Nükleer silahlar azaldı

Stokholm merkezli Barış AraÅŸtırmaları Merkezi SIPRI’nin raporuna göre, ABD ile Rusya arasında 2011’de imzalan Stratejik Nükleer Silahların Azaltılması SözleÅŸmesi START sayesinde, nükleer silahların sayılarında dünya genelinde azalma oldu. Nükleer silahların azalması ne anlama geliyor? Kaydedilen azalma dünya barışı için yeterli mi? Uzmanlar bu konudaki görüÅŸlerini Deutsche Welle ile paylaÅŸtılar.

SIPRI raporuna göre dünyada nükleer silahların sayılarında azalma kaydedildi. Ancak uzmanlar nükleer silahlar SIPRI ın azalmasının kalıcı barış için çok da umut verici olmadığını düÅŸünüyorlar.

Raporu hazırlayan uzmanlardan Kile Shannon’a göre, nükleer silahlardaki azalma silahsızlanma konusundaki reel durumu yansıtmıyor. Shannon, imha edilen nükleer silahların büyük bölümünün soÄŸuk savaşın mirası, eski ve “modası geçmiÅŸ” patlayıcılar olduÄŸunu belirterek, gerçek anlamda imha edilen nükleer silah sayısının oldukça düÅŸük olduÄŸunu ileri sürüyor.

Hayal kırıklığı yaşandı

Frankfurt’taki Hessen Barış ve Çatışma AraÅŸtırmaları Vakfı’nda nükleer silahlanma denetimi uzmanı olarak çalışan Annette Schaper, START sözleÅŸmesinin hayal kırıklığına neden olduÄŸu görüÅŸünde. AnlaÅŸmanın tam anlamıyla yürürlüÄŸe girebilmesinde ABD ve Rusya arasındaki “zor” iliÅŸkilerin etkili olduÄŸunu kaydeden Schaper “Rusya’yı sürece daha etkili ÅŸekilde dahil etmek, NATO’nun Rusya komisyonunu da daha fazla ciddiye almak gerekirdi ama bunlar yapılmadı” ÅŸeklinde konuÅŸuyor.

Alman uzman Schaper, bir baÅŸka hayal kırıklığının ise nükleer silahların Almanya’da da konuÅŸlandırılmasıyla yaÅŸandığını belirtiyor. Bu durumu “anakronizm” olarak tanımlayan Schaper, söz konusu silahların aslında çoktan imha edilmiÅŸ ve kullanımdan çekilmiÅŸ olması gerektiÄŸini düÅŸünüyor. Ancak Schaper NATO’nun bu duruma henüz hazırlıklı olmadığını da sözlerine ekliyor.

DiÄŸer ülkelerde durum ne?

Dünya genelindeki nükleer silahların yüzde 90’ı ABD ve Rusya'ya ait. Ancak nükleer silahlara sahip diÄŸer ülkeler de modernleÅŸtirme furyasına katılmış görünüyor. SIPRI raporuna göre, Fransa ve Ä°ngiltere nükleer silahlarını modernleÅŸtirmek için yakın temastalar. Çin de bu yönde adımlar atmaya hazırlanıyor. Buna karşın Hindistan ve Pakistan gibi daha etkisiz ülkelerin nükleer silahlanmaları endiÅŸe yaratıyor. Birbirlerini potansiyel düÅŸman gibi gören Pakistan ve Hindistan sürekli teyakkuz halinde, diÄŸer yönden bu ülkelerde gözler Çin’in üzerinde. Bu konudaki endiÅŸeyi Alman uzman Anette Schaper “Pakistan, Hindistan’ı bir tehdit unsuru olarak görüyor. Hindistanlılar da daha çok Çin’den kuÅŸkulular” sözleriyle dile getiriyor.

Nükleer silahların dünya çapındaki dağılımı

“16 bin bile fazla”

Nükleer silahsızlanma konusunda bugüne dek ne yaptığı tam bilinmeyen ülke ise Kuzey Kore. SIPRI raporunda, önceki yıllarda “ilkel” nükleer silahlara sahip olduÄŸu bilinen Kuzey Kore’nin günümüzde etkili nükleer silahlarla donatıldığına yer veriliyor.

SIPRI raportörü Shannon, resmi olarak açıklanmasa da Ä°srail’in de nükleer silahlara sahip olduÄŸunu vurguluyor. Ancak Ä°srail'in, Ä°ran'ın nükleer silah üretimiyle ilgili tutumu doÄŸrultusunda adım atacağı da uzmanların görüÅŸü.

Shannon, soÄŸuk savaÅŸ döneminde 60 bin olan nükleer silahların günümüzde 16 bine düÅŸtüÄŸünü belirterek, bu rakamın da oldukça yüksek olduÄŸunu ifade ediyor.