Filistinli kadın işçiler

Hayfa kentinde bulunan Keyan Feminist Örgütü adlı kadın hakları merkezinin araÅŸtırmasına göre Filistinli kadın iÅŸçiler dünyada eÅŸine az rastlanır ÅŸekilde hem Ä°sraillilerin ayrımcı politikalarına uÄŸruyor, hem de Arap iÅŸverenleri tarafından sömürülüyor.

Filistinli kadın iÅŸçilerin tecrübelerine dayanarak hazırlanan araÅŸtırmanın sonuçları Nasira kentinde yapılan bir medya konferansında açıklandı.

Nadire, dört çocuk sahibi Filistinli bir anne. Her gün Filistin topraklarından yola çıkıp Ä°srail’in Hayfa kentinde bir gıda fabrikasında çalışmaya gidiyor.

Çalışma koÅŸullarını Al Jazeera'ye anlatan Nadire güvenlik nedeniyle soyadının yazılmasını istemiyor. Filistinli kadın Arap kökenli iÅŸvereninin temel haklarını görmezden geldiÄŸini söylüyor. 

Evini geçindirmek için kocasına yardım eden Nadire iÅŸyerinde ücretsiz mola hakkının olmadığını, fazla mesai ve çalıştığı resmi tatil günlerinin de parasını alamadığını anlatıyor.

Ayrımcı kanun ihlalleri

Keyan'ın araÅŸtırmasına göre Filistinli kadın iÅŸçilerin iÅŸ piyasasına katılımlarının giderek azalmasının arkasında iki temel sebep var.

Bunlardan biri Ä°srail'in Araplara karşı uyguladığı ayrımcı politikalar. DiÄŸeri ise erkek egemen Arap toplumunda erkek iÅŸverenlerin kadın çalışanların maaÅŸ ve tazminat haklarını ihlal etmesi. 

AraÅŸtırmaya göre Ä°srail’de çalışan Arap kadınların yüzde 80’i maaÅŸ bordrosu almıyor; bu kadınların yüzde 88’i ise asgari ücretten az kazanıyor. Saatte sadece 1,5 dolar kazanan kadın iÅŸçiler de var. 

AraÅŸtırmada çalışan kadınların yüzde 81’inin fazla mesai yaptığı, bunların yüzde 68'inin de fazla mesai ücreti almadığı ve resmi tatil günlerinde çalıştırıldığı yer alıyor.

Keyan'a göre araÅŸtırmaya konu olan kadınların yüzde 91’i emekli olduklarında maaÅŸ alamayacak. 

Ä°srail’de çalışan Filistinli kadınların yüzde 60’ı kamu sektöründe çalışmasına raÄŸmen, araÅŸtırmanın odağında özelikle Arap iÅŸyerlerinde çalışan kadınlar var.  

Keyan merkezinin müdürü Refah Anbetavi daha önce de Ä°srail kurumları ve iÅŸyerlerinde çalışan Filistinli kadınlarla ilgili araÅŸtırma yaptıklarını ve bu iÅŸyerlerinde Yahudilere yaklaşık 2000 dolar maaÅŸ verilirken Arap kadınlara sadece 1500 dolar verildiÄŸini öÄŸrendiklerini söylüyor.

Anbetavi'ye göre özel sektörde çalışan Arap kadınların maaÅŸları ise 1000 dolara ancak ulaşıyor. Ä°srail'in belirlediÄŸi asgari ücret ise 1250 dolar. 

Kaybolan haklar

AraÅŸtırmaya göre, kadın çalışanların çoÄŸu, bir sonuç alamayacaklarını düÅŸündükleri için iÅŸverenlerinden haklarını talep etmiyor.

Nasira kentinde giyim eÅŸyaları satan bir maÄŸazada çalışan Fatime, bu düÅŸüncede olan kadınlardan biri. Tekstil fabrikasında çalışan Hayat ise iÅŸvereninin sürekli 'yalan vaatler'de bulunduÄŸunu ancak bunları yerine getirmediÄŸini anlatmış. 

Temizlik hizmetleri sunan bir ÅŸirkette çalışan Hiba’nın hikayesi ise diÄŸerlerinden farklı. Emekliye ayrılmak istediÄŸinde tazminatını vermek istemeyen patronunu dava açmakla tehdit etmiÅŸ ve haklarını bu ÅŸekilde almayı baÅŸarmış.

Avukat Raviye Handiklo’ya göre, kadın iÅŸçilerin mahkemeye baÅŸvurmak istememesinin sebebi iÅŸten çıkarılma korkusu ve yeterli kanıt bulunmaması