Ünlü gazeteciden Mısır ve Suriye değerlendirmesi

Ä°ngiliz Independent gazetesinin deneyimli OrtadoÄŸu muhabiri Robert Fisk, Mısır halkının yakın tarihinde hiç bu kadar bölünmediÄŸini söyledi.

Yıllardır dünyanın çeÅŸitli bölgelerinde savaÅŸ muhabirliÄŸi yapan ve eski El Kaide lideri Usame bin Ladin'le röportaj yapan bir kaç gazetecilerden biri olan Fisk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, askeri darbenin yaÅŸandığı Mısır'daki geliÅŸmeler ve Suriye'deki iç savaÅŸa iliÅŸkin deÄŸerlendirmelerde bulundu.

Mısır'da 25 Ocak devriminin ardından yaÅŸananlara deÄŸinen Fisk, "Hüsnü Mübarek'in görevini bırakmasının ardından ülkede yaÅŸananlar, turizm ve petrol gibi ülke gelirlerinin düÅŸmesine sebep olarak, Mısır halkını daha da yoksullaÅŸtırdı. Bu yüzden halk kendilerine bakabilecek, 'yiyecek ekmek saÄŸlayacak' bir baba figürü aramaya giriÅŸti. Bu elbette Mısır’da devrimden önceki günlere geri dönüÅŸün bir resmidir. Ancak gittikçe yoksullaÅŸan halkın elinde Abdulfettah es-Sisi’den baÅŸka seçenek de görünmüyor."

Mısır'da en büyük trajedi bölünmüÅŸlük

30 yılı aÅŸkın süredir Mısır’ı sık sık ziyaret ettiÄŸini ifade eden Fisk, ülkede yaÅŸanan darbenin ardından halkın arasındaki bölünmüÅŸlüÄŸe ise daha önce bu derece ÅŸahit olmadığını söyledi.

Mısır'da ÅŸuan en büyük trajedinin halkın arasındaki bölünmüÅŸlük olduÄŸunu vurgulayan Fisk, bu durumu ÅŸu örnekle anlattı:

"Darbenin ardından Kahire’de bir camide polis tarafından öldürülen Müslüman KardeÅŸler taraftarlarının cesetlerini toplama esnasında ölülerle yakından ilgilendiÄŸimi gören bir polis bana yaklaÅŸarak, bu insanları neden bu kadar umursadığımı sordu. Ben de 'insanlar sizin insanlarınız, Mısır halkı' dedim, o ise onların gerçek Mısırlı olmadığını söyledi. Bugüne kadar Mısır halkının bu kadar bölünmüÅŸ ve birbirlerine karşı bu kadar düÅŸmanca davrandıklarını görmedim."

Mısır konusunda Amerika'nın sessiz kalmasını, bu ülkenin askeri yönetimleri tercih etmesine baÄŸlayan Fisk, "Amerika için askerler ve generallerle anlaÅŸmak ve silah satışı gibi konularda iÅŸ yapmak daha kolay, bunun yanı sıra gidip ülkeyi kendilerini iÅŸgal etmelerine de gerek kalmıyor, bunu askeri yönetimler kendisi yapıyor zaten" dedi. 

Bölgede, Ä°srail'in çıkarlarına ters düÅŸmeden, Gazze sınır kapısını koruduÄŸu sürece, Amerika açısından Sisi'nin cumhurbaÅŸkanı adaylığının bir sakıncasının olmadığını söyleyen Fisk, "Amerika bu yüzden Mısır'ı yalnız bırakarak, kendi kaderine terk etti" diye konuÅŸtu.

Suriye'de savaÅŸ 3-4 yıl sürer

Yerinde takip ettiÄŸi Suriye'deki iç savaşın 3-4 yıl daha süreceÄŸini ifade eden Fisk, bu ülkede en önemli kurumun "ordu" olduÄŸunu söyledi.

Suriye’nin geleceÄŸinin ÅŸekillenmesinde ordunun büyük bir role sahip olduÄŸunu dile getiren Fisk, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

"Savaşın ilk baÅŸlarında Obama baÅŸta olmak üzere, Fransa ve Ä°ngiltere dışiÅŸleri bakanları gibi birçok lider, Esed'in gitmesinin gerektiÄŸini söylüyordu, ancak uzun bir süredir bu sözleri aynı liderlerden duyamıyoruz. Çünkü Esed'e alternatif olarak gördükleri kimse yok. Åžuan Suriye'deki en iyi propaganda muhalif grupların 'radikal olarak Ä°slamlaÅŸtığıdır'. Bu durumu bilen Esed ise ülkede baÅŸ gösteren radikal Ä°slamcı muhalif grupları öne sürüyor. Çünkü batının Ä°slamcı grupları desteklemeyeceÄŸini çok iyi biliyor."         

Suriye’nin gelecekte bir "Ä°slam devleti olacağı" ÅŸeklindeki yorumları yersiz bulduÄŸunu ifade eden Fisk, ÅŸunları kaydetti:

"Suriye’nin bir Ä°slam devleti olacağını sanmıyorum. Bu Batılı bir bakış açısıdır. Ä°slam bu toprakların insanının ayrılmaz bir parçasıdır. Batının aksine Müslüman toplumlarda din hayatın bir parçası. Batı ile DoÄŸu arasında asıl sorun da tam burada baÅŸlıyor. Batılılar Müslümanların kendileri gibi laik olmalarını istiyor, ancak batı ise kendisine Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü, Af Örgütü, BM Güvenlik Konseyi gibi yeni tanrılar edindi. Müslümanlar, 'inançlarını' hayatlarının ve her ÅŸeyin merkezine koyarken benim anlamadığım, Batı, Müslüman toplumlar üzerinde nasıl olur da bu kadar hakimiyet kuruyor."

Sosyal medya gençleri kitaplardan uzaklaÅŸtırıyor

BaÅŸta Arap devriminde olmak üzere son yıllarda dünyanın çeÅŸitli yerlerinde sokak hareketlerinde etkin olarak kullanılan "sosyal medya"nın gençlerin üzerinde olumsuz etkisi olduÄŸunu savunan Fisk, "Sosyal medyada zaman geçiren insanlar, kitaplardan uzaklaşıyor, böylelikle okuma ve muhakeme güçlerini kaybediyorlar" 

Sosyal medyanın oluÅŸturduÄŸu bir diÄŸer sorunun "nefret söylemine zemin hazırlamak" olduÄŸunu dile getiren Fisk, ÅŸöyle devam etti:

"Ä°nternette ÅŸahıslara yönelik Ä±rkçı söylemleri de içine alan müthiÅŸ 'nefret söylemleri' var. Bu çok ciddi bir sorun. Çalıştığım gazetenin internet sayfasında ÅŸahsıma ve aileme yönelik sürekli  tehditler alıyorum. Neden bununla yaÅŸamak zorunda olayım ki? Öte yandan internette dolaÅŸan bu tür nefret söylemleri yüzünden Avrupa'da birçok insan intihar ediyor."