Bebekliğimizi bu yüzden unutuyoruz

Yeni bir araÅŸtırma, 3 yaşındaki bir çocuÄŸun birkaç yıl sonra neden tüm anılarını unuttuÄŸunu bilimsel olarak açıklamayı baÅŸardı. Kemirgenler üzerindeki deneyler, çok genç beyinlerin geliÅŸimi esnasında sürekli oluÅŸan yeni hücrelerin anılarını saklayan sinirleri 'karman çorman ettiÄŸine' iÅŸaret etti.

Science dergisinde yayımlanan araÅŸtırmaya göre, insanların da dahil olduÄŸu bazı memeli türlerinde beyindeki hücre oluÅŸumunu temsil eden nörojenez birçok türe kıyasla çok daha hızlı gerçekleÅŸiyor. Dahası hücre oluÅŸumu beynin en çok hafıza ve öÄŸrenmeyle ilgili olan hipokampüs kısmında yaÅŸanıyor.

Nörojenez genelde beynin daha iyi öÄŸrenmesini saÄŸlıyor ve hafızayı güçlendiriyor. Ancak yapılan yeni araÅŸtırma, çok genç beyinlerde yaÅŸanan yüksek orandaki hücre doÄŸumunun beklenenin aksine unutkanlığa neden olduÄŸunu ortaya çıkardı. OluÅŸan yeni hücreler, hafızayı saklayan yeni hücrelerin yerine geçiyor ve hayatımızın ilk yıllarına ait anıları da alıp götürüyor.

Beynin hafızayı koruma yeteneÄŸi gözlemlendi

Bilim insanları bebeklik anılarının nasıl silindiÄŸine dair araÅŸtırmada, ilk olarak farelere elektrik akımı vererek bir yer ile baÄŸlantılı hafıza oluÅŸturdu. Ardından nörojenez oranları deÄŸiÅŸtirilerek hafızanın deÄŸiÅŸimi gözlemlendi.

Haftalarca tekerlek içinde koÅŸturularak veya ilaç verilerek nörojenez süreci hızlandırılan farelerde hafızanın azaldığı görülürken, nörojenez oranının yavaÅŸlatılması farelerin hafızalarını daha iyi korumalarını saÄŸladı.
 

Hipokampüste oluÅŸan yeni sinirler beyaz renkli olarak görülüyor [FotoÄŸraf: Jason Snyder].

Farelerdeki yeni hücre oluÅŸumunun yavaÅŸlatılmasıyla hayvanların anılarını çok daha iyi hatırladığını gözlemleyen araÅŸtırmacılar, buradan yola çıkarak bebeklerin neden tüm anılarını kaybettiklerini de anlamış oldu.

AraÅŸtırmada farelerin dışında iki yetiÅŸkin kemirgen türü daha kullanıldı. Kobay faresi ile Åžili kökenli 'degu' üzerinde yapılan gözlemler ilk deneydeki sonuçları doÄŸruladı. Her ikisi de doÄŸuÅŸtan düÅŸük nörojenez oranına sahip olan iki canlının, bebeklikte ortaya çıkan hafıza kaybını yaÅŸamadığı görüldü. Ancak nörojenez oranı dış etkenlerle artırıldığında her iki canlının da hafıza kaybı yaÅŸadığı görüldü.

Kanada'nın Toronto kentindeki "Hasta Çocuklar Hastanesi"nden Sheena Josselyn'in başını çektiÄŸi araÅŸtırma hakkında yorumda bulunan Columbia Üniversitesi öÄŸretim görevlisi Mazen Kheirbek, 'hafıza deÄŸiÅŸiminin yeni hücrelerle kazanılan yeni öÄŸrenme yeteneÄŸi olabileceÄŸini' ifade etti. Kheirbek yeni hücrelerin eskilerinin yerini alırken, geliÅŸen hafıza yeteneÄŸine karşılık eski anıları sildiklerini ifade etti.

Bilim insanları araÅŸtırmalarında hafıza ile ilgili bir boÅŸluÄŸu doldursa da, hafızanın dil yeteneÄŸi veya duygusal oluÅŸum ile baÄŸlantılı yönlerine dair yeni bilgiler sunmadı.