Uzmanlar nükleer görüşmelere başladı

Avusturya’nın baÅŸkenti Viyana’da düzenlenen ve Ä°ran’ın yanı sıra ABD, Fransa, Almanya, Rusya, Çin ve Ä°ngiltere’den nükleer enerji uzmanları ve diÄŸer uzmanlardan oluÅŸan toplantı baÅŸ müzakerecilerin katılacağı üçüncü tur görüÅŸmelerinin beÅŸ gün öncesinde düzenlendi.

Avrupa BirliÄŸi'nin Dış Ä°liÅŸkiler ve Güvenlik Politikasından sorumlu Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, enerji uzmanları düzeyindeki görüÅŸmeyi doÄŸruladı.

Ä°ran ile BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ve Almanya’nın oluÅŸturduÄŸu P5+1 grubu arasında yürütülen ve Ä°ran’ın nükleer programına iliÅŸkin müzakereler 8-9 Nisan’da Viyana’da devam edecek. Müzakerelere Ashton’ın yanı sıra Ä°ran DışiÅŸleri Bakanı Cevad Zarif de katılacak.

ABD’nin DışiÅŸleri Bakanlığı üst düzey eski yetkilisi Robert Einhorn’a göre, tarafların pozisyonları hâlâ birbirinden çok uzak.

Einhorn Washington’daki Brookings Enstitüsü için yazdığı yazıda, “Kabul edilebilir bir anlaÅŸma için gerekli olan adımlar üzerinde bazı temel farklılıklar var. Bu farklılıklar sadece masadaki müzakereciler arasında deÄŸil, aynı zamanda müzakereler dışındaki bazı anahtar aktörler arasında da” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Zorlu nükleer anlaÅŸma

P5+1 ile Ä°ran arasında 24 Kasım’da varılan ve 20 Ocak’ta yürürlüÄŸe giren geçici anlaÅŸmaya göre, Tahran yönetimi altı ay boyunca yüzde 5'in üzerinde uranyum zenginleÅŸtirme faaliyetine son vereceÄŸi taahhüdünde bulunmuÅŸtu.

AnlaÅŸmanın diÄŸer koÅŸulları arasında, yüzde 20'ye yakın zenginleÅŸtirilmiÅŸ uranyum stokunun seyreltilerek yüzde 5 seviyesine düÅŸürülmesi veya 'etkisiz kılınması' da var.

Yaptırımlar hafifledi

P5+1 grubu ise bunun karşılığında aynı sürede Ä°ran'a yönelik yaptırımları gevÅŸetme ve yeni yaptırım uygulamama kararı almıştı.

AnlaÅŸmanın ardından ilk adım Ä°ran’dan gelmiÅŸti. BM gözlemcileri Ä°ran'ın Natanz ve Fordo nükleer tesislerindeki yüzde 20 uranyum zenginleÅŸtirme faaliyetlerinin durdurulduÄŸunu doÄŸrulamıştı.

Avrupa BirliÄŸi (AB) de söz verdiÄŸi ÅŸekilde, yürürlükte olan bazı yaptırımları geçici olarak da olsa askıya aldığını ilan etmiÅŸ ve bunun karşılığında 4.2 milyar dolar serbest bırakılmıştı.

Amerika BirleÅŸik Devletleri BaÅŸkanı Barack Obama da, Kongre’de kabul edilecek ve Ä°ran’a ilave yaptırım öngören herhangi bir tasarıyı veto edeceÄŸini açıklamıştı.

Obama, Ä°ran’ın nükleer programı nedeniyle baÅŸlayan uluslararası müzakerelerde diplomasiye ÅŸans verilmesi gerektiÄŸini belirtmiÅŸti.