10 soruda IŞİD

Irak-Åžam Ä°slam Devleti (IŞİD), Irak ve Suriye’de faaliyet gösteren silahlı bir örgüt. Selefi ideolojiye sahip IŞİD Irak, Suriye, Filistin ve Ürdün topraklarını içine alan bölgede Åžeriat'a dayalı bir devlet kurmak istiyor. IŞİD ve lideri Ebu Bekir BaÄŸdadi, ABD, AB ve Türkiye’nin “terörizm listesi”nde yer alıyor.

Ne zaman kuruldu?

Örgüt 2004 yılında “Tevhid ve Cihat” adıyla Ebu Musa Zerkavi tarafından Irak’ta kuruldu. Sonrasında Usame Bin Ladin liderliÄŸindeki El Kaide’ye katıldı. El Kaide’ye katıldıktan sonra adını “Mezopotamya’da El Kaide” olarak deÄŸiÅŸtirdi.

Ä°lk liderleri kimlerdi?

2006’da yayınlanan bir videoda Zerkavi, “Mücahitler Åžurası Konseyi”ni kurduklarını açıkladı. Irak’taki Zerkavi, 7 Haziran 2006’da ABD güçlerince düzenlenen bir operasyonda öldürüldü. Yerine Ebu Hamza el Muhacir geçti. 2006 yılının sonlarında El Kaide’ye yakın Ebu Ömer el BaÄŸdadi ise liderliÄŸini yaptığı “Irak Ä°slam Devleti”ni kurduklarını açıkladı.

Åžimdiki lideri kim?

2010 Nisan’ında, ABD ve Irak güçleri, Sisar bölgesinde Ebu Ömer el BaÄŸdadi ve Ebu Hamza el Muhacir’in kaldıkları eve ortak bir operasyon düzenledi. Operasyonda her ikisi de öldürüldü. Ebu Bekir El BaÄŸdadi örgütün yeni lideri oldu.

Nusra Cephesi ile ilişkisi var mı?

2011 sonlarında Muhammed Colani liderliÄŸindeki Nusra Cephesi, El Kaide’nin Suriye kolu olarak kuruldu. 9 Nisan 2013’te Ebu Bekir BaÄŸdadi’ye ait bir ses kaydında Nusra Cephesi’nin Irak Ä°slam Devleti’nin müttefiki olduÄŸu belirtildi. Aynı yıl, BaÄŸdadi Nusra Cephesi ile Irak Ä°slam Devleti’nin “Irak-Åžam Ä°slam Devleti” adı altında bir araya geldiÄŸini açıkladı.

IŞİD-Nusra ayrışması nasıl başladı?

Kısa bir süre sonra Ebu Muhammed Colani’ye ait bir ses kaydı yayınlandı. Ses kaydında Colani, Irak Ä°slam Devleti ile yakın iliÅŸki fikrine sıcak baktığını söyledi, ancak iki örgütü bir isim altında bir araya getirme fikrini reddetti. Colani ses kaydında El Kaide lideri Eymen Zevahiri’ye baÄŸlılığını ilan etti.

IŞİD El Kaide’nin bir kolu mu?

2013 Åžubat’ında, El Kaide, Suriye’deki IŞİD’i tanımadığını ilan etti ve örgütün Suriye’yi terk etmesini istedi. El Kaide Suriye’deki temsilcisinin Nusra Cephesi olduÄŸunu açıkladı. Nusra Cephesi ve IŞİD arasında birçok cephede çatışmalar yaÅŸandı. En sonuncusu ise IŞİD’in Nusra Cephesi’nin kontrolündeki Deyr Ez-Zor kentinde kontrolü saÄŸlamasıyla son buldu.

Suriye ve Irak’ta nereleri kontrol ediyor?

IŞİD, Suriye’de Mumbuc, petrol zengini Rakka ve Irak sınırına yakın Deyr Ez-Zor kentlerini elinde tutuyor. Irak’ta ise Anbar eyaletindeki Felluce ve Ramadi’de etkili. Son olarak Musul kentini de ele geçirdi.

Askeri gücü ne kadar?

IŞİD’in Suriye’deki askeri gücünün 6-7 bin civarında olduÄŸu tahmin ediliyor. SavaÅŸçılarının çoÄŸunluÄŸu yabancılar. Irak’taki silahlı üyelerinin sayısının ise 10 binin üstünde olduÄŸu tahmin ediliyor.

Suriye rejimi ile işbirliği var mı?

Suriye muhalefeti IŞİD’in Suriye’de devrimin sabote edilmesi için Åžam yönetimince desteklendiÄŸini iddia ediyor. Åžam rejimi Suriye’de muhaliflerin elindeki bölgelere düzenli olarak varil bombası atarken, IŞİD’in kontrolündeki bölgelere saldırmıyor. IŞİD, Rakka’da çıkardığı petrolü de Suriye rejimine satıyor.