'Bu saldırı çok iyi oldu'

LefkoÅŸa’da bir grup gazeteciye konuÅŸan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) ikinci CumhurbaÅŸkanı Mehmet Ali Talat, Rum tarafında 26 Mart’ta aşırı ırkçı grupların kendisine yaptığı saldırı için “Bu saldırı iyi oldu, Rum tarafındaki paralel yapıyı ortaya çıkardı” dedi.

Al Jazeera Türk muhabiri Ece Göksedef’in de sorularını yanıtlayan Talat, Rum tarafında polis teÅŸkilatından bürokrasiye kadar sızmış olan aşırı ırkçı bir yapının olduÄŸunu, bu yapıdan Rum Yönetimi lideri Nicos Anastasiadis’in de rahatsız olduÄŸunu söyledi:

“Rum yönetimi çok ciddi tepki koydu, Anastasiadis hemen özür diledi ve Polis Genel Müdürü’nü görevden aldı. Ben bu tepkiden tatmin oldum. Ama polis bakımından olmadım. Bu etkinlik bilindiÄŸi halde 5-10 tane polis görevlendirildi. Bu bilerek yapıldı.”

'Polis ve eylemciler iÅŸbirliÄŸi içinde'

Talat’a göre polis ve eylemciler iÅŸbirliÄŸi içinde; Rum Ulusal Halk Cephesi (ELAM) üyeleri polisin de içine sızan bir yapıya yayılmış durumda:

“Polisin eylemi gerçekleÅŸtiren ELAM’cılarla iÅŸbirliÄŸi var. Paralel diyebilirsiniz. Åžöyle düÅŸünün; hapishaneden müebbet mâhkumu cinayet iÅŸlemiÅŸ birisi geceleri çıkıyor, diÄŸer suç çetesine iÅŸ yaptırıyor. Sonra da hapishaneye geri dönüyor. Ä°steselerdi yakarlardı orayı. Çünkü kimse yoktu. Rumları da Allah korudu. ABD Büyükelçisi de oradaydı.”

Polisin sadece Ä°çiÅŸleri Bakanı’na baÄŸlı olmadığını, eylemcilerle aynı anlayışta birçok bürokratın da arada olduÄŸunu söyleyen Talat, “Rum devleti aşırı ırkçı Rum milislerin eylemlerinin ardından kuruldu, paramiliter bir devlettir” dedi. Talat ÅŸöyle konuÅŸtu: 

“Eskisi kadar olmayabilir ama bu insanlar bu geleneÄŸe sahip oldukları için sempati duydukları bir teÅŸkilata göz yumabiliyorlar. Bürokrasinin de temiz olduÄŸunu düÅŸünemiyoruz. ÖrneÄŸin Anastasiadis çok öfkeliydi, ‘bu biliniyordu ve tedbir alınması lazımdı’ dedi.”
 

Talat, 2005-2010 yılları arasında KKTC CumhurbaÅŸkanlığı görevindeydi. [Al Jazeera]

'Irkçı söylemler nefret suçu kapsamına alınmalı'

Talat, bu tip fiziki ve sözlü saldırıların nefret suçu kapsamına alınıp cezalandırılması gerektiÄŸini düÅŸünüyor. EÄŸer iki taraf anlaşırsa, saÄŸlanacak barışın yürümesi için bunun ÅŸart olduÄŸu görüÅŸünde:

“Bana göre bu saldırı çözüm süreci açısından çok iyi oldu, ne yapmamız gerektiÄŸini açığa çıkardı. Bunlar küçük bir azınlıktır ama bundan sonra bence bu konuda alınması önerilecek tedbirlere kimse, Rum Yönetimi de karşı çıkamayacak. Çözümden sonra ırkçı, ötekileÅŸtirici söylemleri yasaklamalı; iki tarafta da suç kapsamına almalıyız. Aksi takdirde barış yürümez. Mesela Rum BaÅŸsavcı askeri eÄŸitim alan ELAM’cıları serbest bıraktı, çünkü bu suçun tanımı yoktu. Yasal eksiklik var, bu nefret suçlarının tanımlanması lazım. Asıl güven yaratıcı önlem bu olmalı, aksi takdirde bu küçük gruplar barışı bozacak.”

Süreçte Kilise’nin rolü

Talat’ın uÄŸradığı saldırının ardından, Kıbrıslı Türkler gibi Kıbrıslı Rumlar da geçmiÅŸ olsun dileklerini iletti. GeçmiÅŸ olsun diyenler arasında, Rum Ortodoks Kilisesi BaÅŸpiskoposu 2. Hrisostomos da vardı. Talat, kilisenin artık bu saldırılardan rahatsız olduÄŸunu söylüyor:

“BaÅŸpiskopos’un bu yaklaşımı kendini ELAM'dan ayırmak içindir. Çünkü birçok defa ‘Kilise ELAM’ın destekçisi’ diye suçlandı. Aslında katı ve aşırı milliyetçi Kilise’nin görüÅŸleriyle, ELAM’ın arasında bir paralellik vardı. Ama anlaşılan Kilise çok rahatsız oldu ve kendisini ayırmak istedi. Birlikte hareket etmediklerini ifade etti.”

Kıbrıs’ta çözüm için müzakereler sürerken, KKTC’nin ikinci cumhurbaÅŸkanı Mehmet Ali Talat, 26 Mart’ta Güney Kıbrıs’ta konuÅŸmacı olarak katıldığı bir 'Kıbrıs'ta çözüm süreci' konulu konferansta saldırıya uÄŸradı. Irkçı Ulusal Halk Cephesi (ELAM) üyesi 60 kiÅŸi, Limasol ÅŸehrindeki etkinliÄŸi basmak istedi, polis izin vermeyince arbede çıktı. Talat’ın konuÅŸması bitene kadar polis grubu durdurmak için göz yaÅŸartıcı gaz kullandı. Bu sırada ELAM üyeleri Kıbrıslı Türk gruba meÅŸaleler attı, Türk heyetten bir kiÅŸi hafif yaralandı.

Olayın ardından Rum Polis Genel Müdürü Mihalis Papageorgiu görevinden alındı. Anastasiadis, Talat’ı arayarak geçmiÅŸ olsun dileklerini iletti ve hızla sorumluların bulunacağı sözünü verdi.