,6 milyon varile kadar çıktığını, günlük 120 bin varil civarında bir sevkiyat gerçekleÅŸtiÄŸini ifade etti. Yıldız o tarih itibariyle 97 milyon dolarlık Kürt petrolünün satıldığını ve bu miktarın 93 milyon dolarının Halkbank'taki hesaba yatırıldığını söyledi.